Qazaqstan BUU ónerkásibiniń básekege qabilettilik ındeksinde bir pozısıaǵa kóterilip, 2018 jyly 150 eldiń ishinen 69-oryndy 2020 jyly 152 eldiń ishinen 68-orynǵa aýystyrdy. Buǵan BUU-nyń ónerkásiptik damý boıynsha (UNIDO) eseptegen tıisti derekteri dálel bola alady.

TMD elderiniń ishinde Qazaqstannan Joǵary Reseı (32) jáne Belarýs (47) bar, olar 2018 jylǵy derektermen salystyrǵanda óz pozısıalaryn saqtap qaldy.

Qazaqstannan tómen Ýkraına (69), Ózbekstan (92), Armenıa (103), Moldova (111), Ázirbaıjan (120), Qyrǵyzstan (122) jáne Tájikstan (129) ornalasqan.

Top-10 ındeksti bes Azıa, tórt Eýropa elderi jáne AQSH usynady. Sońǵy jyldary Germanıa kósh bastap tur, birinshi úshtikti aldyńǵy eseptermen salystyrǵanda Japonıa men AQSH-ty basyp ozǵan Qytaı men Koreıa Respýblıkasy tuıyqtady. Makao, Nıgerıa jáne Tonga reıtıńin jabady.

Indeks (Competitive Industrial Performance Index, CIP ındeksi) UNIDO 2003 jyldan bastap esepteledi. Jarıalaý jıiligi-ár 2 jyl saıyn.

Ol elderdiń óńdeýshi ónerkásip taýarlaryn básekege qabiletti deńgeıde óndirý jáne eksporttaý qabiletin kórsetedi, bul rette onyń serpininiń uzaq merzimdi ósý qarqynyna áserin bildire otyryp, Óńdeýshi ónerkásiptiń damýyna nazar aýdarady. Árbir álemdik ekonomıkaǵa ındeks máni 0-den 1.000-ge deıin beriledi, munda 1.0 ıdealdy kúıdi bildiredi.

Elderdiń birinshi úshtiginiń mynadaı maǵynalary bar: Germanıa-0.471, Qytaı – 0.372 jáne Koreıa Respýblıkasy – 0.349. Bul eshbir el CIP-tiń barlyq segiz kórsetkishi boıynsha kóshbasshy emes ekenin kórsetedi.

Ótken jyldyń qazan aıynda Qazaqstan Dúnıejúzilik ekonomıkalyq forým jarıalaǵan Álemdik básekege qabilettilik ındeksinde 55 - shi orynǵa ıe boldy dep habarlanǵan bolatyn.

Ulttyq ekonomıka mınıstrliginde sol kezde Qazaqstannyń básekelestik artyqshylyqtary "eńbek naryǵy" faktorlary – 25-oryn (bes pozısıaǵa jaqsarý) jáne "Bıznestiń serpindiligi" – 35-oryn (eki pozısıaǵa jaqsarý) ekenin aıtty. Sondaı – aq "AKT engizý" faktorlary-44 – oryn (ózgerissiz), "naryq mólsheri"-45 – oryn (ózgerissiz) "ınstıtýttar"-64 – oryn (úsh pozısıaǵa nasharlaý), "Infraqurylym"-67 – oryn (eki pozısıaǵa jaqsarý), "makroekonomıkalyq turaqtylyq"-60 – oryn (eki pozısıaǵa jaqsarý), "Daǵdylar"-57 – oryn (ózgerissiz) jáne "taýarlar naryǵy"-62-oryn (bes pozısıaǵa nasharlaý) baǵalandy....

Aıta keteıik, 2020 jyldyń tamyz aıynda Qazaqstan men BUU 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan yntymaqtastyq jónindegi negizdemelik baǵdarlamaǵa qol qoıǵan bolatyn. Qujatqa premer-mınıstrdiń orynbasary Álıhan Smaıylov jáne BUU-nyń Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy turaqty ókili Norımasa Shımomýra qol qoıdy.

Yntymaqtastyqtyń negizdemelik baǵdarlamasy Qazaqstan men BUU-nyń aldaǵy bes jylǵa arnalǵan birlesken qyzmetiniń negizgi qujaty bolady. Ol úsh baǵyt boıynsha jumysty qamtıdy: adamı damý jáne teń qatysý; tıimdi ınstıtýttar, adam quqyqtary jáne genderlik teńdik, turaqty qorshaǵan orta jáne ınklúzıvti ekonomıkalyq damý. Bizdiń tarap Qazaqstannyń barlyq mańyzdy halyqaralyq bastamalary BUU minberinen alǵash ret aıtylǵanyn atap ótti. Qazaqstan uıymǵa qabyldanǵannan beri 27 jyldan astam ýaqyt ishinde elimiz qyzmettiń barlyq baǵyttary boıynsha seriktestiktiń joǵary deńgeıine qol jetkizdi. 2030 jylǵa deıingi Turaqty damý maqsatynda kún tártibin jáne onyń 17 maqsatyn iske asyrý eki jaqty ózara is-qımyldyń asa mańyzdy baǵyttarynyń biri bolyp tabylady.

Aıta keteıik, ornyqty damý maqsattaryn iske asyrýdaǵy seriktestiktiń erekshe mańyzdylyǵyn Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev BUU Bas hatshysy Antonıý Gýterrıshpen kezdesýde jáne onyń 2019 jylǵy qyrkúıekte Nú-Iorkke sapary barysynda BUU Turaqty damý jónindegi samıtinde sóılegen sózinde rastady.

BUU-men ózara is-qımyldy nyǵaıtý Qazaqstannyń syrtqy saıasatynyń negizgi vektory bolyp tabylady. Uıymmen jumys jasap jatqan jeti memleket jaqynda ǵana BUU Assambleıasynda daýys berý quqyǵynan aıyrylǵan bolatyn. Bizdiń memleket tıanyqty is-áreketimen kózge túsip, Qasym-Jomart Toqaevtyń saıasatyn júzege asyra otyryp BUU-daǵy aldyńǵy sheptegi memleketter qatarynda bolady.