اننا شەيدەر! بۇل ەسىم تىڭدارماندارعا 2000-شى جىلداردىڭ باسىندا تانىلدى. تەمىرتاۋدىڭ تۇلەگى «سۋپەرستار كز» جوباسىندا جارقىراي كورىنگەن. 2007 جىلى ول گولليۆۋدقا اتتاندى. ساحناداعى 1 مينۋتقا جەتەر-جەتپەس ۋاقىتتا كورسەتكەن ونەرى وعان 2 التىن، 2 كۇمىس، 1 قولا مەدالمەن قوسا، گولليۆۋد پروديۋسەرىمەن كەلىسىم-شارتقا وتىرۋعا مۇمكىندىك اپەردى.

دارىندى جاستىڭ تابيعي تالانتىن ارىپتەستەرى دە مويىندادى. ويتكەنى اننا شەيدەر كۇمىس كومەي ءانشى عانا ەمەس. ونىڭ بويىندا ونەر اتاۋلىنىڭ سان ءتۇرى توعىسىپ جاتاتىن. اننانىڭ ارمانى كوپ ەدى. ول ۇنەمى ىزدەنۋمەن بولدى. دارىنىن شىڭداپ، بيىك بەلەستەردى باعىندىرۋدى كوزدەدى. الايدا ءومىر اعىسى كۇتپەگەن جەردەن مۇلدە باسقا ارناعا اۋناپ ءتۇستى. جاقىندارى مەن دوستارى 2008 جىلدىڭ 2ء-ىنشى قىركۇيەگىندە اننا شەيدەر مەن ونىڭ پروديۋسەرى، بەلگىلى كاسىپكەر گەورگيي بارميننەن كوز جازىپ قالدى.

بۇل قىلمىستىق وقيعا قالاي بولىپ ەدى؟ قاندىقول قاراقشىلار قانداي سەبەپپەن ەكى ادامنىڭ ءومىرىن قيدى؟ بۇل ساۋال وسىدان 10 جىل بۇرىن الماتى تەرگەۋشىلەرىنىڭ دە ءتۇن ۇيقىسىن ءتورت بولگەن. ءبىراق قىلمىستى اشۋ وڭاي بولعان جوق. ويتكەنى ىقتيمال دەگەن نۇسقالاردىڭ سانى سەكسەننەن اسىپ ءتۇستى.  ءار نۇسقا بۇگە-شىگەسىنە دەيىن زەرتتەلدى. ونىڭ ىشىندە گەورگيي بارميننىڭ بيزنەسىنە جانە شوۋ-بيزنەسكە قاتىسى بولۋى مۇمكىن دەگەن نۇسقالار دا قاراستىرىلدى. اننا شەيدەر رەسەيلىك شوۋ-بيزنەس وكىلدەرىمەن دە بايلانىستا بولعان. ەكى ارادا حاتتار الماسىلعان. اقشا اۋدارىمدارى جاسالعان. بۇل نۇسقا دا زەرتتەلدى. ءبىراق ەشبىرى ناتيجە بەرگەن جوق.

گەورگيي بارمين

2000 جىلدارى اسا تابىستى كاسىپكەر رەتىندە تانىلعان گەورگيي بارمين قازاقستاندىقتارعا «زەركالو» گازەتىنىڭ قۇرىلتايشىسى، «سارىرقا جۇلدىزدارى» فەستيۆالىنىڭ جەتەكشىسى رەتىندە دە بەلگىلى ەدى. ونىڭ اننامەن تانىستىعى دا وسى فەستيۆالدەن باستالدى. گەورگيي بارمين 2003 جىلى قاراعاندى وبلىستىق ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى دا بولعان. ال قىلمىس ورىن الار كۇنى، ياعني، 2008 جىلدىڭ 2ء-ىنشى قىركۇيەگىندە ول تەمىرتاۋدان الماتىعا ۇشىپ كەلگەن. ءوزارا كەلىسىم بويىنشا، ءانشى پروديۋسەرىن اۋەجايدان كۇتىپ الۋى ءتيىس ەدى.

اننا شەيدەر مەن گەورگيي ءبارميننىڭ ءىز-تۇسسىز كەتكەنى تۋرالى حابارلاما ونىڭ تۋىستارى تاراپىنان الماتى ءقىىب-نا تەك قىركۇيەكتىڭ 13ء-ى كۇنى عانا تۇسكەن. ءىز كەسۋ جۇمىستارى وسىدان كەيىن عانا باستالىپ، 4 ايعا سوزىلدى. مۇنىڭ سەبەبىن تەرگەۋشىلەر قىلمىسكەرلەردىڭ اسقان دايىندىعىمەن جانە اسىرە ساقتىعىمەن تۇسىندىرەدى. ماسەلەن ول كەزدە ۇيالى تەلەفونداعى بايلانىستاردى تەكسەرۋ ارقىلى قانداي دا ءبىر قىلمىستى اشۋ مۇمكىن بولماعان ەكەن. ال قىلمىسكەرلەر وزدەرى قۇرعان جوسپاردى جۇزەگە اسىرۋ ماقساتى ءۇشىن sim-كارتاسىمەن قوسا 4 جاڭا تەلەفون ساتىپ الادى. الداعى جوسپارلارى تۋرالى تەك وسى تەلەفوندار ارقىلى عانا سويلەسكەن.  جانە وسى تەلەفوندارمەن بايلانىسقاندا نەگىزگى تەلەفوندارىن ۇيلەرىندە قالدىرىپ كەتىپ وتىرعان.

دەگەنمەن پوليسەيلەرگە مىناداي جاعداي بەلگىلى بولدى: قىركۇيەكتىڭ 3ء-ى كۇنى گەورگيي بارمين بالاسى يۋراعا حابارلاسىپ، 500 مىڭ اقش دوللارى قاجەت بولعانىن ايتادى. بۇل قارجىنى شۇعىل الماتىعا جەتكىزىپ، اندرەي ەسىمدى ادامعا بەرۋدى وتىنگەن. ال كەلەسى كۇنى تاعى 90 ملن. تەڭگە سۇراپ، بالاسىنا تەلەفون سوققان. يۋرا بارمين ونى دا اندرەيدىڭ قولىنا ۇستاتادى. الايدا ول اكەسىنىڭ داۋىسىن وسىدان كەيىن ەستي الماعان.

قىلمىستىق ءىس دەرەكتەرىنە قاراعاندا، بىرەر كۇننىڭ ىشىندە-اق ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ كاسىپكەردىڭ ۇلىنان 3 ملن. دوللارعا جۋىق قارجى الىپ ۇلگەرگەن. ءبىراق ولارعا مۇنىڭ ءوزى از كورىندى. كوپ كەشىكپەي، قىلمىسكەرلەردىڭ ءبىرى مارقۇم گەورگيي ءبارميننىڭ اتىنان تاعى دا بايلانىسقا شىعىپ، يۋرادان اقشا سۇراعان.

بۇل ءجىپتىڭ ۇشىن ۇستاعانمەن تەڭ ەدى. الايدا ەلەكتروندىق پوچتامەن بايلانىسقان ادامنىڭ كىم ەكەنىن انىقتاۋ قيىنعا سوقتى. قىلمىسكەر ۇنەمى ءارتۇرلى كومپيۋتەرلىك كلۋبتاردان عانا حابارلاما جىبەرىپ وتىرعان. ال سۇراعان قارجىسى دايىن بولعاندا، تاعى دا حابارسىز كەتىپ، تەك جەلتوقساننىڭ 4ء-ى كۇنى بايلانىسقا شىققان. مىنە، ءدال وسى كۇنى اندرەي ۇستالدى. ونىڭ شىن ءاتى-جونى اناتوليي افينوگەنوۆ بولىپ شىقتى.

دميتريي كوستيسين

ءبىرىنشى جانە ەكىنشى كەزدەسۋدە دە اقشانى وسى افينوگەنوۆ العان. ءبىراق ول بارمين مەن شەيدەرگە قاتىستى قىلمىستان مۇلدە حابارسىز ەدى. ونىڭ  مىندەتى  ءبارميننىڭ بالاسىنان العان  اقشانى قانقۇيلى قىلمىستىڭ ۇيىمداستىرۋشىسى دميتريي كوستيسينگە جەتكىزۋ عانا بولعان. ول بۇل اقشانىڭ قايدان جانە قانداي جولمەن كەلىپ جاتقانىن بىلمەگەن. تەك كەلىسىلگەن ۋاقىتتا بارىپ، العانىن جەتكىزىپ بەرىپ وتىرعان. وسى قىزمەتى ءۇشىن بىرىنشىسىندە 10 مىڭ دوللار، ەكىنشىسىندە 14،5 مىڭ دوللار سىياقى العان.

قىلمىسكەرلەردىڭ قۇرىقتالۋىنا ىلىك بولعان ءبىر قىزىقتى دەرەك مىناۋ: قىلمىستىق توپتىڭ كوسەمى ارام جولمەن تۇسكەن ولجانى سەرىكتەرىمەن تەڭ بولىسكەن. بارلىعى دا اياق استىنان بايىپ شىعا كەلگەن. دەگەنمەن قۋلىعىنا قۇرىق بويلامايتىن كوستيسين بەلگىلى ءبىر ۋاقىت وتكەنشە ەشكىمنىڭ قۇندى زات (كولىك، پاتەر ت.ب) ساتىپ الۋىنا بولمايتىنىن قاتاڭ ەسكەرتكەن. سويتكەن، ادامنىڭ ءوزى باستى تالاپتان جاڭىلدى. وعان سەبەپكەر – سول باياعى ارام اقشا. دميتريي كوستيسين سەرىكتەرىنە بىلدىرمەي، كاسىپكەردىڭ ۇلىمەن تاعى ءبىر مارتە سويلەسىپ كورۋگە بەكىنەدى. ءوزىن «اكەڭنىڭ دوسىمىن» دەپ تانىستىرعان كوستيسين: «بىزدە ءبارى كەرەمەت! اكەڭ ەكەۋمىز تەڭىزدە دەمالىپ جاتىرمىز. كەشە ءبىراز ىشىمدىك ءىشىپ ەدىك، سونىكى شىعار، اكەڭ ۇيىقتاپ جاتىر. ساعان الماتىعا اقشا جونەلتسىن دەپ ەدى» دەيدى.

ال گەورگيي بارمين ەشقاشان اراق ىشپەگەن ادام ەكەن. سوندىقتان دا بالاسى بىردەن كوڭىلىنە كۇدىك العان. مىنە، افينوگەنوۆتىڭ ۇستالۋىنا ناق وسى اڭگىمە سەبەپكەر. وسىلايشا، سەرىكتەرىنەن جاسىرىپ، تاعى ءبىر مارتە بايىپ قالعىسى كەلگەن دميتريي كوستيسين بۇكىل توپتىڭ ۇستالۋىنا مۇمكىندىك جاساپ بەردى.

وكىنىشكە قاراي، ءانشى دە، ونىڭ پروديۋسەرى دە الدەقاشان كوز جۇمعان بولاتىن.

سەرگەي كابرينسكيي

ەندى وقيعانىڭ قالاي وربىگەنىنە كەلەيىك. دميتريي كوستيسين ادام ۇرلاپ، اقشا بوپسالاۋ جونىندەگى جوسپارىن كوكتەمنەن باستاپ ويلاستىرعان. ونىڭ تاپسىرماسى بويىنشا سەرىكتەرىنىڭ ءبىرى سەرگەي كابرينسكيي جانسۇگىروۆ كوشەسىندەگى جەر ۇيلەردىڭ ءبىرىن شىلدە ايىندا جالعا الادى. ويتكەنى ۇيدە قوجايىننىڭ تۇرماۋى، اينالاسى بيىك دۋالمەن قورشالعانى جانە اۋلاسىنىڭ كەڭ بولۋى كوستيسين قويعان تالاپقا ساي كەلگەن. ال نەلىكتەن قاندى قىلمىستىڭ قۇربانى الماتىدان ەمەس، تەمىرتاۋدان تاڭدالدى؟

قىلمىستىق ءىس دەرەكتەرىنە قاراعاندا، كوستيسيننىڭ اكەسىنىڭ ۇلكەن قۇرىلىس كومپانياسى بولعان. وسى كومپانيا ءبارميننىڭ كومپانياسى العان قۇرىلىس نىسانىنا مەردىگەر رەتىندە جۇمىس ىستەۋگە ۇمتىلعان. ءبىراق ارادا ەشقانداي كەلىسىم جاسالماعان. دەگەنمەن ولار ءبارميننىڭ ءىرى كاسىپكەر ەكەنىن، ونىڭ كومپانياسىنىڭ جىلدىق كىرىسى 100 ميلليون دوللارعا دەيىن جەتەتىنىن وتە جاقسى ءبىلدى.

ارلان ابەكەنوۆ

قىركۇيەكتىڭ 2ء-سى كۇنى اننا شەيدەر پروديۋسەرىن اۋەجايدان كۇتىپ الۋ ءۇشىن ونىڭ جۇرگىزۋشى ارلان ابەكەنوۆتىڭ كولىگىنە مىنگەن.  الايدا اۋەجايعا بارار باعىتى فيزۋلي كوشەسىنە كەلگەندە وزگەرىپ، كولىك باسقا داڭعىلعا تۇسكەن. ءبىراق بەيكۇنا بويجەتكەن كوڭىلىنە ەش كۇدىك الماعان. تەك اۆتوكولىك الدەبىر ءۇيدىڭ اۋلاسىنا كىرگەندە عانا جاندارمەن سىرتقا ۇمتىلعان ەكەن. وكىنىشكە قاراي، ءبارى كەش ەدى.

سالدەن سوڭ بۇل ءۇيدىڭ جەرتولەسىنە كاسىپكەر دە جەتكىزىلەدى. ال مۇنىڭ بارلىعى گەورگيي ءبارميننىڭ جۇرگىزۋشىسى ارلان ابەكەنوۆتىڭ قاتىسۋىمەن جۇزەگە اسقان. ءتىپتى ونىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋىنىڭ ءوزى قىلمىستىق جوسپاردىڭ سەنارييىندە بار ەدى. ايتالىق، ابەكەنوۆتىڭ ءبارميننىڭ كومپانياسىنا كەلۋىن كابرينسكيي ۇيىمداستىرعان. ول مۇنى تانىستارى ارقىلى جۇزەگە اسىرعان. جانە ابەكەنوۆ جاي عانا جۇرگىزۋشى ەمەس، باس ديرەكتوردىڭ كومەكشىسى قىزمەتىن قوسا اتقارعان ەكەن.

قىلمىسكەرلەر ءانشى مەن كاسىپكەردى ءۇيدىڭ جەرتولەسىنە ءتۇسىرىپ، بايلاپ تاستايدى. سوسىن ۇرىپ-سوعىپ، قورقىتىپ-ۇركىتۋدىڭ سان ءتۇرىن قولدانادى. قاتىگەزدىكپەن قورلاۋدىڭ كۇشتى بولعانى سونشا، قالتالى كاسىپكەر 2 كۇننىڭ ىشىندە-اق بالاسى ارقىلى قىلمىسكەرلەرگە 3 ملن. دوللار اقشا بەرۋگە ءماجبۇر بولعان. ءبىراق قوماقتى قارجى ونىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالا المادى.

ءاۋ باستاعى قىلمىسكەرلەردىڭ جوسپارىندا اننانى ءولتىرۋ تۋرالى وي بولماعان. الايدا ولار ءانشى ءۇشىن كاسىپكەردىڭ كەز-كەلگەن سوماداعى اقشانى تولەۋگە دايىن ەكەنىن سەزەتىن. سوندىقتان گەورگيي ءبارميندى قالاي دا قولعا ءتۇسىرۋ ءۇشىن ولار الدىمەن اننانى ۇرلاپ اكەتۋدى ءجون كورسە كەرەك. ال كەيىن قىلمىستىڭ ءىزىن جاسىرۋ ماسەلەسى الدىڭعى ورىنعا شىققاندا ولار ارتىنا ءتىرى كۋاگەر قالدىرعىسى كەلمەگەن.

دەگەنىنە جەتكەن سوڭ مارقۇمداردىڭ دەنەسىن تەرەڭ شۇڭقىر قازىپ، اۋلاعا كومەدى. كۇدىك تۋماس ءۇشىن ۇستىنە جاڭا دارەتحانا اكەلىپ قويادى. بۇل قىركۇيەكتىڭ تورتىنەن بەسىنە قاراعان ءتۇنى بولعان سۇمدىق وقيعا. دەگەنمەن ولاردىڭ قاندى قىلمىستى جاسىرماق بولعان پيعىلدارى جۇزەگە اسپادى.

«دانىككەننەن قۇنىققان جامان» دەگەن، قاراقشىلار وزدەرى قازعان ورعا وزدەرى ءتۇستى. ولاردىڭ بارىنە اۋىر جازا تاعايىندالدى. ارلان ابەكەنوۆ 18 جىلعا سوتتالسا، قىلمىستىڭ باستى ۇيىمداستىرۋشىلارى دميتريي كوستيسين مەن سەرگەي كابرينسكيي 25 جىلعا باس باستاندىعىنان ايرىلدى.

سانسىزباي نۇربابا