1955 jyldyń 16 maýsymynda Úndistan Premer-mınıstri Djavaharlal Nerý men qyzy Indıra Gandı Almatyǵa arnaıy is-saparmen kelip, sol kezdegi Qazaqstannyń birinshi basshysy Dinmuhammed Qonaevpen kezdesti. Odaqtyń ortalyǵy Máskeý bolǵan kezde Nerýdiń Almatyǵa kelýi asa úlken oqıǵa sanaldy. Úndistan Premer-mınıstrin Almaty halqy zor qoshemetpen qarsy alǵan edi. Úndistan delegasıasy Almaty áýejaıyna túsken sátte ulttyq ánuran oryndaldy. Odan keıin Djavaharlal Nerý qazaqstandyq buqaralyq aqparat quraldarynyń ókilderi men joǵarǵy laýazymdy sheneýnikter aldynda úndeý jasady.
Nerýmen kezdesýge Ǵabıt Músirepov, Muhtar Áýezov sıaqty jazýshylar, Qanysh Sátpaev syndy ǵalymdar, dańqty ártister men mektep oqýshylary qatytsy. Sol sáttegi Indıra Gandı men qazaq búldirshinderiniń túsken fotosýretteri men basqa da tarıhı qujattar Úndistan men Qazaqstannyń memlekettik muraǵattarynda áli kúnge saqtaýly. Bir fotosýrette Qonaev pen Nerý mingen ústi ashyq avtokólik qala kóshelerimen ketip bara jatsa, endi birinde eki el basshylary Almaty turǵyndarynyń ortasynan kórinedi.
Alpys jyl buryn Azıadaǵy táýelsizdigin alǵan elder arasynda yntymaqtastyq ıdeıasy turaqty túrde qalyptasa bastady. 1954 jyly Úndistan men Qytaıdyń usynǵan «Panch shıl» (Beıbit ómir súrý) qaǵıdalary, 1955 jyly tarıhı Bandýng konferensıasy jáne Azıada konstrýktıvti yntymaqtastyq júıesin qurýdy odan ári jalǵastyrý sıaqty máseleler Azıadaǵy táýelsiz elder arasyndaǵy yntymaqtastyq ıdeıasyna uıytqy boldy. «Sýyq soǵys» aıaqtalysymen, Azıa qurlyǵyndaǵy yntymaqtastyq pen senim sharalary júıesin júzege asyrý jónindegi bastama Azıadaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa óz septigin tıgizdi.
Azıada ózara is-qımyl jáne senim sharalary májilisiniń negizin qalaýshylardyń arasynda Úndistan men Qazaqstan da bar. 1999 jyly Azıada ózara is-qımyl jáne senim sharalary uıymyna múshe elder syrtqy ister mınıstrleriniń qalyptastyrǵan qaǵıdalary 1954 jyly qabyldanǵan «Panch shıl» qaǵıdalarymen barabar keletinin atap ótý kerek.
2005 jyly Qazaqstan poshtasy Úndistan Premer-mınıstri Djavaharlal Nerý men qyzy Indıra Gandıdiń Almatyǵa kelgenine 50 jyl tolýyna oraı arnaıy poshta mórin basyp shyǵarǵan bolatyn.
Sharafat Jylqybaeva
(Derekterdi usynǵany úshin Qazaqstandaǵy Úndistan elshiligine alǵysymyzdy bildiremiz)
