Osy kúnde qazaqtyń eńbektegen balasynan eńkeıgen shalyna deıin kún attaryn oryssha aıtýdy qolaı kóretin boldy. Sonda deımiz-aý, burynǵy oryssha bilmeıtin ata-babalarymyz qalaı ýaqyt mólsherlep, qalaı kún keshti eken! Tipti, shetelden kelgen qonaqtar «Qazaq degen halyq orys bolmasa, kúnniń ózin bólip aıta almaıdy eken» dese sharań bar ma? «Pandelnık ofıske baryp, vtornık úıge zvandap, sreda – vstrecha, chtverg planırovka jasaımyz, pıatnısada – vecherenka, sýbota, voskresenıe ahotaǵa shyǵamyz» dep soǵyp otyrǵandardy talaı kórdik. «Dúısenbi jumys bastap, seısenbi alys saparǵa shyqpaı, sársenbi sátti kún, beısenbi arýaqqa quran baǵyshtap, juma namazǵa baryp, senbi, jeksenbi demalamyz» dep otyratyn bir qazaqty qashan kóremiz? Tym bolmasa birinshi kún, ekinshi kún degen de jaqsy eken-aý! Aıtpaqshy, qazaqsha kún attary parsy tilinde osyndaı rettik uǵymdy bildiredi eken. Aremeı tilinen kóne parsy tilinde engen «shambe» sózi – «kún» maǵynasyn bildiredi. Biraq bul «kún» tek apta kúnderine ǵana qoldanylady. Al juma sózi arab tilinen alynypty.
Senbi – shambe – kún Jeksenbi – ıak (bir) shambe Dúısenbi – dý (eki) shambe Seısenbi – se (úsh) shambe Sársenbi – chor (tórt) shambe Beısenbi – penj (bes) shambe. Al Jumany quranda aptalyq jınalys, qulshylyq etý kúni retinde bekitken. Quranǵa deıin arabtar bul kúni «arýbe», «ıesheýl arýbe» nemese «altynshy kún» maǵynasyna keletin «ýeshmýs sadıs» dep atap kelipti. Sózdik qorymyzdy zerdelep, «dánin alyp, qaýyzyn tastaıtyn» ýaqyt áldeqashan jetti. Balaqtan órlegen bıttiń basqa shyqqanyn kútip otyratyn paryqsyz ult biz emes. Óıtkeni, «sózi joǵalǵan jurttyń ózi joǵalatynyn» Ahań baıaǵyda aıtyp ketken. Tek biz – táýelsiz eldiń urpaqtary durys sóıleýdi «serdany» kútpeı, «dúısenbiden-aq» bastap keteıik!
sýret "Azattyq" radıosynyń saıtynan alyndy
Pikir qaldyrý