كەز كەلگەن ىرگەلى كاسىپورىندار مەن ۇلكەن ءوندىرىس ورىندارىندا جۇمىسشىلار مەن ۇجىم مۇشەلەرىنىڭ مۇددەسىن قورعايتىن جانە ولاردى قولدايتىن ۇيىم بولادى. ول كاسىپوداق دەپ اتالادى. ءبىراق ءبىز ءوزىمىز كوبىنەسە كاسىپوداقتىڭ قىزمەتىن بىلە بەرمەيمىز. بىلسەك تە، نازار اۋدارا بەرمەيتىنىمىز راس. كاسىپوداق ساناتوريي مەن ەمدەۋ ساۋىقتىرۋ ورىندارىنا جولداما بەرۋمەن عانا شەكتەلمەيدى. ونىڭ جۇمىسشىلارعا بەرەر قولداۋى وتە ۇلكەن.
اقيقاتىنا كەلسەك، كاسىپوداققا مۇشە بولۋ – ول سەنىڭ ۇلكەن مۇمكىندىگىڭ.
ال سول مۇمكىندىكتى ءبىز جەتكىلىكتى پايدالانىپ ءجۇرمىز بە؟ بۇل ساۋالدى اركىم وزىنە قويا ءبىلۋى كەرەك دەپ ويلايمىن. جالپى كاسىپوداق نە ءۇشىن قۇرىلادى؟
ەندەشە مۇنى شاما كەلگەنشە، سارالاپ، ونىڭ جۇمىسىن تارازىلاپ كورەلىك.
- جالپى الەمدىك تاريحقا ءسوز سالساق، حالىقارالىق ەڭبەك كونفەدەراسياسى 200 جىلدان اسام ۋاقىتتان بەرى ءومىر ءسۇرىپ كەلەدى.
- قازاقستان 1993 جىلى «كاسىپوداق تۋرالى» زاڭ قابىلداندى. وعان كەيىننەن تولىقتىرۋلار مەن وزگەرىستەر ەنگىزىلدى.
- كاسىپوداقتىڭ جارعىلىق مىندەتتەرى بار.
- كاسىپوداق جۇمىسشىلاردىڭ مۇددەلەرى مەن قۇقىن قورعايدى.
- سونداي-اق جۇمىس بەرۋشىگە جۇمىسشىلاردىڭ مۇددەسىن قورعاۋ جانە قولداۋ ءۇشىن ءوز ۇسىنىستارىن وتكىزىپ وتىرادى جانە زاڭدىق نەگىزگە جۇزەگە اسۋىنا اتسالىسادى.
- ەڭبەك قاۋىپسىزدىگىن بارىنشا ساقتاۋعا جانە ونى بەلسەندى قورعاۋعا اتسالىسادى. جۇمىسشىلاردىڭ بىرەۋى جازاتايىم وندىرىستىك جاراقات الىپ قالسا، مىندەتتى تۇردە ولاردىڭ مۇددەسىن قورعايدى.
- ءتيىستى زاڭدىلىقتارعا سايكەس، ەشكىم دە كاسىپواقتى قۇرۋعا كەدەرگى بولا المايدى. كىمدە-كىم وعان بوگەت جاسايتىن بولسا، ول زاڭ اياسىندا جاۋاپقا تارتىلادى.
ال كاسىپوداققا كىمدەر مۇشە بولا الادى؟ وعان كەز كەلگەن ادام مۇشە بولا الادى. كاسىپوداققا ماجبۇرلەپ مۇشە ەتۋ دەگەن جوق. بۇل مۇمكىن ەمەس نارسە. سوندىقتان وعان ەرىكتىلەر عانا كىرەدى. كاسىپوداق كەز كەلگەن جۇمىس ورنىندا بار. كوپ جاعدايدا كاساپوداقتىڭ جۇمىسى نەمەسە ونىڭ ءتوراعالىعى قوعامدىق نەگىزدە جۇزەگە اسىرىلادى. كاسىپوداق مۇشەلەرى زاڭنىڭ اياسىندا كوپتەگەن ءىس-شارالار مەن اكسيالار وتكىزەدى. بۇل ارينە بەلگىلەنگەن كەستەگە، ءارتۇرلى مەرەكەلەر شارالارعا قاتىستى بولۋى مۇمكىن.
كاسىپوداق ەڭ الدىمەن جۇمىسشىلاردىڭ نەمەسە ءوز ۇيىمىنا مۇشە ازاماتتاردىڭ قۇقىن قورعايتىنىن ايتتىق. اتاپ ايتقاندا بۇل قانداي تالاپ بولۋى مۇمكىن؟
-كاسىپواق ءوز ازاماتتارانىڭ قۇقىن قورعاۋ ءۇشىن سوتقا تالاپ-ارىز تۇسىرە الادى؛
-ەڭبەك داۋىن شەشۋگە قاتىسۋعا تولىق قۇقى بار؛
-زاڭدا كوزدەلگەن نەمەسە رۇقسات ەتىلگەن ءتارتىپ بويىنشا ميتينگ، جيىن وتكىزە الادى.
-جۇمىسشىلارىنىڭ مۇددەسىن سوتتا قورعايدى؛
-جۇمىسشىلاردىڭ مۇددەسىنە ساي كەلەتىن قانداي دا دا ءبىر باسقا ۇيىممەن نەمەسە بىرلەستىكپەن كەلىسىمشارتقا وتىرا الادى؛
-قوعامدىق باقىلاۋدى جۇزەگە اسىرادى؛
- ءتيىستى رەسمي ورىندارعا ەڭبەك، تۇرعىن ءۇي جانە زەينەتاقىنى رەتتەۋگە قاتىستى ماسەلە قويۋعا مۇمكىندىگى بار؛
- كاسىپوداقتىڭ زاڭناماسىن بۇزۋشىلارعا قارسى ءىس قوزعاۋ تۋرالى ماسەلە قويا الادى؛
-جۇمىسشىلاردىڭ ەتكەن ەڭبەكاقىسىن دۇرىس تولەۋگە قاتىستى جۇمىس بەرۋشىگە تالاپ قويۋعا قاشان دا قۇقىلى؛
ءبىز ارينە، اتالعان ماقالا بارىسىندا كاسىپوداق ۇيىمىنىڭ قوعامداعى ءرولى تۋرالى ايتتىق. نەگىزىنەن بۇل كەرەك جانە سوندىقتان كاساپوداق ءوز مۇددەڭدى قورعايتىن جانە قولدايتىن ۇيىم. سوندىقتان دا كاسىپوداق ۇيىمىنا مۇشە بولعاندار بارلىق ءىستى زاڭدىق نەگىزدە جۇرگىزەدى جانە مۇنىڭ تيىمدىلىگى دە زور بولماق.
ەركىن قالدان
پىكىر قالدىرۋ