مەملەكەت باسشىسى  نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋىندا «قازىرگى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءىسى قىمباتقا تۇسەتىن ستاسيونارلىق ەمگە ەمەس، نەگىزىنەن اۋرۋدىڭ الدىن الۋعا باعىتتالۋعا ءتيىس.... سوندىقتان ونكولوگيالىق اۋرۋلارمەن كۇرەسۋ ءۇشىن كەشەندى جوسپار قابىلداپ، عىلىمي ونكولوگيالىق ورتالىق قۇرۋ قاجەت. حالىقارالىق وزىق تاجىريبە نەگىزىندە اۋرۋدى ەرتە دياگنوستيكالاۋدىڭ جانە قاتەرلى ىسىكتى ەمدەۋدىڭ جوعارى تيىمدىلىگى قامتاماسىز ەتىلۋگە ءتيىس» دەپ اتاپ كورسەتكەنى بەلگىلى.

راسىندا ءدال قازىرگى ۋاقىتتا الەم  سوزىلمالى اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋعا كىرىسىپ جاتقان تۇستا قازاقستان دا مۇنان قالىس قالا المايدى. بۇل ءبىر. ەكىنشىدەن، قازىرگى ۋاقىتتا جىل سايىن قازاقستاندا قاتەرلىك ىسىكپەن سىرقاتتاناتىن ادامداردىڭ قاتارى ارتىپ كەلەدى. شامامەن العاندا،  جىل سايىن 35 مىڭنان اسا ادام تىركەلەدى. ۇشىنشىدەن، قازاقستاندا شامامەن 179 مىڭ ادام  قاتەرلى ىسىك اۋرۋىمەن ەسەپتە تۇر. سوندىقتان جاھاندىق پروبلەماعا اينالىپ وتىرعان سىرقاتتىڭ الدىن الۋ ماسەلەسىن قازاقستان دا قاراستىرىپ وتىر. بۇل ورايدا قاتەرلى ىسىكتى ەرتەرەك انىقتاۋدىڭ ناتيجەسىندە  بۇل كەسەلدەن بولاتىن ءولىم سانى  كەيىنگى كەزدە ەلدە ازايدى. بۇل قۋانىشتى نارسە.

پرەزيدەنتتىڭ حالىقارالىق ستاندارتقا ساي كەلەتىن ۇلتتىق عىلىمي ورتالىق قۇرۋ جونىندەگى تاپسىرماسى دەنى ساۋ ۇلت پەن ۇرپاقتى ويلاعاندىق دەپ بىلەمىز.  ويلاعاندىق. ويتكەنى مۇنداي ورتالىقتا الەمدىك مەديسينانىڭ وزىق تاجىريبەسى ورتاعا سالىنادى، زاماناۋي تەحنيكالار مەن جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتىلەدى. مۇنداي ورتالىقتىڭ اۋرۋدىڭ الدىن الۋدا حالىققا جانە مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنە دە ءتيىمدى بولادى. قازاقستاندا دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ 2016-2019 جىلدارعا ارنالعان «دەنساۋلىق باعدارلاماسىندا دا بۇل ماسەلە اتاپ كورسەتىلگەن. سوندىقتان ونكولوگيالىق اۋرۋلاردى الدىن الا ەمدەۋدىڭ ءتيىمدى جانە جوعارى تەحنولوگيالىق ادىستەرى ورتالىققا جۇزەگە اساتىن بولادى. ال پرەزيدەنت اتاپ كورسەتكەن ۇلتتىق عىلىمي ونكولوگيالىق ورتالىقتىڭ قۇرىلىسى بيىل، 2019 جىلى باستالادى.  ءقازىردىڭ وزىندە وسىعان قاتىستى ۇيىمداستىرۋ-دايىندىق شارالارى باستالىپ، جوبالاۋ-سمەتالىق قۇجاتتاماسى  جاسالىنىپ قويدى.

ال ۇلتتىق ونكولوگيالىق ورتالىقتا قانشا ادام ەم الادى، ونىڭ مۇمكىندىگى قانداي؟ الدىن الا بولجانعان دەرەكتەرگە قاراعاندا، مۇندا  جىل سايىن ستاسيونارلىق كومەك ءۇشىن 6 مىڭ  پاسيەنت جانە امبۋلاتوريالىق كومەك كورسەتۋ جاعدايىندا 30 مىڭنان اسا پاسيەنت جوعارى تەحنولوگيالىق مەديسينالىق كومەك الاتىن بولادى. سونداي-اق، 4 مىڭ پاسيەنتتىڭ ساۋلەلىك تەراپيا الۋعا مۇمكىندىگى بار. 10 مىڭنان اسا  پاسيەنتكە دياگنوستيكا جاسالىنىپ،  ولار  ەم  الادى. 

قالاي ايتقاندا دا، قازىرگى ۋاقىتتا مۇنداي سوزىلمالى اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋ قوعام ءۇشىن باستى ماسەلە بولىپ تۇرعانى جاسىرىن ەمەس. سوندىقتان ۇلتتىق عىلىمي ونكولوگيالىق ورتالىقتىڭ قاجەتتىلىگى كۇن تارتىبىندە تۇر. ەگەر سالىستىرمالى تۇردە قارايتىن بولساق، ءقازىر ءبىرىنشى ورىندا ءبىرىنشى  ورىندا – ءسۇت بەزى وبىرى (12،6%)،  ەكىنشى ورىندا – وكپە وبىرى (9،9%)، ءۇشىنشى تورىندا – اسقازان وبىرى (7،4%)، ءتورتىنشى ورىندا جاتىر موينى وبىرى مەن توقىشەك وبىرى  (4،7%) تۇر.

دەمەك پرەزيدەنت جولداۋىندا بەرىلگەن تاپسىرما پىسىقتالىپ، ومىرگە قادام باستى.  بۇل الەمنىڭ عىلىمي جەتىستىكتەرىنە نەگىزدەلگەن، كلينيكالىق، عىلىمي-زەرتتەۋ جانە ءبىلىم بەرۋ قىزمەتتەرىن بىرىكتىرەتىن حالىقارالىق دەڭگەيدەگى، ءتىپتى  ورتالىق ازياداعى جەتەكشى ونكولوگيا ورتالىعىنا اينالماق. استانا قالاسىنان سالىناتىن ۇلتتىق ونكولوگيالىق ورتالىق بولاشاقتا انگليا، گەرمانيا، جاپونيا، يتاليا، وڭتۇستىك كورەيا، اقش ەلدەرىنىڭ ىرگەلى ورتالىقتارىمەن مەموراندۋمعا قول قويدى،  تاياۋ بولاشاقتا ىنتىماقتاستىقتا جۇمىس ىستەيتىن بولادى.

دەمەك، ەلباسى تاپسىرماسىنا وراي  سالىناتىن ورتالىق  سوزىلمالى قاتەرلى  اۋرۋدىڭ الدىن الىپ، ونى ەمدەۋدىڭ زاماناۋي ۇلگىسى مەن ادىس-تاسىلدەرىنە كوشكەلى وتىر. بۇل ۇلت ءۇشىن، دەنى ساۋ ۇرپاق ءۇشىن دۇرىس جاسالعان قادام دەپ ويلايمىز.