فەيسبۋكتەگى "جاعا ۇستاتتى" توبىن اندەرىمەن شۋلاتىپ جۇرگەن مۇرات ابدىلدامەن سۇحباتتاسۋدىڭ ءساتى بۇيىردى. اياداي بولمەدە وتىرىپ، ءوزىن ۆيدەوعا ءتۇسىرىپ، الەۋمەتتىك جەلىگە جۇكتەيتىن ءانشى جىگىت اڭگىمەدەن قاشپادى، كەرىسىنشە وسى ورايدى پايدالانا وتىرىپ، كوپتىڭ كوكەيىندە جۇرگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرگىسى كەلەتىندىگىن ايتتى.   

-مۇرات، فەيسبۋكتە ءبىرشاما تانىمال ادامسىز. ءان ايتقان ۆيدەوڭىزدى فەيسبۋكتەگى «جاعا ۇستاتتى» توبىنا جۇكتەپ، كوپ لايك جيناپ، تاڭ قالدىرۋدان جالىقپايسىز. اراسىندا عانا ماقتاۋ ءسوز ەستيسىز، قالعان جاعدايدا قارعىسقا كوبىرەك ۇشىرايسىز. ايتىڭىزشى، قانداي ماقساتپەن ءان ايتاسىز جانە ونى عالامتورعا جۇكتەيسىز؟

ءانشى بولۋدى ارماندايتىن ازاماتپىن. ونەرگە ەسسىز عاشىقپىن. ءان الەمىنە ادالمىن. ءدال ءقازىر ارمانىمدى ومىرگە اينالدىرىپ، ساحناعا شىعۋعا مۇمكىندىگىم جوق بولعاندىقتان الەۋمەتتىك جەلىنىڭ كۇش-قاۋقارىن پايدالانىپ جاتىرمىن. ءان شىرقاپ جاتقان ءساتىم تۇسىرىلگەن ۆيدەونى اۋىلدا وتىرىپ ينستاگرام مەن فەيسبۋككە تۇراقتى تۇردە سالىپ وتىرۋدى ادەتكە اينالدىردىم. فەيسبۋكتىڭ قىر-سىرىن مەڭگەرگەنىمە كوپ بولا قويعان جوق. باسىندا وسىلاي ۆيدەونى عالامتور كەڭىستىگىنە جۇكتەۋگە باتىلىم بارمايتىن. ال، ءقازىر شەشىنگەن سۋدان تايىنباستىڭ كۇيىن كەشىپ وتىرمىن. مۇنىمدى ەرلىككە بالايمىن. كىم نە دەسە دە حالىققا ءوز ونەرىمدى پاش ەتۋدەمىن. مەنى بالاعاتتاسا دا، قارعاسا دا ۇندەمەيمىن. ءوزىمدى مادەنيەتتى ۇستايمىن. ويتكەنى مەنىڭ ماقساتىم كۇلكىگە نەمەسە قارعىسقا قالۋ ەمەس. مەيىرىمدىلىگى ازايعان قوعامعا جارقىن كوڭىل-كۇي سىيلاعىم كەلەدى. ءارى ارمانىمنىڭ ورىندالۋىنا ءبىر تابان بولسىن جاقىنداۋىمدى ماقسات ەتتىم.

- جاعىمسىز پىكىرلەردى وقي وتىرىپ ەڭسەڭىز تۇسپەيدى مە؟

ادام ءۇش كۇننىڭ ىشىندە قابىرگە دە ۇيرەنەدى دەيدى عوي. ءوزىم ەموسياشىل، سەزىمگە ءجيى بوي الدىراتىن ادام بولعاندىقتان باسىندا قاتتى قابىلدادىم. كەيدە «جىندىسىڭ» دەسە، اشۋ-ىزاعا بۋلىقتىم، «ساتتىلىك» تىلەسە، كوز جاسىما ەرىك بەردىم. ال، ءقازىر مەندە يممۋنيتەت پايدا بولدى. پىكىر قالدىرۋشىلار مەنى شىنايى ومىردە تانىمايتىندىقتان ولاردىڭ قارعاپ-سىلەگەندەرى ماعان ماسا شاققان قۇرلى اسەر ەتپەيدى. 

- تۋراسىن ايتساڭ، تۋعانىڭا جاقپايسىڭ. دەگەنمەن سۇراۋعا مىندەتتىمىن. پىكىر قالدىرۋشىلاردىڭ اراسىندا ءسىزدىڭ ادەكۆاتتىلىعىڭىزعا كۇمانمەن قارايتىندار كوپ. جاسىڭىز قانشادا، مۇرات؟ ءبىلىمىڭىز قانداي؟ وتباسىلىق جاي-كۇيىڭىز قانداي؟ نەمەن اينالىساسىز؟  

مەنىڭ ءان ايتقانىمدى جىندىلىققا بالايتىندارعا قارنىم اشيدى. مەن ەشكىمگە ءتيىسىپ وتىرعان جوقپىن، اۋزىمنان بىلاپىت سوزدەر شىققان ەمەس. بار بولعانى جۇرەك قالاۋىممەن ءان ايتامىن. ودان كىم زارداپ شەگىپ جاتىر!؟ پەدوفيلدەر قاپتاپ كەتكەن زاماندا زاڭ كۇشەيتۋدى تالاپ ەتۋدىڭ ورنىنا مەنىمەن الىسادى. مەن اقيقاتتى ايتقاندى قۇپتايتىن جانمىن. ءانشى بولۋ بۇل مەنىڭ قيال-ارمانىم. ءسىز دە تىڭداڭىز، كەمتار تۇسىن ايتىڭىز، ءبىراق مەنىڭ قاناتىمدى كەسپەڭىزدەرشى، ءوتىنىش! ءوزىم جايلى ايتاتىن بولسام، 1987 جىلعىمىن. تۇركىستان وبلىسىنانمىن. جوعارى ءبىلىمىم جوق، وكىنىشكە قاراي. قۇرىلىستا جۇمىس ىستەگەنمىن، ءدال ءقازىر جۇمىسسىزبىن. ۇيدە ەگدە تارتقان انام بار. ءوزىم اجىراسقانمىن.

ء-انشى بولامىن دەگەن وي-ارمان قالاي جانە قاشان دۇنيەگە كەلدى؟ ونىڭ ومىرگە اينالۋىنا نە كەدەرگى ەتتى؟

مەكتەپتە وقىپ جۇرگەندە ونەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىم بولعان ەمەس. تەك 20  جاسىمدا عانا ءان ايتۋعا، ولەڭ جازۋعا دەگەن قۇمارلىق وياندى. قالتامدا قوماقتى قاراجاتىم بولعاندا، باياعىدا-اق الماتىعا قونىس اۋدارىپ، جەكە شىعارماشىلىعىممەن اينالىسار ەدىم. اتتەڭ، ونداي مۇمكىندىك تۋار ەمەس. كەزىندە ارمان دۇيسەنوۆتىڭ ۇيالى تەلەفونىن تاۋىپ، كەزدەسۋدىڭ، داستارحانداس بولۋدىڭ ءساتى بۇيىرعان بولاتىن. سول كەزدە ارمان مىرزا ءبىر ءان سىيلاۋعا كەت ءارى ەمەستىگىن ايتىپ، ءبىراق ونەر جولىن جالعاستىرامىن دەگەن ادامعا مىندەتتى تۇردە قارجى كەرەك ەكەندىگىن اشىعىنان ايتقان بولاتىن. سودان بەرى الماتىنى كۇندە تۇسىمدە كورەمىن. ءبىراق ازىرگە ءبارى تىنىش.

-شوۋ-بيزنەس ءسىزدى نەسىمەن قىزىقتىرادى؟

مەنى شوۋ-بيزنەس قىزىقتىرمايدى. مەن تازا ونەرگە عاشىق اداممىن. تانىمال، ەل اۋزىندا جۇرگەن ءانشى بولۋ ءۇشىن وتىرىك مۇلايىمسۋگە دايىن ەمەسپىن. شوۋ-بيزنەس قانشا دەگەنمەن قىراعىلىق پەن قاسقىرلىقتى تالاپ ەتەدى عوي. مەن سياقتى اۋىلدان شىققان ازاماتقا قۇر ساحنانىڭ ءوزى جەتكىلىكتى. ونەرگە دەگەن ادالدىعىمدى ايتەۋىر ءبىر كۇنى ەل-جۇرت باعالار دەگەن ويدامىن.

-ات شىقپاسا، جەر ورتەۋگە قالاي قارايسىز؟ ۇيالماعاننىڭ ءبارى ءانشى بولۋعا لايىقتى ما؟

سايلاۋبەكتىڭ كەسىرىنەن تالاي تالانتتى تاسادا قالىپ جاتىر. سەبەبى عالامتور كەڭىستىگىندە ءان ايتىپ، ۆيدەو جۇكتەگەندى سىناپ-مىنەۋشىلەر، قارعاپ-سىلەۋشىلەر كوبەيىپ كەتكەن. مەن ءوزىمدى كەرەمەت تالانتتىمىن دەمەيمىن. الايدا كەرەمەت تالانتتىلار دا حالىققا كەرەكسىز بولىپ قالدى.

- «ساعان ءان ايتۋ كەرەك، ساحناعا شىعۋ كەرەك» دەگەندى ومىرىڭىزدە قانشالىقتى ءجيى ەستىدىڭىز؟ تانىمالدىلىڭىزعا جاقىندارىڭىز قالاي قارايدى؟

ەشقاشان ەستىگەن ەمەسپىن. ولارعا ءبارىبىر. اۋىلداستارىم، سىنىپتاستارىم ازىلدەپ سويلەيدى ماعان.

-كىمگە قاراپ بوي تۇزەيسىز؟ اقىلىن سىزدەن ايامايتىن جاناشىرلارىڭىز بار ما؟

وكىنىشكە قاراي، جوق.

-قازاقتىڭ قانداي انشىلەرىن ءسۇيىپ تىڭدايسىز؟ الداعى ۋاقىتقا جوسپارىڭىز قانداي؟

مەيرامبەك بەسپايەۆتىڭ، تورەعالي تورەالىنىڭ، جۇبانىش جەكسەن ۇلىنىڭ، سايات مەدەۋوۆتىڭ، دوسىمجان تاڭاتاروۆتىڭ ونەرلەرىن قاتتى قۇرمەتتەيمىن. الداعى ۋاقىتتا فەيسبۋككە اندەرىمدى جۇكتەۋدى جالعاستىرا بەرەمىن. شەتەلدىڭ ۇزدىك اندەرىن قازاقشا اۋدارىپ ايتاتىن بولامىن.

-«ءوزىمدى كەرەمەت تالانتتىمىن دەپ سانامايمىن، مەنەن دە اسقان تالانتتار بار» دەدىڭىز. ءبىراق اڭسارىڭىز ساحناعا اۋعان. ونى قالاي تۇسىنسە بولادى؟

قايتالاپ ايتامىن، كومپيۋتەر ەكرانىنىڭ ار جاعىندا وتىرعان قاۋىم مەنەن انشىلىك ونەردى دە، لايكتى دا اياماسىنشى. قازاق دەگەن كەڭ پەيىل حالىقپىز عوي. سوڭعى كەزدە پەيىلىمىز تارىلىپ كەتكەندەي. جان-دۇنيەم ونەردى اڭساپ تۇرسا، ءان ايتقاندا كەزدە ءوزىمدى شەكسىز باقىتتى سەزىنسەم، ماعان تاس لاقتىرىپ، ور قازۋدىڭ قاجەتى قانشا؟!

-جۇرتتىڭ جاعاسىن ۇستاتىپ شارشامادىڭىز با؟ بالكىم، ونەردىڭ بيىگىنە كوتەرىلۋدىڭ باسقا جولىن تاڭدارسىز...

«جاعا ۇستاتتى» توبىنىڭ مودەراتورى اتاندىم. سوندىقتان ۆيدەو سالۋدى كوبەيتپەسەم، ازايتپايمىن. «ءبىر ادامدى كۇندە كورە بەرسەڭ، تانىسىڭا اينالادى» دەگەندەي مەن دە ۆيدەو سالۋىم ارقىلى حالىق ماعان ۇيرەنسە دەيمىن. 

-تاعى نەنى ارماندايسىز؟

قازاق كينوسى دامىسا دەيمىن. قازاقتىڭ دارحان دالاسىن، كوركەم تابيعاتىن، سۇلۋ قىزدارىن، سىمباتتى ەر-جىگىتتەرىن تارتىمدى ەتىپ كورەرمەنگە ۇسىنسا دەگەن ارمان-تىلەگىم بار. ءوزىم وقىماعان ازامات بولسام دا ءبىر كينو تۇسىرۋگە جەتەرلىك قاراجاتىم بولعان كۇنى جاستار، شەتەل قىزىعاتىنداي كينو تۇسىرە الامىن دەپ ويلايمىن. اقان ساتايەۆتىڭ «جاۋجۇرەك مىڭ بالاسى» ماعىنالىق جاعىنان تەرەڭ كارتينا بولعانىمەن، كوركەمدىلىگى از تۋىندى، مەنىڭشە. كارىستىڭ سەريال-كينولارىنا قاتتى قىزىعامىن. ولار ەموسيانى دا ءدوپ باسىپ بەرە الادى. بوياۋلارى قانىق. بۇل تۇرعىدان العاندا ۇندىلەر دە قالىس قالمايدى. قازاق كينوسى دا قارىشتاپ دامىسا، وعان مەنىڭ تاراپىمنان تيتتەي دە بولسا ۇلەس قوسىلسا باقىتتىمىن. شىركىن، كينوعا ارنالعان سەنارييلەرىمدى، جالپى يدەيالارىمدى ەستىر قۇلاق، وقيتىن كوز بولعانداي عوي...