Hrıstıandardyń 31-shi jeltoqsandaǵy jańa jylyn qazaqtar úsh aıdaı toılaıdy ǵoı, qasıetti Naýryzdy qalaı ótkerip jatyr eken dep 23 naýryz kúni tysqa shyqtym. Buryn «Saryarqa» dep atalatyn qazir aty-jóni beımálim bazardan ótip Abaı men Altynsarınniń qıylysyna bet aldym. Ne bazarda, ne birde-bir kóshede «Ulystyń uly kúni qutty bolsyn», «Naýryz qutty bolsyn!» degen bir aýyz sóz jazylmaǵan. Et dúkenine kirdim. Qazaqtyń ózi baǵyp-qaǵyp ósirgen jylqy etiniń ústinde «Konına», qazaqtyń aqbas sıyrynyń etiniń ústinde «Govádına», Edilbaı tuqymdy  qoı etiniń ústinde «Baranına» degen oryssha jazýlar ǵana jatyr. Taýyǵymnyń eti «okorochkaǵa» aınalyp ketipti. Ortan jilik, toqpan jilik, asyqty jilikter – «lytka» degen «ataq» alypty. Qanym basyma shaýyp shyǵa jóneldim de kórshi nan dúkenge bet aldym. Esiginde «otkryto» degen jazý! Qazaq dalasynda egilip, orylyp bastyrylǵan astyq nandarynyń ústinde de «Moskovskıı», «Borodınskıı», «Poltavskıı», «Lepeshka», al sút pen aırannyń ústi tolǵan «Moe moloko», «Zorkın lýg», «Mýmýná», «Korove», «Kefır», «Slıvochnoe» t.b. Shashyn sap-sary qyp boıap alǵan satýshy qazaq áıeli «Zdravstvýıte! Chto jelaete?» dedi. «Biz bir jarym mıllıard qytaıdyń ishinde júrip bir-birimizben qytaısha aralastyrmaı sóıleımiz, Qazaqstanda turyp sizderge ne bolǵan» dedim. Ol betime bajyraıa qarap «Kakaıa raznısa?» dedi. Shyǵyp baratyp: «Chýkchalar men qazaqtar ǵana oryssha sóılegenine maqtanady» dedim anaǵan ádeıi esittirip. «Sam ty chýkcha!» dedi ol. Qarnym asha bastady. Abaıdyń boıyndaǵy «Qaǵanatqa» kirdim.

         –Birinshige ne bar?-dedim aspaz qyzǵa.

         –Govájıı, sosyn kýrıınyı sýp!

         –Maǵan govájıı emes, sıyr sorpasyn berińiz.

         –Polnyı ma, polovına ma?-deıdi qyz.

         –Polovına emes, jarty-dedim.

         –Kúrish botqa bar ma?

         –A-a, kasha rısovaıa ma?-deıdi qaryndasym.

         –Rıs kerek emes, kúrish ber-deımin. Daýsym dirildeı bastady.

         –Bir kese sháı!

         –S molokom ba, bez moloka ma?-deıdi qyz.

         –Oıbaı, sút qatqan, oıbaı,-deımin kúıik kóterip.

Asqanadan shyǵyp Altynsarınniń boıyndaǵy aıaldamaǵa kep otyrǵanym sol edi jasy birazǵa kelgen áıel kelip: –Osy Abaıa ma, Altynsarına ma?-dedi. –Ekeýi de emes,-dep teris qaradym jynym qozyp. Ol ketisimen bir qazaq jigiti maǵan qarap: «Bratan saǵatyńyz neshe boldy?-dedi. «Bratanyńnan» sura dep taǵy teris aınaldym. Qasyma eki qazaq qyzy kelip otyra qalyp temekilerin tutatty.

         –Áh! Muryndaryńdy qurt jep bara ma, anaý jaqqa baryp shegińder,-dedim. Oryndarynan turyp bara jatyp bireýi maǵan esittirip «Vot aýylbaı»-dedi. «Chto podelaesh, mambet estmambet» dedi ekinshisi. «O-o, shesheńdi!..-dedim men de esittirip.

         Shashyn qyp-qyzyl qyp boıap alǵan qazaq kempir nemeresimen kelip «Idem, Abýlhaır! Posıdım!»-dedi. Júregim atqaqtaı jóneldi. Avtobýs keldi. Baqylaýshy jigit «Po Abaıa prámo!» Po Abaıa prámo!»dep baqyra jóneldi. Kire bergenim sol edi ol da «Brat, za proezd tóleńiz!»-dedi.

         –Jolaqy ma?

         –Da, da jolaqy! Kakaıa raznısa!-deıdi ol da.

         –12-13 jasar orys balasyna jaqyndadym: Ornyńdy bershi, otyraıyn!

         –Ia ne ponımaıý po kazahskıı!

         –A chto, v shkole ne ızýchaete kazahskıı ıazyk?-deımin.

         –Izýchaem! No ıa ne hojý na ýrok kazahskogo ıazyka.

         –Pochemý?-deımin men.

         –A ne kajdomý on nýjen,-dedi beti búlk etpesten.

         «Da, ty prav, pasan!»-dedim ishimnen ǵana. Oǵan qarap «Sen Qazaqstanda týyp-óstiń, qazaq jeriniń dám-tuzyn tatyp kelesiń. Eger sen  mádenıetti, ózgeni syılaı biletin ulttyń ókili bolsań, bul elde qazaq tilin bilýge mindettisiń. Anaý, nemis, polák taǵy basqa ulttar qazaqshany tez-aq úırenip alady ǵoı-dep biraz sóılegim kelip turdy da Elbasymnyń «Oryssha sóılegen adamǵa qazaqsha jaýap bergender jazaǵa tartylady, jumystan shyǵarylady» degen eskertýi esime túsip aýzymdy qos qolymmen basa qoıdym. Úıge keldim. Syrt  kıimimdi sheship jatyp: Shynymen bitkenimiz be? Qazaqtyń joıylyp bitýine kóp qalmaǵany ma?»-deppin daýsymdy shyǵaryp.

         Zaıybym (qazirgi qazaqtar «joldasym» deıdi):

         Aýrýyń taǵy bastaldy ma,-dedi.

         –Iá, men aýrýmyn! Aýrýy meńdegen qazaq degen ulttyń urpaǵymyn,-dedim oǵan esittirmeı. Sosyn óleń jazyp, sońǵy shýmaǵyn

Bazarbaılar bas tartsa súre, aıattan 

Atanam ba men daǵy «Qudaı atqan!»

Qazaq emes «jańa ult» bop

Beımálimge

Aǵyp baram qubyrmen munaı aqqan

Qur saǵymdy qýǵandaı quryq alyp,

Máńgi el ult, uly halyq

Dinsiz, tilsiz jaǵaǵa qazaq jeter

Eskegi joq qaıyqqa minip alyp, - dep aıaqtadym.

Avtory: Myrzan Kenjebaı