Qamshy.kz پورتالىنا سۇحبات بەرگەن انجەليكا كيم ەسىمدى بويجەتكەن شەت ەلدە تۇرمىس جاقسى بولسا دا قازاقستاندى ەشبىر ەلگە ايىرباستامايتىنىن جەتكىزدى.

كيمپابتى الماتىنىڭ كارتوپ بالىشىنە ايىرباستامايمىن

الماتىدا تۋىپ-وسكەن ول ون جەتى جاسىندا سەۋلگە وقۋعا اتتانعان. «سەۋل ءبىر كورگەننەن جۇرەگىمدى جاۋلاپ الدى. ءمىنسىز تازا كوشەلەر، مينۋت-مينۋتىمەن ۋاقىتىندا جۇرەتىن قوعامدىق كولىكتەر، كىشىپەيىل ءارى ۇستامدى ادامدار، قىزمەت كورسەتۋدىڭ جوعارى دەڭگەيى — بۇنىڭ بارلىعى قالاي ۇناماسىن؟

ءبىراق مەن سەۋلگە بارعان العاشقى كۇننەن باستاپ قازاقستاندى ساعىندىم.  كيمپاب سياقتى كارىستىك تاعام تۇرلەرىن مەن الماتىنىڭ كارتوپ بالىشىنە ايىرباستاماس ەدىم. ءيا، مەن اششى تاعامداردى جاقسى كورەمىن. كيمچيدى كۇندە جەۋگە دايىنمىن. ءبىراق پالاۋ، مانتى جانە قازى-قارتانىڭ ورنى مەن ءۇشىن بولەك. تەگىم كارىس بولسا دا قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق تاعامدارى مەنىڭ جانىما جاقىن.     

مانتىنىڭ قامىرىن بوتەلكەمەن جايدىم

قازاقستاندى ساعىنعانىم سونشا، ورتاق تىلدە سويلەسەتىن ادام ىزدەدىم. كورەيادا بارلىعى كارىس تىلىندە سويلەيدى. مەن دە بۇل ءتىلدى جەتىك مەڭگەرگەنمىن. ءبىراق قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە ارالاساتىن قۇربى-قۇرداستارىمدى ىشتەي ىزدەي باستادىم. ءسويتىپ، ورتا ازيادان شىققان، كورەيادا تۇراتىن ورىس ءتىلدى  جاستارمەن تانىسىپ، مەرەكەلەر ۇيىمداستىرىپ، ءجيى-جيى باسىن قوسىپ تۇردىق.

ءالى ەسىمدە، ەكىنشى كۋرستا وقىپ جۇرگەندە ءبارىمىز بىرىگىپ مانتى جاساماق بولدىق. جۋساي سالىنىپ، كۇرىش كەسپە قوسىلعان كارىس مانتىسى ەمەس، ءوزىمىزدىڭ قازاقستاندىق، مايلى ەت، پياز، كارتوپ، اسقاباق قوسىلعان مانتى. كورەيادا وقتاۋ قايدان بولسىن؟ دۇكەندەردەن ىزدەسەك تە تاپپادىق. سودان ماعان يدەيا كەلدى. قامىردى يلەگەن سوڭ سۋسىننان بوساعان بوتەلكەنى وقتاۋ قىلىپ، نانىن جايدىم. مانتى پىسكەندە ءبارىمىز جابىلىپ، قاس-قاعىم ساتتە جەپ الدىق.     

كارىس دوستارىمىز قازاق تاعامدارىنا تامسانۋمەن بولدى

الماتىداعى اكە-شەشەم ماعان قازاقستاندىق تاعامداردى جىبەرىپ تۇردى. ەلدەن سالەمدەمە كەلگەندە ون-ون بەس دوسىمدى شاقىرىپ، بىرگە جەيتىنبىز. جەرگىلىكتى كارىس دوستارىمىزبەن دە بولىستىك. كارىس جاستارىنا قازاقستاندىق ونىمدەر قاتتى ۇنادى. اسىرەسە، بال، شوكولاد، سىر، شۇجىق، نان مەن جەمىس-جيدەكتەرگە دەيىن ءدامدى ەكەندىگىن ايتىپ ماقتاپ جاتتى. ول جاقتا بۇنداي تابيعي تاعامدار كەزدەسپەيدى. ءبارىنىڭ ءدامى ءبىرتۇرلى جاساندى سياقتى.

سوندىقتان ءدامى ءتىل ۇيىرەر قازاق تاعامدارىنا كارىس دوستارىمىز تامساندى-اق.

ولارعا ەلدەن كەلگەن قۇرت-ىرىمشىككە دەيىن ۇلەستىردىك. كارىس دوستارىمىز بارىنەن دە قازاقتىڭ قۇرتىنا تاڭ قالدى. ولار ءۇشىن تاڭسىق تاعام عوي.  

كارىستەردىڭ جان-دۇنيەسى مەن ءۇشىن جۇمباق كۇيىندە قالدى

«كورەيادا ءسىزدى تاڭ قالدىرعان نە نارسە؟» دەگەن سۇراعىمىزعا انجەليكا بىلاي دەپ جاۋاپ بەردى:  

كارىستەردىڭ جان-دۇنيەسى مەن ءۇشىن جۇمباق كۇيىندە قالدى. مەن كوپشىل بولعاندىقتان دوستارىم دا كوپ. سەۋلگە العاش بارعاندا  جانىم قۇلازىپ، ءوزىمدى قويارعا جەر تاپپادىم. كارىستەردىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى كەزدەسكەن ادامنان بىردەن جاسىن سۇرايدى. ال ءبىزدىڭ تاربيەمىز باسقاشا عوي، قىزدىڭ جاسىن سۇرامايدى. مەنەن جاسىمدى سۇراعاندا قىسىلىپ، ىشتەي رەنجىپ قالدىم. كارىستەردىڭ ادامنىڭ جاسىن نەلدىكتەن سۇرايتىنىن كەيىن ءبىلدىم. ولار قالاي سويلەسۋ كەرەكتىگىن انىقتاۋ ءۇشىن سۇرايدى ەكەن ادامنىڭ جاسىن.

كورەياداعى كارىستەردىڭ مەنتاليتەتى تۋرالى ايتسام، ولار كارىس ءتىلىن مەڭگەرگەن ادامدى باعالايدى. ەگەر ءسىز «سالەمەتسىز بە» جانە «راحمەت» دەگەن ەكى ءسوزدى عانا بىلسەڭىز، سوعان قۋانادى.   

وڭتۇستىك كورەيا تۇرعىندارى ۇيىنە قوناق شاقىرمايدى

كارىستەر قوناقجاي حالىق. كەز-كەلگەن مەيرامحانادا ءسىزدىڭ شەت ەلدىك ەكەنىڭىزدى بىلگەن يەسى سىزگە سالات پەن كوفەنى ۇسىنادى. ساتۋ ءۇشىن ەمەس، جاي  قوناقجايلىق بەلگىسى رەتىندە. كارىس جاستارى قوناققا كەلگەن شەت ەل ازاماتتارىنا كورىكتى جەرلەردى كورسەتۋگە اسىعادى. بۇل دا وزدەرىن تانىتۋعا ۇمتىلعان ءبىر ۇلتجاندىلىقتىڭ بەلگىسى بولسا كەرەك.

ءبىراق قازاقستان حالقىنىڭ قوناقجايلىعىنا ەشبىر ەل تەڭ كەلمەيدى، ارينە. تەك قازاقستاندىقتار عانا كەڭ داستارحانىن جايىپ، ۇيىنە قوناق شاقىراتىن سياقتى. ويتكەنى، مەن ءبىلىم العان وڭتۇستىك كورەيا تۇرعىندارى ۇيىنە قوناق شاقىرمايدى. ۇيلەرىنە كىسى بارۋى سيرەك.

قازاقستان حالقىنىڭ تاعى ءبىر ارتىقشىلىعى قوناعىنا بار ءدامدىسىن ۇسىنۋى. ىستىق تاعام، سالاتتىڭ نەبىر ءتۇرى، تاتتى-دامدىلەرمەن داستارحاندى تولتىرادى. داستارحان باسىندا بىر-بىرىنە جاقسى تىلەكتەر ايتادى. ال كارىستەردە ولاي ەمەس. مەن بىردە كارىس دوستارىمدى قازاقتىڭ ۇيلەنۋ تويىنا شاقىرعان ەدىم. سول تويدان العان اسەرلەرىن كارىستەر كوپكە دەيىن ۇمىتا الماي ءجۇردى. «قازاقتىڭ تويىنا ەشبىر ەلدىڭ مەيرام-مەرەكەسى جەتپەيدى ەكەن» دەپ تاڭ قالعان.

سەۋلدە وتكەن سەگىز جىل جارقىن ساتتەرگە تولا  بولسا دا، مەن قازاقستاندا تۇرۋعا بەل بۋدىم. جولداسىم كارىس ازاماتى، ءبىر ۇلىمىز بار. ۇيدە دە قازاقتىڭ اس مازىرلەرىن داستارحاننان ۇزبەيمىز. قازاقستاندى ەشبىر ەلگە ايىرباستامايمىن!

جازىپ العان دانا قامشىبەك