Áke beınesi

Paı, paı, Ómir!

Ótesiń-aý bir kúni.

Tyıasyń-aý qýanyshty,

kúlkini.

Ómir degen – bir jarq

etken naızaǵaı,

Ómir degen – kók aspannyń

kúrkiri

Paı, paı, Ómir,

Ótesiń-aý bir kúni!

Bolmaǵandaı,

júrmegendeı sende biz,

Ketemiz-aý, áı, ketemiz,..

Pendemiz.

Urpaqtarǵa beremiz de kezekti...

M. Maqataev

Qumda  kóshken kerýendeı bul ómirde baılaý bar ma?.. Bul ómirge kelgen ekensiń, Allannyń jazýymen ketesiń. Osy eki ýaqyt arasynda óz izińdi qaldarasyń. Mańyzdysy osy emes pe...  Sekóntter syrǵyp, kúnder jyljyp, kózimizdi ashyp jumǵansha asqar taýdaı ákemiz  Maqsat Toqanulynyń  bul fanıden ótkenine de qyryq kúndeı ýaqyt tolypty.

      Bizdiń myna jaryq dúnıeni kórip, qarnymyzdyń toq, denimizdiń saý, aqylymydyń bútin bolyp, barsha nyǵmetterge bólegen aldymen Allaǵa shúkirshilik etip, sodan soń osynyń bárine sebepker bolǵan ata-anamyzǵa alǵys bildirýge tıispiz. Olar bar ómirin bizge arnady, bizder úshin kóptegen qıynshylyqtardy kórdi, balapanyn qorǵaǵan qarlyǵashtaı tań ata uıadan ushyp ketip, keshke Allanyń bergen rızyǵymen bizdi tamaqtandyrdy, qyzǵyshtaı qoryp, mápelep ósirdi. «Jaqsy áke balaǵa elý jyl azyq» degendeı, ákeniń bergen tárbıesi urpaǵyna qun jetpes qazyna, taýsylmas nár. Osyndaı ulaǵatty ákelerdiń biri – Maqsat Ábdirahmanov edi. Árıne, kúni keshe aramyzda júrgen jandy ólimge qımaısyń. Dese de, ómirinen úlgi alarlyq ótken izin aıtyp ótkenimiz jón.

M. Ábdirahmanov 1962 jyldyń 5 qańtarynda Saryóleń aýylynda dúnıe esigin ashqan. №3 Kúrshim orta mektebinde oqyp, orta bilim aldy. Sonaý albyrt shaǵynda júrek qalaýymen tańdap alǵan mamandyǵyna barynsha adaldyq tanyta bilgen Maqsat Toqanuly «Qazaqtelekom» kásiporynda taban aýdarmaı 38 jyl eńbek etti. Eńbek adamy. Osy bir sózde qanshama mán maǵyna bar. Aǵymy asaý aqparat zamanynda, naryqtyq qarym-qatynas ornaǵan qoǵamda jumyr basty pendeniń «aýyrdyń ústimen, jeńildiń astymen» tez arada materıaldyq baılyq pen qoǵamdaǵy joǵary oryndarǵa jetkisi keletini anyq. Sondyqtan bolar, búgingi qoǵamda jıyrmasynda mıllıoner, otyzynda shendi bolǵandar keńinen dáriptelip jatady. Dese de, jetistikke jetýdiń kilti halyqqa arnalǵan qaltqysyz qyzmet pen uzaq jylǵa sozylǵan eleýli eńbekte ekenin umytyp ketetini vertýaldy zamannyń áseri shyǵar. Zamana jeli  azdap soqqanǵa sabyrynan aıyrylyp, taǵatyn tozdyrǵandarǵa, ne bolmasa áleýmettik jelilerdiń arqasynda mıllıondar kýmırine aınalǵysy keletinderge qarap, myń qubylǵan ortadan keń peıil, ashyq  minez eńbek adamyn izdeıtimiz ras. Osydan tabany kúrekteı 38 jyl buryn  1982 jyly jıyrmaǵa jańa tolǵan jas jigit sol kezdegi Kúrshim aýdandyq poshta baılanysy torabyna elektr montery retinde jumysqa ornalasyp, óz mindetine bel sheshe kirisken bolatyn. Ári jas, ári tájirıbesi az oǵan jumysqa ornalasý ońaı bolǵan joq. Solaı eken dep aýyl balasy alǵan betinen qaıtpady. Kóp uzamaı ol kabel dánekerleýshiligine aýysty, sóıtip birtindep biliktilik deńgeıin arttyra tústi. Keıin qabyrǵasy qataıyp, ysylyp alǵan soń kádimgi saqa jumysshylardyń qataryna qosyla ketti. Óndiristen qol úzbeı oqı júrip, 1994 jyly Almaty baılanys elektrotehnıkýmyn bitirgen boıda talapty azamat jelilik telefon sehy ınjeneriniń mindetin atqara bastaǵan bolatyn. Kúndelikti óz mamandyǵynyń tereńine boılap, tam-tumdap tájirıbe jınady, bilimin jetildirdi. Naryqtyń qyspaǵyna boı aldyrmaı, óz mamandyǵyn shynaıy súıe bildi. Taǵdyrdyń talaıyna renish bildirmeı, Jaratqannyń násibesin tere júrip mańdaı terin tókti.  Osylaısha 2017 jyly Maqsat Toqanuly jetekshi ınjenerlikke ornalasty, keıinnen osy kásiporynnyń basty salasy -jelilik tehnıkalyq ýchaskiniń bastyǵy bolyp taǵaıyndaldy.

İsker de bilikti, kópshil de jaıdary jannyń áriptester men dos-jarandarynyń arasynda bedeli óte zor edi. Óıtkeni ózi osy salanyń otymen kirip, kúlimen shyqqan. Oǵan ár jumystyń ıkemi, ár jumysshynyń jaǵdaıy bes saýsaǵyndaı tanys bolatyn. Keıde talap qoısa, keıde qol astynǵylarynyń ishtegisin aıtqyzbaı biletin. Ujymdaǵy bedel tek tájirıbemen kelmeıdi, onymen qosa úlken peıil, adaldyq, adamgershilik sekildi ıgi qasıetpen qosarlana keledi. Sodyqtan bolar, onyń eseli eńbegi joǵary baǵalanyp, túrli alǵys hattarmen, tósbelgilermen, aqshalaı-zattaı syılyqtarmen marapattaldy.  2017 jyly Maqsat Toqanulynyń «Qazaqtelekom» aksıonerlik qoǵamynyń «Qurmetti baılanysshysy» ataǵyna ıe boldy.  Osynyń barlyǵy onyń bıik bolmysynyń bir kórinisi deýge bolady.

2020 jyldyń 18 qyrkúıeginde Kúrshim aýdandyq telekomýnıkasıa toraby jelilik tehnıkalyq ýchaskisiniń bastyǵy, osy salanyń bilgir mamany Ábdirahmanov Maqsat Toqanuly kenetten dúnıeden ozdy. Amal qansha, endi ujym qyzmetkerleriniń onymen birge ótkizgen kúnderdiń barlyǵy estelikke aınalyp, ótken shaqpen aıtylyp jatyr. Biraq, ónegeli áke,  adal jar, ardaqty áriptes, qarapaıym da qaısar azamat árdaıym olardyń arasynda, ol jaıly estelikter árqaısynyń júregimiz máńgi saqtalady.

Áke – bala úshin asqar taý. Áke qamqorlyǵy degenimiz – otbasy múshelerin ártúrli pále-jaladan qorǵap otyratyn qasıetti uǵym. Sondyqtan ákeni syılaý, oǵan úlken qurmetpen, iltıpatpen qaraý balanyń paryzy bolmaq. «Ákege baǵyný – Allaǵa baǵyný» depti Muhammed paıǵambarymyz. Demek, ákeniniń aıtqanynyń údesinen shyǵyp otyrý árbir perzenttiń basty paryzy eken.  Týǵan uly Janbolat ákesiniń aqylymen áskerı salany tandap, ómirin Otan qorǵaýǵa arnaǵan jan. Elimizdiń túkpir-túkpirinde júrip, eline eńbek etti. Qýanyshy men qaıǵysyn ákesimen bólisip, ishki syryn jasyrmaı aıtar syrlasyna aınalǵan edi. «Qaı jerde júrmesem de, ákemniń qoldaýyn sezinetin edim. Onyń bir aýyz sózi nar kóterer júkti jeńildetýshi edi. Kóńilge shýaq, boıǵa qýat darytatyn. Endi, onyń aıaly alaqany men qoldaýy saǵynatyn bolamyn»,-dep zor ókinishpen esteligimen bólisedi uly Janbolat.

Shirkin. Mańdaıdaǵy eki kóz tek jaqsylyqty kórse, otyz eki tistiń arasyndaǵy qyzyl til tek jaqsylyqty aıtsa eken. Alaıda, ómirdiń zańy sol. Qýanyshpen qaıǵy qatar júretin jazymyshqa aıtar ýájin bar ma? Ómirlik serigi Gúlnár apaı, balalary Janbolat pen Araıdy, bes nemeresin eńiretip, kelmeske sapar shekken esil azamattyń mezgilsiz qazasynyń dos-jaran, týǵan-týysqa tóbeden jaı túskendeı áser etkeni shyndyq. Áıtse de, adam ómiri ýaqytpen emes, izgilikti ispen, artta qalǵan izben ólshenedi. Artynda qalǵan jaqyndary bar da, adal jar, senimdi dos,  asqar taýdaı ákeniń beınesi máńgilikte júrekte bolmaq.

Daryn SEIİTOV,

Jýrnalıser Odaǵynyń múshesi