«Baılyq – murat emes, Kedeılik – uıat emes».(Halyq maqaly.) Osy maqal qansha durys? Bizdiń halyqta “Baı bolsam” dep daýystap aıtý bir uıat nárse sanalady. 80 - jyl SSSR bolyp turǵanda sanamyzǵa ábden sińip qalǵan bolý kerek. Kedeılikpen maqtanyp úıretti. “Atamyz sińiri shyqqan proletarıat bolǵan, kedeı taptyń balasymyn” degendi maqtanmen aıtatyn edik. 1994 jyldary Keńes qulaı salǵan soń men seh bastyǵy bolyp júrgen laýazymdy jumysymdy tastap, 8 jyl tosqan kvartıraǵa óshiretimdi “qurbandyqqa” shalyp, kásipke ketip qaldym. Sol kezde men qatarly 30 dyń mańaıyndaǵy biraz jigitter táýekelge bel býdy da, aınalasy 2-3 jyldyń ishinde zavodtar men fabrıkalardyń ıesi bolyp shyǵa keldik. Bastapqy kapıtal, menedjment, marketıń, ekonomıka, logıstıka, fınansy, ýchet degen nárselerdi estip te, oqyp ta kórmegen ekenbiz. Bizde bir aq nárse boldy: Osy ómir shans bergen eken, ony qoldanyp qalý degen túısik jáne jaldamaly jumystan ketip, erkindikke shyǵý. Men shalǵaıdaǵy aýyldaǵy, Qazaq mektebin bitirgen, qarapaıym ot basynan shyqqan jigit edim. Al basqa menen kóp ese talantty, bilimdi zamandastarym sol jaldamaly jal aqyǵa qarap otyryp qaldy. Olar esinen tanǵan adamdaı ne bolyp, ne qoıǵanyn uqpaı qaldy. Qudaıǵa shúkir álemdi sharladyq, talaı adamdarmen tanys boldyq, talaı sharýanyń basyn shaldyq. Aqan aǵaı degen muǵalimim keıin aıtady: “Aqaı sen molodes, sol kezde qoryqpaı osyndaı qadamǵa bardyń, bir qorqaqpyz” deıdi. Men “ Oı, aǵaı ol kez degen bizdiń der shaǵymyzǵa keldi ǵoı, 30 dan jańa astyq, áli bala, shaǵa dep qaıǵyra qoıatyn, qorqa qoıatyn jasqa jetpedik, sodan táýekelge bel býdyq” dep. Aqan aǵa basqa klasstastaryma qarap “Nege mynalar da sol kezde 30 da boldy, qalyp qoıdy da, sen ǵana qoryqpaı qoıyp kettiń” deıdi. Men oılanyp qaldym. Nursıla atam bolys, baı bolyp 1928 jyly kámpeskeden, Sovettiń quryǵynan Qytaı ótip ketken eken. Ákeı marqum da Sovettiń “júgen, qamytyn” kımeı ósken, sondyqtan da bizde qorqynysh, qamyt kıip júre bereıin, basym aman bolsa eken degen túsiniń tegimizde (genamyzda) bolmasa kerek. Qazirgi kezde sol bizge berilgen sát (Shans) kelip tur, túsingen, bilgen adamǵa. 20-25 jastaǵy jap jas jigitter keremet, keremet dúnıeler jasap jatyr! Ásirese kórshi Reseıde. Qazaqstanda kóbine orystar jáne orys tildi qazaqtar zamanaýı ádisterdi meńgerip, aı sanap baıyp jatyr! Biraq bul sáttilik te, kez kelgen sáttilik sıaqty uzaq turmaq emes, ýaqyty kelgende ustap qalmasań, artynan “Áttegen aı” deısiń de qalasyń. Dál qazir sol shans kól kósir! Reseıdiń myqty, myqty jastary bizge kelip jatyr, kirip jatyr, aqshany kúrep áketip jatyr! Meniń armanym sony Qazaq jastaryna kórsetip, kózin ashý! Birinshi Trenıń sabaǵyn tegin ótkizemin, zaldyń aqysyn ózim tóleımin, tym bolmasa 3 saǵat ýaqytyńyzdy taýyp kelip tyńdap ketińiz: Durys dep tapsańyz kádeńizge jarasa maqtap, Qate dep tapsańyz boqtap ketersiz azar bolsa. Biraq halyqty da túsinýge bolady, nebir lohotrondardan keıinge kezde zapy bolyp qalǵan aý. Birazynyń aıtatyndary “ Setevoı marktıng pe?”, “Lapsha ǵoı mynaý!” “ Ne degen batpan quıryq” taǵysyn taǵy))) Endi biraz adamdar: shybynnyń yzyńy, jeldiń soqqany sıaqty kóredi. “Myna kisi ne shatyp júr, eldi jarylqamaı, ózi baıyp almaıdy ma” deıdi. Endi birazy : “Qashan bolady, qaı jerde bolady, samoletke bılet alaıyn dep edim” dep basqa qaladan da kelmekshi! Osy top túbi ómirde baı bolatynyna men nege ekenin senemin)) Aıtarym: «Tegin syr tek tyshqan aýlaıtyn qaqpanda ǵana bolady.» Kelesi trenıńter aqyly jáne aqysy sapasyna qaraı qomaqty bolyp óse beredi. Túsinikpen qaraısyzdar dep oılaımyn.