وتباسى جانە ۇلكەندەرگە قۇرمەت: قازاق مادەنيەتىنىڭ ىرگەتاسى

/image/2024/09/30/crop-11_20_257x457_i-5.webp

باي مادەني مۇراعا يە بولعان قازاق حالقى عاسىرلار بويى قالىپتاسقان سالت-داستۇرلەرىمەن تانىمال. بۇل ەلەمەنتتەر كوشپەلى قوعامنىڭ ءومىر سالتىمەن، دالا جاعدايىمەن جانە ادامنىڭ تابيعاتپەن تىعىز بايلانىسىمەن تىعىز بايلانىستى. قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستان جاھاندانۋ، سيفرلاندىرۋ جانە ۋربانيزاسيا جاعدايىندا بەلسەندى دامىپ كەلە جاتقان كەزدە ءداستۇرلى نەگىزدەر بەرىكتىككە سىنالۋدا. سوعان قاراماستان، ولاردىڭ كوپشىلىگى ساقتالىپ قانا قويماي، قازىرگى قازاقتار ءۇشىن وزەكتىلىگى مەن رۋحاني ماڭىزىن ساقتاي وتىرىپ، جاڭا شىندىققا بەيىمدەلەدى، دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپاراتتىق اگەنتتىگى.

قازاق حالقىنىڭ باستى قۇندىلىقتارىنىڭ ءبىرى – ۇلكەندەرگە دەگەن قۇرمەت. بۇل قاسيەت ۇرپاقتان-ۇرپاققا بەرىلەدى جانە تەز وزگەرەتىن الەمدە دە مىزعىماس بولىپ قالا بەرەدى. قازىرگى قازاق وتباسىندا قوعام قۇرىلىمىنداعى وزگەرىستەرگە قاراماستان، اتا-انالار مەن ۇلكەن تۋىستارعا قۇرمەت كورسەتۋ داستۇرلەرى ساقتالادى. ۋربانيزاسيا مەن جاھاندانۋ وتباسىلاردىڭ ءومىر سالتىن وزگەرتەدى، بۇل كوپ ۇرپاقتى وتباسىلاردىڭ ازايۋىنا اكەلەدى، ءبىراق ۇلكەندەرگە ءوزارا كومەك، قولداۋ جانە قۇرمەتتەۋ پرينسيپتەرى ماڭىزدى بولىپ قالا بەرەدى.

قازىرگى قوعامدا ۇلكەندەردى قۇرمەتتەۋ قالا ءومىرىنىڭ جاعدايىنا بەيىمدەلەدى. جاستار كوبىنەسە ۇلكەن قالالاردا وقۋ نەمەسە جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن تۋعان جەرلەرىن تاستاپ كەتسە دە، ولار قازىرگى زامانعى بايلانىس قۇرالدارى ارقىلى اتا-انالارىمەن جانە ۇلكەن تۋىستارىمەن بايلانىستا بولادى. بەينە قوڭىراۋلار، الەۋمەتتىك مەديا جانە مەسسەندجەرلەر وتباسىلىق بايلانىستاردى قاشىقتىقتا دا ساقتاۋعا كومەكتەسەدى. بۇل فيزيكالىق قاشىقتىققا قاراماستان قۇرمەت پەن قارىم-قاتىناس داستۇرلەرىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

قازاق ءتىلى جانە ونىڭ داستۇرلەردى ساقتاۋداعى ءرولى

قازاق ءتىلى حالىقتىڭ ءسالت-داستۇرى مەن مادەنيەتىنىڭ ماڭىزدى تاسىمالداۋشىسى بولىپ تابىلادى. ونىڭ ماعىناسىن اسىرا باعالاۋ قيىن، ويتكەنى كوپتەگەن ادەت-عۇرىپتار ۇرپاقتان-ۇرپاققا اۋىزشا بەرىلىپ وتىردى. بۇگىنگى تاڭدا جاھاندانۋ مەن قوس تىلدىلىك جاعدايىندا قازاق ءتىلىنىڭ ساقتالۋىنا سىن-قاتەر ءتونىپ تۇر. ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرى قالالار مەن بيزنەستە بەلسەندى قولدانىلادى، ءبىراق قازاق ءتىلىن مەملەكەتتىك قولداۋ ونىڭ تارالۋى مەن نىعايۋىنا ىقپال ەتەدى.

قازاق ءتىلىن ساقتاۋدا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى مەن مەديا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. زاماناۋي تەحنولوگيالار جاس ۇرپاققا قىزىقتى قازاق تىلىندە كونتەنت جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مىسالى، قازاق ءتىلى مەن مادەني موتيۆتەرىن پايدالاناتىن جاڭا مۋلتفيلمدەر، تەلەحيكايالار، ءتىپتى بەينە ويىندار پايدا بولادى. وسىلايشا، تىلگە قاتىستى داستۇرلەر زاماناۋي مەدياعا ەنىپ، ءومىر ءسۇرۋدى جالعاستىرۋدا.

 

قاتىستى تەگتەر :

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار