Arystaǵy oq-dári qoımasynda bolǵan jarylysqa qatysty sot otyrysy bastaldy. Aıyptylar oryndyǵynda Qorǵanys mınıstrliginiń bir top qyzmetkeri bar. Olarǵa áskerı qyzmetine salǵyrttyq tanytý, oq-dári paıdalaný men ony qoldanýdaǵy talaptardy saqtamaý, senip tapsyrylǵan múlikti talan-tarajǵa salý sekildi birneshe aıyp taǵylǵan, dep habarlaıdy Eýrazıa birinshi arnasy.
Proseske toǵyz joldyń torabyndaǵy 1500-ge jýyq azamat jábirlenýshi retinde shaqyrtylypty. Alaıda, onyń birqatary alǵashqy otyrysqa qatysa almady. Jábirlenýshilerdi sot otyrysyna áskerıler kirgizbedi.
Arystaǵy oq-dári qoımasyndaǵy jarylysqa 16 adam aıyptalyp jatyr. Kópshiligi Qorǵanys mınıstrligi men áskerı bólimshelerde qyzmet etken laýazymdy ofıserler. Buǵan deıin belgili bolǵandaı, olardy 25 advokat qorǵamaqshy. Proseske 1500 jýyq jábirlenýshi shaqyrtylǵan. Adam sany kóp bolǵandyqtan, otyrysty Shymkent áskerı garnızony sotynyń ǵımaratynda emes, Qorǵanys mınıstrliginiń quramyndaǵy áskerı bólimniń aýmaǵynda ótetin boldy.
Atyshýly iske qatysýshylar qarasy óte kóp. Kópshiligi jarylystan zardap shekkender. Olardy Shymkenttegi áskerı bólimde sot prosesi ótedi dep aldyn-ala shaqyrtqan eken. Alaıda, sonaý Arystan kelgen 100 shaqty adamdy «tizimdi joq» degen syltaýmen ishke kirgizbeı qoıdy.
"Endi tizimdi joq dep jatyr ǵoı, kirgizbeı jatyr. Meni ishke kirgizbese, qalaı ishke kiremin?! Balam bolsa, aýrý", deıdi Arys qalasynyń turǵyny Nurıpa Aıtýǵanova.
70 jastaǵy Halıma esimdi turǵyn búgingi sot otyrysyna arnaıy kelipti. Jarylystan baspanasy jaramsyz bolyp qalǵanyn aıtady. Aqtóbelik sheneýnikter úıin tolyq qalpyna keltirmesten, ketip qalǵanyna ashýly. Shańyraqtyń búlingeni bylaı tursyn, 6 jastaǵy nemeresiniń denesine jara basyp ketkenin, dúrs etken daýysqa eleńdep, úreıi ushyp júretinin jylarmen kúıde jetkizdi. Osynyń barlyǵyn sýdıaǵa aıtyp bermekshi bolǵan. Biraq, keıýana da ishke kire almady.
"Úıimizdi túsirdi de ketti, sol kúıi áýmın boldy. Joq boldy. Sodan 100 myńnan aqsha berdi me, sony aldyq ta ózimiz jamadyq", deıdi Arys qalasynyń turǵyny Halıma Aıtbaeva.
Sot prosesine tilshiler qaýymy da kire almady. Aldyn ala Shymkent garnızony áskerı sotynyń tóraǵasyna otyrysty ashyq ári jarıaly túrde halyqqa jetkizý úshin resmı hat joldanǵanymyben, nátıjesiz boldy. Birde-bir áskerı qyzmetker, ne bolmasa sot keńseniniń mamandary jaǵdaıdy túsindire almady. Amalsyz, prosesti syrttaı baqylaýǵa týra keldi. Al, jarylystyń bolǵanyna bir jyl ótse de, birqatar kásipkerler qıraǵan nysandaryn qalpyna keltire almaı júrgenderin aıtty.
Muhamedjan Saparhanov, kásipker, Arys qalasynyń turǵyny:
"Qazirgi ýaqytqa deıin 63 kásipker ǵımarattary qırap jatyr. Sol 63 kásipkerdiń ǵımaratynyń biri mende tur. Qırap, jaramsyz qalǵan. Bir tıyn aqsha almaǵan. Qansha ýaqyt júremiz endi? Aınalyp, sot aralyp kettik".
Kásipker Muhamedjan Saparhanov jarylystan úıi qırap qalǵanyn aıtady. Bir jyldan beri baspanasy jóndelmegen soń, týǵan-týystarynyń úıin jaǵalaýǵa májbúr eken.
Muhamedjan Saparhanov, kásipker, Arys qalasynyń turǵyny:
"Qazir úıimizdiń tirligimizben kelip otyrǵan jaǵdaı mynandaı bolyp jatyr. Tizimde joqsyz. Bul qalaı? Shaqyrady, tizimde joqsyzdar. Úıimdi kórseńiz, ishine kirip otyrýǵa qorqasyz".
Ashyq aspan astynda kúnge qaqtalyp, ishke kire almaǵan turǵyndar endigi sot prosesiniń Shymkentte emes, Arys qalasynda ótýin talap etip otyr. Sondaı-aq, qıraǵan úıleri men nysandardy qaıta qalpyna keltirip berse bolǵany deıdi. Al, 448 tomnan turatyn istiń qansha ýaqytqa sozylatyny ázirge belgisiz.
Aıta keteıik, Arys qalasynda oq-dári qoımasyndaǵy jarylys byltyr 24 maýsymda bolǵan edi. Sonyń saldarynan 3 adam qaza taýyp, ondaǵan jan jaraqattanǵan. Myńdaǵan úı búlinip, tutas Arys halqy, ıaǵnı 45 myń turǵyn Shymkent pen kórshi aýdandarǵa kóshirilgen bolatyn.
Pikir qaldyrý