ادام اتا جەرگە تۇسكەن سوڭ بارلىق جان-جانۋار حاق تاعالانىڭ ورىنباسارىن كورۋگە ىنتىق بولىپتى. سول كەزدە ەڭ العاش ادام اتانى كورگەن اقبوكەن ەكەن دەسەدى. ول «اللانىڭ حاليفاسى جەرگە ءتۇستى» دەگەندى ەستىگەندە قازاق دالاسىنان جيددا تاۋىنا قاراي جەلىپ وتىرىپتى. ول كەزدە ادام اتا مەن حاۋا انا جيددا تاۋىنىڭ ەتەگىندە ءۇي سالىپ، تىرشىلىك كەشىپ جاتىر ەكەن. 

اقبوكەن ۇزاق جول ءجۇرىپ، شارشاپ-شالدىعىپ، ادام اتانىڭ تۇراعىنا جەتكەندە قۇلاپ تۇسەدى. ادام ونى كوتەرىپ الىپ، ۇيىنە اكەلەدى دە، وعان ءىنجىردىڭ جاپىراعىن بەرىپ اسىرايدى. ادام اتا مەيىرلەنىپ ونىڭ تۇمسىعىنان سيپاعاندى جاقسى كورەدى ەكەن. پايعامباردىڭ قولى تيگەندىكتەن، اقبوكەننىڭ تۇمسىعى وزگە اڭداردان ەرەكشە سۇلۋ بولىپ ءبىتىپتى. ارقاسىنان سيپاعاندا، دەنەسىنەن حوش ءيىس شىعىپتى. اياعىنان سيپاعاندا، تۇياعى قاسيەتتى بولىپ، مىڭ ءبىر اۋرۋعا ەم بولىپتى. قۋسا جەتكىزبەيتىن جۇيرىك جانۋارعا اينالىپتى. كوزىنەن وپكەندە جانارىنا كورىك ءبىتىپ، سۇلۋ جانۋارعا اينالىپ شىعا كەلىپتى. مۇيىزىنەن ۇستاعاندا، وعان دا شيپالىق قاسيەت دارىعان ەكەن. پايعامباردىڭ الاقانى بەلىنە تيگەندە، بۋاز كەزىندە ىشتەگى ەلىگىنىڭ جىنىسىن قالاۋىنا قاراي وزگەرتە الاتىن بولىپتى. 

اقبوكەننىڭ ارنايى كەلىسىنە ريزا بولعان ادام اتا:

– جانۋارىم، مەن ساعان ريزامىن. بۇيىمتايىڭ بولسا ايت. مەيىرىمدى اللادان دۇعا ەتىپ، ءبىر مۇقتاجدىعىڭدى وتەيىن، – دەيدى. سوندا اقبوكەن: 

– تولدەگەندە قۇرالايىم شىبىن-شىركەيگە جەم بولادى. ودان قالسا، قاسقىر شابادى. دالانىڭ ءشوبى تولدەرگە اۋىرلىق ەتىپ، قوڭ جيناي المايدى. وسى قيىندىقتان قۇتقارساڭ، – دەپتى.

ادام اتا تاڭىرىسىنە اقبوكەننىڭ ارىزىن جەتكىزىپ، قيىندىقتان قۇتقارىپتى. سودان باستاپ قۇدايدىڭ امىرىمەن كيىكتەر تولدەيتىن كەزدە بەتپاقدالادا شىبىن-شىركەيدى شىعارتپايتىن سۋىق بولادى ەكەن. مۇنى قازاقتا «قۇرالايدىڭ سالقىنى» دەپ اتايدى. ۇلىق اللا سول ۋاقىتتا قاسقىردىڭ كيىككە دەگەن تابەتىن تىيادى. قۇرالايلار كوشكە ىلەسكەنشە قاسقىرلار ولارعا جاقىنداي المايدى. جاس كيىككە ارناپ دالادان تۇيەتابان دەگەن ءشوپ شىعارادى. ول تەك اقبوكەن تولدەيتىن كەزدە كوگەرىپ، كوكتەپ، لاقتارعا ازىق بولادى ەكەن. 

اقبوكەن ءتاڭىردىڭ حاليفاسىن كورىپ، قولىنان جەم جەپ، ماقساتى ورىندالعان سوڭ بەتپاقدالاعا قايتپاقشى بولادى. سول كەزدە ادام اتا وعان:

ساحاراعا ءسان بولىپ،
قۇت پەن كيە، ءمان قونىپ،
ءوسىپ-ونسىن ءناسىلىڭ،
ءبىر قۇدايىم جار بولىپ،
اللام ءوزى قولداسىن،
بار بالەدەن قورعاسىن.
ساعان زاۋال كەلتىرگەن 
ەشقاشان دا وڭباسىن.
سايىن تۇزدەن تاپ مەكەن،
باسقا ورناسىن ب ا ق بەكەم.
قۋ مەديەن تۇزدەرگە
ىرىس دارىت، اقبوكەن، – دەپ باتاسىن بەرەدى. سودان باستاپ كيىككە كيە ءبىتىپ، قاسيەتتى اڭ سانالىپتى. ونى ناقاق ولتىرگەندەر ادام اتانىڭ قارعىسىنا ۇشىرايدى دەگەن تۇسىنىك بار.

ءدىني قيسسالاردا ادام اتا جەرگە تۇسكەن كەزدە پەيىشتەن ءىنجىردىڭ بەس جاپىراعىن الىپ تۇسكەن ەكەن. سول جاپىراقتىڭ بىرەۋىن بال اراسى، بىرەۋىن جىبەك قۇرتى، بىرەۋىن كيىك جەگەن دەپ ايتىلادى. قالعان ەكەۋىن ادام اتا جەرگە ەگىپتى. كيىك پەيىشتىڭ جەمىسىن جەگەندىكتەن كيەلى اڭعا اينالىپتى. 

ەل اۋزىندا مۇحاممەد پايعامبار س.ع.س كيىكتى قۇتقارعان دەگەن اڭىز بار. 

بىردە كيىك اڭشىنىڭ تورىنا ءتۇسىپ قالىپتى. كيىكتىڭ مۇشكىل جاعدايىن كورگەن پايعامبار دەرەۋ اتىنا ءمىنىپ، اڭشىنىڭ تۇزاعىنا بارىپتى. قاراسا، اڭشى ولجاسىن باۋىزدايىن دەپ جاتىر ەكەن. مۇحاممەد پايعامبار س.ع.س اڭشىعا:

– كيىكتى بوساتىپ، مەنىڭ جانىمدى ال. قۇربانىڭ بولايىن، تەك ولتىرە كورمە، – دەپ الدىنا باس ۇرادى. اڭشى پايعامباردىڭ مەيىرىم-شاپاعاتىنا ريزا بولىپ، كيىكتى بوساتىپ جىبەرەدى. 

ەل اراسىندا «كيىكتى ناقاق ولتىرمە»، «كيىككە پايعامبار اراشا بولعان» دەگەن ناسيحات كەڭ تاراعان. كيىكتى ولتىرسە، مۇحاممەد پايعامباردىڭ نالاسى ۇرادى دەگەن دە سەنىم بار.

تالىم-تاربيەلىك ءمانى بار بۇل قيسسانى براكونەرلەر قولىنان مەرت بولعان قورىقشى ەرلان بالعابەك ۇلى نۇرعالييەۆتىڭ (1966 - 2019) قۇرمەتىنە ارنايمىز. كيەلى كيىكتى قورعاۋ جولىندا قازا تاپقان ناعىز باتىردىڭ اتا-اناسى، باۋىرلارى مەن تۋعان-تۋىس، جاقىندارىنا قايعىرىپ كوڭىل ايتامىز! اعامىزدى اللا تاعالا راقىمىنا السىن!

اڭ تۇگىل ادام ولتىرۋدەن تايىنباعان قاندىقول قاراقشىلار ءبىرى دە قالماي ۇستالىپ، ولاردىڭ كىم ەكەنى حالىققا جاريالانادى، جازاسىن الادى دەپ ۇمىتتەنەمىز.

ءمادي ماناتبەك، Facebook-تەگى پاراقشاسىنان