الماتى وبلىسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى قارقىندى دامىپ كەلەدى. فەرمەرلەر جەمىس-جيدەكتىڭ بارلىق ءتۇرىن، سونداي-اق اپورت ءوسىرۋدى مىقتاپ قولعا الۋدا. اسىرەسە، بۇل سالانىڭ دامۋى جۇمىسسىز ەلدى ەڭبەكپەن، ال نارىقتى ەكولوگيالىق تازا ونىممەن قامتاماسىز ەتەدى، - دەپ حابارلايدى Qamshy.kz «الماتى» تەلەارناسىنا سىلتەمە جاساپ.
يسمايىل تامازوۆتىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىمەن اينالىسىپ كەلە جاتقانىنا 20 جىلعا جۋىقتاعان. بۇگىندە 112 گەكتار القاپقا داقىلدار ەگىپ وتىر. ءتىپتى، ءاۋ باستا ونىڭ اكەسى باستاعان شارۋاشىلىق بۇگىندە ءبىر اۋلەتتەگى 6 ۇلدىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىنە ارقاۋ بولعان. تۇگەل القاپتان قانشا توننا ءونىم الاتىنىم قۇپيا دەپ قالجىڭدادى. الايدا جەر جاقسى تابىس كوزى ەكەنىن جاسىرمادى. تەك قانا ءدان سەۋىپ، ءونىم كۇتەمىن دەگەن بوس ءسوز، تاڭنىڭ اتىسىنان كۇننىڭ باتىسىنا دەيىن باپ قاجەت.
«ءبىر جەتى، يا بولماسا، ون كۇن دەپ ميىمىزدى ۇيرەتە المايمىز. ءبىتتى، جاپتىق، ەكى اپتادان كەيىن كەلەمىز دەگەن جاعدايعا جەتە المايمىز دا. الدە سانا سەزىمىمىز سولاي ما ەكەن. نە بولدى ەكەن، ول جاقتا مەن جوق دەپ ويلاپ وتىرامىن. كەيدە ساعات قانشادا ۇيقىعا كىرەم، سونى بىلمەيمىن ءوز باسىم»،- دەيدى شارۋا قوجالىعىنىڭ باسشىسى يسمايىل تامازوۆ.
فەرمەر اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى اركىمنىڭ قولىنان كەلە بەرەتىن ءىس دەپ سانامايدى. سەبەبى توپىراقتىڭ قۇنارىن ساقتاپ، جەردى بالاڭداي باپتاۋعا تاجىريبە مەن ءبىلىم اۋاداي قاجەت. الايدا يگەرىلمەي بوس جاتقان جەرلەردى قازاقستان ازاماتىنا جالعا بەرۋ، ونىڭ ىشىندە جەكە مەنشىگىنە بەرۋدى قۇپ كورەدى. ويتكەنى قازاق ەلىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق جەرلەرى مول بولعاندىقتان، ازىق-تۇلىكپەن ىشكى نارىقتى تۇگەلدەي قامتاماسىز ەتۋگە قاۋقارى بار.
«ءسال بۇل سالاعا ءمان بەرسە الاتىن ادام، تيتتەي ارەكەت ىستەسە جۇمىسى جۇرەدى. جەر الدىم دا مال جايامىن دەسە، ول دا باسقا نارسە. سۋارمالى جەر العان ادام سول جەردە ءوندىرىس جاساۋ كەرەك»،- دەدى شارۋا قوجالىعىنىڭ باسشىسى يسمايىل تامازوۆ.
بۇگىندە ءوزى قارايتىن 112 گەكتار القاپتىڭ ەلۋىندە - سويا، 25 گەكتارىندا - كارتوپ، 12 گەكتار جەرگە باۋ-باقشا، 2 گەكتار جەردە قۇلپىناي ءوسىپ جاتىر. ءقازىر شارۋاشىلىقتى قاداعالاۋعا جيىرما شاقتى جۇمىسكەر جۇمىلدىرىلعان. ال، ونىمدەردى جيناۋ كەزىندە ماڭايداعى اۋىل تۇرعىندارىن جۇمىسقا تارتادى. ەگىندى سۋارۋ جاعىنان ەشقانداي قيىنشىلىق جوق. ەندىگى ماقسات - تەحنيكانى جاڭارتۋ دەيدى.
ءبىز تۇرعان القاپتىڭ 3 گەكتار القاپقا 2004 جىلى وتىرعىزىلعان 3 مىڭ ءتۇپ الما اعاشى 2007 جىلدان باستاپ جەمىس بەرە باستاعان. ءبىر تال شىبىقتىڭ ءدال وسىنداي ۇلكەن اعاش بولىپ وسۋىنە كوپ تەر توگىلىپ، قاجىرلى قايرات جۇمسالعان. اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا ساپالى ءونىم الامىن دەگەندەر جىلدىڭ 365 تاۋلىگى مەن ءبىر كۇننىڭ 24 ساعاتىن ەڭبەككە ارناۋ كەرەك.
قازاقستاندا اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىن دامىتۋ يمپورتتالاتىن ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنىڭ ازايۋىنا سەپ بولماق. قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنىڭ نەگىزگى يمپورتتالاتىن تۇرلەرى جالپى يمپورت كولەمىنىڭ 60 پايىزىنان اسىپ جىعىلادى. ونىڭ 18 پايىزىن كونديتەرلىك ونىمدەر قۇراسا، ءسۇت ونىمدەرى - 13، قانت - 8، قۇس ەتى - 6، جەمىس-جيدەك قالبىرى - 6، شاي - 5، وسىمدىك مايى مەن شۇجىق ونىمدەرى - 3 پايىزعا تەڭ.
