قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قازاقستان حالقىنا ارناعان جىل سايىنعى جولداۋىندا ەل كوكەيىندە جۇرگەن كوپتەگەن وزەكتى ماسەلەلەر مەن ساۋالداردى قامتىپ، ولاردىڭ شەشۋ جولدارىن ناقتى كورسەتتى. «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ ورتالىق اپپاراتىندا وتكەن «NurOtanTrends» پىكىرتالاس كلۋبىنىڭ كەزەكتى وتىرىسىندا اتالمىش تاقىرىپ تالقىلاندى. بۇل جولى ماماندار «ەلباسى جولداۋى: قوعامدى ورتاق ماقساتتارعا قالاي جۇمىلدىرامىز؟» دەگەن تاقىرىپتا وي ءبولىسىپ، پىكىر الماستى.
«NurOtanTrends» پىكىرتالاس كلۋبىندا وتكەن شاراعا ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ، Esquire Kazakhstan باسىلىمىنىڭ شەف-رەداكتورى گۇلنار باجكەنوۆا، «ستراتەگيا» الەۋمەتتىك جانە ساياسي زەرتتەۋلەر ورتالىعى» قوعامدىق قورىنىڭ وكىلى گۇلميرا ەلەۋوۆا، ءماجىلىس دەپۋتاتى امانجان جامالوۆ، «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى جاپپاي كاسىپكەرلىك جانە شاعىن نەسيەلەۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى باۋىرجان ورازعالييەۆ قاتىسىپ، ءوز ويىن ورتاعا سالدى. «تالاپ» قولدانبالى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى راحىم وشاقبايەۆ وتىرىستىڭ مودەراتورى بولدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىنىڭ «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» اتتى جولداۋىندا: «ءاربىر قازاقستاندىق جۇرگىزىلىپ جاتقان رەفورمالاردىڭ ءمان ماعىناسىن مەن ونىڭ بارشامىزدىڭ وتانىمىز قازاقستاندى وركەندەتۋ جولىنداعى ماڭىزى مەن ءمانىن جەتە ءتۇسىنۋ قاجەت. رەفورمالاردى ءساتتى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن حالىقتىڭ ورتاق مۇراتىنا جۇمىلۋى اسا ماڭىزدى» دەگەن ەدى. سول سەبەپتى، ونى جۇزەگە اسىرۋ مەن شىنايى ومىردە كورىنىس تابۋىنا بارشا حالىق بولىپ اتسالىسۋدىڭ ناتيجەسى جەمىستى بولاتىنىن ەسكەرۋ كەرەك. «NurOtanTrends» پىكىرتالاس كلۋبىندا وتكەن وتىرىستىڭ شىمىلدىعىن اشقان «نۇر وتان» پارتياسى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ماۋلەن اشىمبايەۆ ەلباسىنىڭ جولداۋىندا ايتىلعان تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ەلىمىزدىڭ كۇن تارتىبىندە تۇرعان باستى مىندەت ەكەنىن العا تارتىپ، اتالمىش قۇجات قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءار تۇرعىنىنا الەۋمەتتىك، قوعامدىق حال احۋالىن جاقسارتۋعا باعىتتالعانىنا نازار اۋداردى. سونىمەن قاتار ول «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ جولداۋ باسىمدىقتارىنىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنا قوعامدىق باقىلاۋ جۇرگىزەتىنىن لعا تارتىپ، وسى ماقساتقا جەتۋ جولىنداعى ماڭىزدى تەتىكتەرگە توقتالدى.
– قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستان حالقىنا جىل سايىنعى كەزەكتى جولداۋىندا حالىق اراسىندا جان-جاقتى تالقىلانىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالى مەن ءتۇرلى الەۋمەتتىك جەلىدە وتە ءجيى تالىقلانىپ، كوتەرىلىپ جۇرگەن ماڭىزدى پروبلەمالاردىڭ ناقتى شەشىمدەرى ايقىن كورسەتىلگەن. ونىڭ ىشىندە تۇرعىن ءۇي الۋ ماسەلەسى، شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىك، تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعىنداعى تاريفتەردى شەكتەۋ، ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگى سەكىلدى كوپتەگەن ماسەلەلەر قاراستىرىلعان. بۇل پروبلەمالار ءۇشىن ەڭ الدىمەن ۇكىمەت، مەملەكەتتىك ورگاندار جانە اكىمدەر جاۋاپتى بولعانىمەن، ازاماتتىق قوعام، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار جانە ساياسي پارتيالار دا ولاردىڭ وڭ شەشىمىن تابۋىنا مۇددەلى ەكەنى بەسەنەدەن بەلگىلى. سول سەبەپتى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ايقىنداپ بەرگەن ماقسات-مىندەتتەرگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن بۇكىل حالىق بولىپ جۇمىلۋدىڭ بەرەرى مول. بۇل رەتتە قازاقستانداعى جەتەكشى ساياسي كۇش رەتىندە پارتيامىز جولداۋ باسىمدىقتارىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ءتيىمدى تەتىكتەرىن دايارلاۋ جۇمىستارىنا بەلسەندى قاتىسۋعا جانە ارى قاراي قوعامدىق باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتۋگە دايىن، – دەدى ماۋلەن اشىمبايەۆ. راسىمەن دە، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جولداۋىندا ايتقان ماقسات-مىندەتتەرىن ساپالى ءارى ءوز ۋاقىتىنسىندا ورىندالۋىن قوعامدىق باقىلاۋدىڭ ءتيىمدى تەتىگىن قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزى زور. سول سەبەپتى “نۇر وتان» پارتياسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ تاپسىرماسى مەن مىندەتتەرى جۇيەلى تۇردە جۇزەگە اسىرىلماسا، ونى ۇكىمەتتىڭ الدىنا ماسەلە ەتىپ قويىپ، ستراتەگيالىق قۇجاتتا كورسەتىلگەن جۇمىستاردىڭ ورىندالۋىن قاتاڭ باقىلاۋعا الماق. وعان جەتۋ جولىنداعى ماقساتقا ساياسي پارتيالارمەن، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارمەن جانە مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرلەسىپ جۇمىس تا جاقساراتىن بولادى. ودان بولەك، اتالعان ەڭبەكتەردى ءساتتى ءارى ناتيجەلى جۇرگىزۋ ماقساتىندا «نۇر وتان» اقپاراتتار جيناۋ جۇيەءسىن قالىپتاستىرۋدى ءوولعا الماق. بۇل تۋرالى “نۇر وتان» پارتياسى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى جەتكىزدى.
– اتالمىش جۇيە اياسىندا پارتيامىزعا مەملەكەتتىك ورگاندار، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار، وڭىرلەر جانە مۇددەلى تۇلعالار تاراپىنان اقپاراتتار كەلىپ تۇسەتىن بولادى. ياعني، ءبىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جولداۋى قالاي جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقاندىعى تۋرالى مالىمەتتەردى جيناۋدى قامتاماسىز ەتەتىن بولامىز. سونىمەن قاتار، ماجىلىستەگى دەپۋتاتتارىمىزدىڭ اتالعان باعىتتاعى جۇمىسىن دا جانداندىرامىز، – دەدى ماۋلەن اشىمبايەۆ.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جولداۋىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن جالپىۇلتتىق ءىس-شارالار جوسپارى بەكىتىلگەنى انىق. سونىڭ اياسىندا شامامەن جۇزدەگەن ءىس-شارا وتكىزۋ جوسپاردا بار. ولار قازاقستان حالقىنىڭ تابىسىنىڭ ءوسۋى، تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ، ءومىر سۇرۋگە جايلى ورتا قالىپتاستىرۋ، ازاماتتار سۇرانىسىنا بەيىمدەلگەن مەملەكەتتىك اپپارات، ءتيىمدى سىرتقى ساياسات جانە ءاربىر قازاقستان رەسپۋبليكاسى حالقىنىڭ قازاقستانداعى وزگەرىستەر ۇدەرىستەرىنە اتسالىسۋى سەكىلدى التى باعىت بويىنشا ىسكە اسىرىلادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باستامالارىنىڭ قارجىلىق كولەمى ءبىر جارىم تريلليون تەڭگەدەن اسىپ جىعىلادى. ال جيىنتىق اسەرى ودان دا كوبىرەك بولماق. مۇنىڭ قازاقستان حالقىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن جاقسارتۋ كەرەمەت سەرپىن بەرەتىنى بەلگىلى. سول سەبەپتى كوپتەگەن رەفورمالاردى باقىلاۋعا الۋ ماسەلەلەرىن ودان ارمەن زورايتۋدىڭ ماڭىزى زور. وسىعان بايلانىستى قازاقستان رەپۋبليكاسى پرەزيدەنتى العا قويعان مىندەتتەر مەن تاپسىرمالار جەمىستى دە ناتيجەلى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ۇكىمەت پەن مەملەكەتتىك ورگاندارعا جىل سوڭىنا دەيىن ناقتى ينديكاتورلار مەن جول كارتاسىن دايارلاپ، رەفورمالار ءۇشىن قاجەتتى زاڭ جوبالارىن پارلامەنتتىڭ قاراۋىنا ۋاقىتىلى جولداۋلارىن تاپسىردى. وسىعان بايلانىستى پرەزيدەنت اكىمءشىلىگىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ تاپسىرمالارىنىڭ جۇزەگە اسۋىن قاتاڭ باقىلاپ، تەكسەرىپ، جۇيەلى ورىندالۋىن تالاپ ەتەتىن جانە سول بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىنە ەسەپ بەرەتىن ۇلتتىق جاڭعىرۋ كوميتەتىن قۇرۋ جوسپارلانىپ وتىرعانى دا انىق. «NurOtanTrends» پىكىرتالاس كلۋبىندا وتكەن وتىرىستا بۇدان باسقا دا كوپتەگەن جاقسى ۇسىنىستار مەن ءتۇرلى وي پىكىرلەر ايتىلدى. ونىڭ توقەتەرىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستان حالقىنىڭ كەزەكتى جولداۋىنىڭ ورىندالۋىنا، وعان باقىلاۋ جۇرگىزۋ ىسىنە حالىقتى، مامانداردى، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردى، ساياسي پارتيالاردى، باسقا دا مۇددەلى قۇرىلىمداردى تارتۋدىڭ ماڭىزى زور دەگەن ءبىراۋىز سوزبەن تۇيىندەۋگە بولادى.
«نۇر وتان» پارتياسى ءدال وسى باعىتتا بەلسەندى جۇمىس ىستەۋدى كۇن تارتىبىنە قويدى.
– «نۇر وتان» – قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستان حالقىنا ارنالعان جىل سايىنعى جولداۋىنىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنا قاتىساتىنىن، باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتەتىن، كەي تۇستا ۇتىمدى ءارى جاقسى، ناتيجەلى، جەمىستى ۇسىنىستار ايتاتىن باستى كۇشتەردىڭ ءبىرى. بۇل رەتتە، ءبىز وزىمىزگە جۇكتەلگەن جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنە باستايمىز. سول سەبەپتى قازاقستاننىڭ الدىڭعى قاتارلى ساياسي كۇشى رەتىندە ازاماتتىق قوعاممەن بەلسەندى تۇردە جۇمىس ىستەۋگە مۇددەلىمىز. سونىڭ ىشىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستان حالقىنا ارنالعان جىل سايىنعى جولداۋدا ايتىلعان ماسەلەلەر مەن تاپسىرمالار جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى جالپىۇلتتىق جوسپاردىڭ ورىندالۋىن جانە وڭىرلەردەگى جاعدايدى قاداعالايتىن مونيتورينگ جۇيەسىن قۇرۋدىڭ ماڭىزى وتە زور. بۇل باعىتتا ءبىز بيزنەس قاۋىمداستىقپەن، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارمەن، ساراپشىلارمەن، مەملەكەتتىك ورگاندارمەن، الەۋمەتتىك قۇرىلىمدارمەن ءبىرلەسىپ ەڭبەك ەتۋگە ءارقاشان ءازىرمىز. سەبەبى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستان حالقىنا كەزەكتى، جىل سايىنعى جولداۋىندا ايتىلعان مىندەتتەردى ۇتىمدى جۇزەگە اسىرىپ، ولاردىڭ حالىققا ناقتى پايداسىن تيگىزۋ – ءبىزدىڭ ورتاق ماقساتىمىز، – دەدى ماۋلەن اشىمبايەۆ.
ءوز كەزەگىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ۇكىمەت تاراپىنان اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستارعا توقتالىپ ءوتتى دە، ءىرى، شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىككە قاتىستى باستامالارعا نازار اۋداردى. ال Esquire Kazakhstan باسىلىمىنىڭ شەف-رەداكتورى گۇلنار باجكەنوۆا تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعىن جەتىلدىرۋ ىسىنە قاتىستى ناقتى مىسالدار كەلتىرە وتىرىپ، ۇتىمدى ۇسىنىستارىن ايتىپ ءوتتى. باسقا دا قاتىسۋشىلار كوتەرىلگەن ماسەلەلەر بويىنشا ءوز وي-پىكىرلەرىن تالقىلادى. پىكىرتالاس قورىتىندىسىنا ساي ناقتى ۇسىنىستار پىسىقتالىپ، ولار ۇكىمەت، پارلامەنت جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا جولدانادى.
پىكىر قالدىرۋ