الماتىدا 2 باللدىق جەر سىلكىنىسى بولدى دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى Caravan.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
الماتى تۇرعىندارى ءۇشىن جەر سىلكىنىسى تاقىرىبى اركەزدە دە ماڭىزدى. كوپ جىلدار بويى قاتتى جەر سىلكىنىسىنىڭ سالدارى قانداي بولۋى مۇمكىن ەكەندىگى جانە قالا وعان دايىن با دەگەن تاقىرىپ قىزۋ تالقىلانىپ كەلەدى.
Prohunt.kz پورتالىنىڭ مالىمەتىنشە، الماتى جەر سىلكىنىسى ءجيى بولاتىن 3 قالانىڭ بىرىنە كىرەدى. الماتىدان بولەك كوشباسشى ۇشتىكتە بىشكەك جانە كاتماندۋ قالالارى بار. ساراپشىلار الماتىدا قاتتى جەر سىلكىنىسى بولسا قانداي جاعداي ورىن الۋى مۇمكىن ەكەنىن بولجاپ كوردى.
2008 جىلى «الماتى قالاسىنىڭ جەر سىلكىنىسى بولۋ ءقاۋپىن زەرتتەۋ باسقارماسىنىڭ» وتكىزگەن حالىقارالىق سەمينارىندا جاپوندىق ساراپشى سەگاۆا سيۋكە بىرنەشە بولجامدارىمەن بولىسكەن.
- 1887 جىلى 8-دەن 9 باللعا دەيىن بولعان ۆەرنىيداعى جەر سىلكىنىسى. تابيعي اپات سالدارىنان 236 ادام كوز جۇمدى.
- 1889 جىلى جەر سىلكىنىسى 7-دەن 9 باللعا دەيىن بولعان شەلەك جەر سىلكىنىسى.
- كەمين جەر سىلكىنىسى 1911 جىلى بولدى. تابيعي اپات 8-دەن 9 باللعا دەيىن بولدى. سونىڭ ناتيجەسىندە 44 ادام كوز جۇمدى.
سەگاۆا سيۋكەنىڭ ويىنشا، وسى ءۇش سەنارييدىڭ ءبىرى الماتىدا قايتالانسا، جاعداي بۇرىنعىمەن سالىستىرعاندا الدە قايدا اۋىر بولادى.
جاپون ساراپشىسىنىڭ بولجاۋىنشا، ۆەرنىيدا بولعان جەر سىلكىنىسى قايتالانسا 25 مىڭ ادام كوز جۇمادى جانە 25 مىڭ عيمارات قيرايدى.
ال شەلەك جەر سىلكىنىسى قايتالانسا 5300 عيمارات قۇلاپ، كوز جۇمعانداردىڭ سانى 2 مىڭ ادامعا جەتەدى.
كەمين جەر سىلكىنىسى قايتالانسا 15400 عيمارات قيرايدى. 10 مىڭ ادام كوز جۇمادى.
قالا توزاققا اينالادى
2012 جىلى بيوفيزيكالىق ەكولوگيا ورتالىعىنىڭ باسشىسى ۆيكتور ينيۋشين مەن «امانساۋلىق» قورىنىڭ پرەزيدەنتى باحىت تۇمەنوۆا «ۆرەميا» گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا 8-10 باللدىق جەر سىلكىنىسى بولسا قالادا قانداي جاعداي ورنايتىنى تۋرالى ءوز بولجامىمەن ءبولىستى.
ۆيكتور ءينيۋشيننىڭ ويىنشا، ەپيسەنتر ءدال قالادا بولادى. ۇيلەر قۇلايدى. قالا بويىنشا جۇرگىزىلگەن گاز قۇبىرلارى جارىلىپ ءورت بولادى. ادامداردىڭ جارتىسى ءۇيىندىنىڭ استىندا قالىپ كوز جۇمسا، قالعان بولىگى ورتەنىپ مەرت بولادى.
كولىكتىڭ كوپتىگىنەن قالادا كەپتەلىس بولادى. باسقا قالادان ەشكىم كومەككە كەلە المايدى. جولداردىڭ بارلىعى جابىق بولادى.
الماتىداعى جەر سىلكىنىسى قازاقستانعا قالاي اسەر ەتەدى؟
ساراپشىلاردىڭ ويىنشا، الماتىداعى جەر سىلكىنىسى ەلدىڭ IT-ينفراقۇرىلىمىن تىعىرىققا تىرەيدى.
Computerworld.kz پورتالى قازاقستاننىڭ ستاتيستيكا اگەنتتىگىنىڭ مالىمەتىنە سۇيەنىپ قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك سەكتورىندا 1507 ۆەدومستۆالىق داتا ورتالىق بار ەكەنىن جازادى. ونىڭ 1382ء-ى الماتىدا ورنالاسقان. تەك 50ء-ى عانا استانادا.
ەگەر الماتىدا مالىمەتتەردى وڭدەۋ ورتالىقتارى قيرايتىنداي جەر سىلكىنىسى بولسا قازاقستان بويىنشا جۇمىسقا قابىلەتتىلەردىڭ تەك 125ء-ى عانا قالادى. ونىڭ 50ء-ى استانادا ورنالاسقان.
ساراپشىلاردىڭ ويىنشا، ەلدىڭ جىو-نە زيان كەلەدى. ماسەلەن، ەكونوميست تولەگەن اسقاروۆ «موزگوۆوي شتۋرم» باعدارلاماسىندا ەلدىڭ جىلدىق ءىجو 30%-دان 50%-عا دەيىن جوعالتۋى مۇمكىن.
پىكىر قالدىرۋ