Quran Kárim – kóptegen muǵjızalarǵa baı kitap. Oǵan sońǵy jyldardaǵy ǵylymı jetistikter men jańalyqtar tolyq dálel. Sondaı-aq, budan keıin de Quran Kárimniń árbir sóılemi, árbir sózi, tipti árbir áribi san-salaly zertteýlerge arqaý, tom-tomdaǵan eńbekterge júk bolary anyq.
Sonymen biz búgin Qurandaǵy «daýysqa» qatysty ǵylymı muǵjızaǵa toqtalmaqpyz. Alla Taǵala Quran Kárimde bylaı deıdi: «Aıaǵyńdy ańdap basyp, daýsyńdy báseńdet. Shynynda daýystardyń eń jamany – esektiń daýysy», (Luqman súresi 19-aıat). Alla Taǵala bul aıatta adam balasyn júriste baıypty da salmaqty bolýǵa ári daýys kóterip sóılemeýge shaqyrýda. Sondaı-aq, eshbir sebepsiz daýys kóterip, beı-bereket aıqaıǵa basatyn adamdardyń daýysyn esektiń daýysyna teńeýde. Iaǵnı, Alla Taǵala daýystardyń eń jamany retinde esektiń aqyrǵanyn mysalǵa keltirip tur.
Sonymen qatar, Ábý Hýraıra (r.a.) jetkizgen hadıste Paıǵambarymyz (s.a.ý.) bylaı degen: «Áteshtiń daýysyn estigende, Alladan meıirim tileńder. Sebebi ol perishteni kóredi. Al esektiń aqyrǵanyn estiseńder, Alladan pana surańdar, óıtkeni esek shaıtandy kóredi».
Endi mynaǵan nazar aýdaraıyq, búgingi tańda bilikti ǵalymdar ár túrli tolqyndaǵy dybystardyń adam aǵzasyna tıgizer áserin zerttep shyqty. Iaǵnı, olar adam qulaǵynyń qandaı jıliktegi daýysqa qansha ýaqyt shydaı alatyndyǵyn anyqtaǵan. Máselen:
* Daýys jıiligi 45 desıbelge jetse, mundaı daýysta adam uıyqtaı almaıdy.
* 85 desıbelge jetse, qulaqqa qatty salmaq túsedi.
* 90 desıbelge jetse, bul daýystyń aldynda 8 saǵattan artyq turýǵa bolmaıdy.
* 100 desıbelge kóterilse, oǵan 2 saǵat qana shydaýǵa bolady.
* 110 desıbelge jetse, adamnyń qulaǵy jarty-aq saǵatqa shydaı almaq.
* Jıilik 160 desıbelge jetetin bolsa, adamnyń qulaǵy bul daýysqa shydaı almaı, kereń bolyp qalýy da múmkin.
Al esektiń daýsy 100 desıbelden artyq. Sondyqtan da adam qulaǵyna esektiń daýsy aýyr keledi. Tipti ony estý – qulaqqa zıan. Sonymen siz kútken Qurannyń «DAÝYS» muǵjızasy osy jerde aıqyndalady.
Iaǵnı esek daýsynyń adam qulaǵyna keri áseri men zıany jaqynda ǵana ǵylymı akýstıka salasynda naqty dáleldendi. Al bul másele osyndan 15 ǵasyr aldyn Quran Kárimde kelgen. Sondyqtan da daýys kóterip sóıleý – ádepsizdik qana emes, adam balasynyń densaýlyǵyna zıandy bolǵan jaman ádet. Al ortasha deńgeıde, baıypty sóıleý – kórkem minez-qulyqtyń jarqyn úlgisi.
Bul sıpattar týraly Alla Taǵala Paıǵambarymyzǵa (s.a.ý.) bylaı degen: «(Muhammed ǵ.s.) olarǵa Allanyń meıirimi boıynsha, jumsaq syńaı baıqattyń. Eger turpaıy, qatal júrekti bolsań edi, árıne, olar mańaıyńnan tarqap keter edi. Sondyqtan olardy keshirim etip, olar úshin jarylqaý tile de is jóninde olarmen keńes qyl. Sonda qashan qarar berseń, Allaǵa táýkel et. Negizinen Alla táýekelshilerdi jaqsy kóredi» (Ál-Imran súresi, 159-aıat).
Iá, joǵaryda kelgen aıatta adam balasyn kórkem minezdi bolýǵa shaqyrýmen qatar, daýystyń akýstıkalyq ǵylymı negizderine ıshara jasalǵanyn kórdik. Endeshe, biz mynaǵan anyq senim bildiremiz: jyldar ótip, zaman ozǵan saıyn Quran aqıqaty ǵylymı negizde qýattalyp, Onyń Alla tarapynan túsken ılahı kitap ekenine adamzattyń kózi jete túspek. Óıtkeni, Alla – Ǵalım, barlyq nárseni bilýshi.
Baýyrjan Myrzaqul
