Batys Qazaqstan oblysy óńirinde  ata-ana men balany, jalpy otandyq medısınany alańdatyp otyrǵan ózekti másele  ol – búldirshinderdiń serebraldy sal aýrýy (DSP). Batys Qazaqstan oblysynda  atalmysh dertke 560 bala shaldyqqan.  Serebraldi sal aýrýy keı nárestede qursaqta damysa, endi bireýlerinde júre paıda bolady.

Oblystyq densaýlyq saqtaý basqarmasynyń basshysy Qanat Tósekbaevtyń málimetinshe, balalardyń serebraldy sal aýrýyna shaldyǵýyna birneshe faktorlar áser etedi eken. Eger áıel adam júktilik kezinde ár túrli respıratorly nemese  basqa ınfeksıalardy juqtyrsa, sharana ýaqytynan buryn dúnıege kelse, qursaqta uzaq ýaqyt qaǵanaq sýynsyz jatyp qalsa, júktilik pen bosaný prosesi aýyr ótse, aıaǵy aýyr kelinshek  júktiliktiń alǵashqy merziminde júıkege áser etetin faktorlardy bastan ótkizse onda atalmysh kesel dúnıege keler nárestede paıda bolýy múmkin. Sondaı-aq sharana qaǵanaǵynyń sýyn erte jaryp jiberip, tolǵaq kezinde balanyń  basy anasynyń jambas súıeginen jaraqat alsa, sábıdiń ortalyq nerv júıesi zaqymdalǵandyqtan  dert júre paıda bolmaq. Osy jaǵdaılarda týyndaǵan nerv júıesiniń patologıasy aıaq-qol paralıchiniń aýyr túrine ákelip soǵýy múmkin eken. Bul dertke shaldyqqan balalar  oblystaǵy aýrýhananyń nevrolog dárigerdiń dıspanserlik esebinde turyp, dárilik zattarmen em alyp, sonymen qatar emdik dene shynyqtyrý, dene ysqylaý, fızıolyq emdermen qamtamasyz etilýde.   Derttiń jeńil túrlerinde nárestelerge dene ysqylaý, fızıolyq em jasaý  arqyly jaǵdaıyn jaqsartýǵa bolǵanymen, olardyń túpkilikti jazylýy  múmkin emes eken. Mamandardyń aıtýynsha, serebraldy sal aýrýynyń emine medıkamentozdy emnen bólek saýyqtyrý emi de kiredi eken. Saýyqtyrý jumystaryn oblystyq kópbeıindi balalar aýrýhanasyndaǵy 11 saýyqtyrý orny  júrgizedi. Sonymen qosa densaýlyq saqtaý mamandary shyr etip dúnıe esigin ashqan sábılerge ortan jiliktiń urshyq basy jáne jambas býyndarynyń dısplazıasy  dıagnozynyń kóp qoıylatynyn aıtady.  Buǵan anasynyń júkti kezinde túrli syrqattarmen aýrýy, jambaspen bosaný, ekologıalyq jaǵdaı, durys tamaqtanbaý áser etedi eken. Dertti der kezinde emdemese, bala aıaǵynyń kemistigine, bir aıaǵynyń ekinshisinen qysqa bolýyna ákelip soǵady. Al emdeý úshin ortoped dárigerler náresteniń býyndaryn sylap-sıpap, fızıoterapıa jasap, emdik úzeńgi kıgizedi. Sondaı-aq ata-analar da náreste dúnıege kelgen soń, onyń býyndaryna arnaıy massaj jasap, qımyldatyp otyrýy qajet.

Gúlim AQAP,

Batys Qazaqstan oblysy