"Ǵasyrdyń júgin arqalap..." Ǵalym, profesor Ómirhan Ábdımanuly 60 jasta

/uploads/thumbnail/20170708151017301_small.jpg

    Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti, jýrnalısıka fakúltetiniń dekany, belgili ádebıettanýshy ǵalym, halyqaralyq Aıtmatov akademıasynyń  akademıgi, fılologıa ǵylymdarynyń doktory, profesor Ómirhan Ábdımanulyn  60 jasqa  tolǵan mereıtoıymen quttyqtaımyz!       

     Bul dúnıede ǵumyr keship, ómirde de, ónerde de óz ornyńdy tabý úlken baqyt. Eńbek etip, óz jónińdi óz jolyńdy bilý ol da bir berekeli betalys. Adam bolyp aıaq basqan soń, azamat bop qalyptasý árkimge paryz. Alaıda, izdenis pen  kúreskerlik, talap pen tabandylyq qana paryqty istiń  parasatyna bóleıdi. Mine,  osyndaı izgi murat jolynda irgeli is atqaryp, el aǵasyna aınalǵan ǵalym, ári ustaz Ómirhan Ábdımanulynyń  ómiri men  shyǵarmashylyǵy joly   izdeniske toly.

    Ómirhan Ábdımanuly 1953 jyly Jambyl oblysy, Qulan óńirinde dúnıege kelgen.  1976 jyly Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń fılologıa fakúltetine túsken. 1979 jyly M.V.Lomonosov atyndaǵy Moskva  memlekettik ýnıversıtetiniń  jýrnalısıka  fakúltetine aýysyp, 1982 jyly bitirgen. 

        Bir ǵajaby,  Ómekeń  ǵylymǵa batyl   bas suǵyp, irkilmeı  izdene  bildi. Alash atty  ardaqty  esimderdiń  ómir kezeńine, ulaǵat sózderine  den  qoıyp, baıypty kózqaraspen, shyǵarmashylyq qabiletimen olardyń qupıa syryna tereń úńile tústi.Sharshamaı zerdelep, shaldyqpaı zerttep  –  jańa Qazaqstan  tarıhynyń mádenı ómirine, ádebı dáýirine qomaqty úles qosty. Ǵylym kókjıegine  qol artyp,  qazaqtyń ulttyq ıdeıasynyń jarshysyndaı bolǵan  alashtaný  monografıalyq eńbekteri Ómekeńniń  ǵalymdyq órisin keńeıtip,  ustazdyq  daralyǵyn  asha tústi. Halyqtyń  rýhanı molshylyǵynyń  kórsetkishine  aınalǵan ádebıet – ádepti  izdenis pen bilim, ǵylym ónerine tartyp,  aýyr da jaýapty mindetter  júkteıdi. Ony  erdiń estisi, azamattyń abzaly  kóteredi. Iaǵnı,  ǵylym joly aýyr bolǵanymen  onyń sáýlesi tóńiregin  shýaqtandyryp turady. Orys jazýshysy L.N.Tolstoı  «Ǵylymnyń isi – adamǵa qyzmet etý»  depti.  Demek, Ómirhan Ábdımanuly  eline, halqyna,  ultyna qyzmet etken jan dep nyq aıta alamyz. Ǵalymnyń  ǵylym jolyndaǵy tamasha tabystaryna rızalyq bildirgen profesor Temirhan Tebegenov: «Ómirhan – baıtaq alash – qazaq dalasynyń barlyq atyraptaryn perzenttik  mahabbatpen  súıgen halyq perzenti»,- dep zor súıispenshilikpen baǵa beripti, óziniń  «Almaty Aqshamy»  gazetindegi  «Alashtanýshy  Ábdımanuly» atty eńbeginde. Rasynda  Ómekeń  keshegi men búginginiń  arasyn dánekerlep, qazaq ádebıetiniń  halyqtyq  sıpatyn ǵasyrlyq  derektermen  tolyqtyrdy. Ǵylymǵa  adal kelip, aq peıildiligimen, jarqyn, minezimen ultyna, rýhanı sana táýelsizdiginiń qazaq ádebıetindegi erekshe ornyn ashyp kórsete bildi.

 Ómirhan Ábdımanulynyń ǵylymı dárejesi:

 «1982-1983 jj oblystyq «Jezqazǵan týy» gazetinde ádebı qyzmetker. 1983 jyldan QazUÝ-de qyzmet istep keledi. 1992 j «A.Baıtursynovtyń  ádebı pýblısısıkalyq  murasy» atty  kandıdattyq  2007 j «Ult-azattyq ıdeıanyń HH  ǵasyr basyndaǵy qazaq ádebıetindegi  kórkemdik máni  men jańashyldyq sıpaty»  taqyrybynda doktorlyq dısertasıa qorǵady. 2009-2012 jj. qazaq ádebıeti jáne ádebıet teorıasy kafedrasynyń meńgerýshisi» qyzmetterin  atqardy.  

   Ómirhan Ábdımanulynyń  ǵylymı eńbekteri týrasynda mynandaı resmı derekterdi aıtýǵa bolady:

 «Ustaz ǵalymnyń  «Qazaq» gazeti  (1993), «Ahmet Baıtursynuly» (2007), «Qazaq ádebıetindegi  ult- azattyq ıdeıa» ( 2007), «Qazaq ádebıetindegi ulttyq rýh» (2010) atty  monografıalyq  zertteýleri,  joǵary oqý oryndarynyń  fılologıa jýrnalısıka fakúltetterine arnalǵan  «HH ǵasyr  bas kezindegi qazaq ádebıeti» (2002), Qazaqstan Respýblıkasy  Bilim jáne  ǵylym mınıstrligi  bekitken  «HH  ǵasyr  basyndaǵy qazaq ádebıeti» (2012),  orys tilinde  bilim beretin orta  mektepterdiń  qoǵamdyq-gýmanıtarlyq jáne matematıka-jaratylystaný baǵytyndaǵy  11-shi  synybyna arnalǵan  «Qazaq ádebıeti» (2011) oqýlyqtary, 300-den asa ǵylymı maqalasy, onnan astam oqý quraldary men kómekshi ádistemelik quraldary jaryq kórgen».

         Ulttyq qundylyqtardyń  ǵasyrlyq ádebı  tarıhyn saralaǵan Ómirhan Ábdımanuly  ózindik ustanymy bar, maqsaty berik ǵalym. Ǵylymı izdenisiniń  ornyqty baılamy da alash dáýiriniń rýhanı ıdeıasyn naqtylaı túsip, qoǵamdyq-áleýmettik, aǵartýshylyq baǵytty ustanyp,  ult ádebıetiniń kezeńin  shyndyq dúnıesimen tabystyrdy. Eńbegi elenip, memlekettik  marapattaýlarǵa laıyqty boldy.

       «Ómirhan Ábdımanuly Respýblıkanyń bilim júıesindegi  shyǵarmashylyǵy  jáne  Bilim berý salasyndaǵy erekshe eńbegi úshin «Qazaqstan  Respýblıkasy  Bilim berý isiniń úzdigi» belgisimen  (1997)  Ahmettanýǵa  qosqan  zor úlesi  jáne joǵary oqý oryndaryna  oqýlyqtar jazýdaǵy kóp jyldyq  nátıjeli eńbegi úshin  Qazaqstan  Respýblıkasy  joǵary oqý oryndary  qaýymdastyǵynyń  A.Baıtursynov  atyndaǵy  altyn medalimen  marapattalǵan (2012). Qazaqstan Jýrnalıser Odaǵynyń Muhamedjan  Seralın  atyndaǵy syılyǵynyń ıegeri (1994)».

         Búginde ustazdyq kelbeti keń, oıy tereń, árkez ashyq minezimen kóptiń kóńiline  jaqyn turatyn Ómirhan Ábdımanuly  60 jasqa tolyp, mereıtoı ıesi atanyp otyr. Alashtaný ǵylymynyń bıigine shyǵyp, irgeli eńbekterimen  el senimine ıe bolǵan, Ómekeń áli talaı izdenistiń  nátıjesine qol jetkizeri sózsiz. Bilim berip, shákirt tárbıeleýde  de  ónegeli jol kórsetip, óristi baǵytqa  kóterileri de daýsyz. Sondyqtan eńbegińiz  jemisti bolyp, abyroıyńyz arta bersin degen barsha kópshiliktiń nıet tilegi qabyl bolsyn!

İzgi  nıetpen  shákirti  ári  áriptesi Moldahan Káripbaıuly

"Qamshy"  silteıdi

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar