حالىق دانالىعىندا “بيدايدان ءبىر تامعاندا، تارىدان ەكى تامادى”، “كەسپە كوجە كۇن باتقانشا، بيداي كوجە ەل جاتقانشا، تارى كوجە تاڭ اتقانشا» دەپ تارى داقىلىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ەرەكشە اتاپ كورسەتكەن. سونىمەن قاتار تارىنى «جاۋىنگەر داقىل» دەپ تە اتاعان. جەسەڭ تويىمدى، دەنساۋلىققا ەرەكشە پايداسى كوپ داقىلدى جامبىل وبلىسىنىڭ مويىنقۇم اۋدانىنداعى شارۋالار كوپتەپ ەگۋدى ادەتكە اينالدىرعان.
اتالعان اۋداندا داقىلدىڭ بۇل ءتۇرىن كۇشامان، كوكجەلەك، ا.نازاربەكوۆ اۋىلدارىنىڭ ديقاندارى وسىرۋمەن اينالىسادى. بۇل اۋىلداردا نەگىزىنەن «قىزىل تارى» دەپ اتالاتىن ءتۇرى وسىرىلەدى.
تارىنى دايىنداۋدىڭ ءوزى ءبىر باسقا بولسا، ونىڭ جيناۋ جۇمىستارى دا وڭاي ەمەس. مۇنى كۇشامان اۋىلىنداعى «كوركەم» شارۋا قوجالىعىنىڭ تارىسىنا وراق سالىپ جاتقاندا كوردىك.
— وسىدان 2-3 جىل بۇرىن شارۋاعا قولايسىز جىل بولىپ، تارىدان ويداعىداي ءونىم الا المادىق. سەبەبى اعىن سۋ تاپشى بولدى. ءقازىر جاعداي تۇزەلدى، اۋدانعا جاڭا باسشى بولىپ مادەن مۇسايەۆ كەلگەلى، قازىلماعان كانالدار قازىلىپ، سۇدىگەر كوتەرلىپ، شارۋاشىلىققا بارلىق جاعداي جاسالدى. بيىل سۋارمالى ادىسپەن 4 گەكتار جەردىڭ 2،5 گەكتارىنا جوڭىشقا، 1،5 گەكتارىنا تارى ەكتىك. ءوسىمى جامان ەمەس، مىنە وراق سالىپ وتىرمىز. ءونىم جاقسى شىعادى دەگەن ويدامىز، – دەيدى نۇرلان بۇزاۋبايەۆ.
سونىمەن قاتار تارىنىڭ ءدانىن قىرمانعا ءتۇسىرىپ جاتقان مارال تومانوۆ اعامەن دە تىلدەستىك.
– «دالا جاۋىنگەرى» اتالعان تارى داقىلىن قىرمانعا اكەلىپ، ءدانىن ءتۇسىرىپ جاتىرمىز. بيىل شارۋاشىلىققا قولايلى جىل بولدى، سۋ بار، ارىقتار، كانالدار تازالانعان، ءبارى جاقسى. مەندە 4 گەكتار جەرگە تارى ەگىپ، مول ءونىم الامىن دەپ وتىرمىن. كەلەر جىلى ەگىستىك القابىمدى كەڭەيتسەم دەگەن ويىم بار، — دەيدى مارال اعا.
سونداي-اق «ىنتىماق» شارۋا قوجالىعىنىڭ جەتەكشىسى مەيىربەك شىنجاربەكوۆ 11 گەكتار سۋرامالى جەرىن ءتيىمدى پايدالانىپ، وعان جۇگەرى، جوڭىشقا، تارى، كارتوپ، كوكونىس جانە باقشا داقىلدارىن ەگىپتى. مۇنىمەن قويماي 4 گەكتار جەرگە اۋىلداعى 3-4 جىگىتپەن بىرىگىپ، تارى داقىلىن ءوسىرىپ، مول ونىمگە كەنەلگەلى وتىر.
اۋدان بويىنشا بىلتىر 3125 گەكتار جەرگە اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارىنىڭ ءونىمى ەگىلسە، بيىل 5074 گەكتار جەرگە جازدىق ارپا، داندىك جۇگەرى، تارى، كۇنباعىس، كارتوپ، كوكونىس جانە باقشا داقىلدارى، كوپ جىلدىق جوڭىشقا ەگىلگەن. ال كۇشامان اۋىلىنىڭ وزىندە 129 گەكتار جەرگە جۇگەرى، 72 گەكتار جەرگە تارى ەگىلگەنى كوڭىلگە قۋانىش ۇيالاتادى.
بۇل دەگەنىڭىز اۋىلداعى بوس جۇرگەن بىرنەشە ادامعا جۇمىس بولعانىن دا ايتا كەتكەن ءجون.
پىكىر قالدىرۋ