29 جاسار دجواننا ۋوتكينس ءوز كۇيەۋىمەن ءبىر بولمەدە وتىرا المايدى. سەبەبى دجواننانىڭ شىرلى جاسۋشالارى جاندانعان. بۇل يممۋندىك جۇيەنىڭ وتە سيرەك كەزدەسەتىن ءتۇرى. ياعني قالىپتى ادامنىڭ يممۋندىك جۇيەسى سىرتقى ءقاۋىپتى فاكتورلاردان قورعاسا، دجواننانىكى كەرىسىنشە ءقاۋىپ توندىرەدى. ناتيجەسىندە بارلىعىنا دەرلىك ونىڭ ىشىندە كۇيەۋىنە دە اللەرگياسى بار. دجواننادا دا كەز-كەلگەن ۋاقىتتا انافيلاكتيكالىق شوك بولۋى مۇمكىن. بۇل ونىڭ ومىرىنە ءقاۋىپ توندىرەدى. ول كەز-كەلگەن ۋاقىتتا كوز جۇمۋى مۇمكىن.
دجواننا مەن سكوتت ۋوتكينستىڭ قارىم-قاتىناسى ادەتتەگى وتباسىنان ايرىقشا.
«سكوتت ەكەۋىمىز كەيدە بىرگە تەلەديدار كورەمىز. ءبىز ءبىر بولمەدە وتىرا المايمىز. سەبەبى مەن دە وعان اللەرگيا بار. سوندىقتان ول ءوز نوۋتبۋگىمەن تومەندە وتىرادى. وسىلايشا ەكەۋىمىز ءبىر ۋاقىتتا ءبىر شوۋدى كورىپ، مەسسەندجەر ارقىلى ونى تالقىلايمىز» دەيدى دجواننا.
دجواننا ءۇيدىڭ شاتىرىندا تۇرادى. بارلىق ەسىك پەن تەرزەلەر ساڭىلاۋسىز. بولمەگە اۋا ارنايى فيلتر ارقىلى كىرەدى.
نەكەگە وتىراردا ۋوتكينستەر دجواننانىڭ دەرتىنىڭ قانشالىق كۇردەلى ەكەنىن تۇسىنبەدى.
2013 جىلى دجواننا سكوتقا كۇيەۋگە شىققاندا اۋرۋىنىڭ تەز اسقىناتىنىن بايقامادى.
«ءۇش، ءتورت جىل بۇرىن دجواننا ەكەۋىمىزدىڭ بەتتەرىمىز بىر-بىرىمىزگە جاقىنداپ كەتسە ول بىردەن جوتەلە باستايتىن» دەپ ەسكە الادى سكوتت.
تەك وتكەن جىلى عانا ولار فيزيكالىق تۇردە بىرگە تۇرا المايتىنىن ءتۇسىندى.
«سكوتت بولمەگە كىرگەندە مەنىڭ جاعدايىم كۇرت ناشارلايدى. ءبىر كۇنى ول شاشتارازدان كەلگەننەن كەيىن بولمەگە كىردى. ەكى مينۋتتان كەيىن-اق مەن دە انافيلاكتيكالىق سيمپتومدار پايدا بولدى».
ءبىر اپتا وتكەننەن كەيىن سكوتت قايتا ايەلىن كورۋگە تالپىندى. الايدا ءدال سول جاعداي قايتالاندى. سول ۋاقىتتا ومىرلەرىندە كوپتەگەن وزگەرىس ورىن الاتىنىن ءتۇسىندى.
«مەنىڭ اعزام كۇيەۋىمە كەرى رەاكسيا بەردى. بۇعان دەيىن دە تۋىستارىم، دوستارىم جاقىنداعاندا وسىلاي بولاتىن. الايدا سكوتقا كەلگەندە جاعداي مۇلدە ۋشىعىپ كەتتى».
دجواننا مەن سكوتتىڭ تويى
دجوانناعا قانداي دا ەم نەمەسە دارى-دارىمەك اسەر ەتپەيدى. بۇل جاعداي قاشان وزگەرەتىنىن بىلمەيدى. ءومىر بويى ەشقانداي وزگەرىس بولماۋى دا ىقتيمال.
«بۇل ماسەلەنى شەشۋدىڭ وڭاي جولى جوق. مەن دجواننانىڭ باقىتتى بولۋىن قالايمىن. ءبىراق ونى فيزيكالىق تۇردە كورسەم، ونىڭ ومىرىنە ءقاۋىپ تونەدى. وعان كومەكتەسۋ ءۇشىن مەن وعان جاقىنداماۋىم كەرەك. ءبىراق ءبىزدى ەشتەڭە اجىراتا المايدى. ءبىز قانشا ۋاقىت قاجەت بولسا، سونشا ۋاقىت كۇتۋگە دايارمىز» دەيدى سكوتت.
«تويدا ءبىزدى ءولىم عانا اجىراتا الادى دەپ سەرت بەردىك. تاعدىردىڭ ءتۇرلى سىناقتارىنا قاراماستان ءدام تۇزىمىز تاۋسىلعانشا بىرگە بولۋعا دايىنبىز. مەن 90 جاسقا دەيىن وسى اۋرۋمەن اۋىرسام دا، كۇيەۋىمنەن باس تارتپايمىن. ونى ۇنەمى جاقسى كورەتىن بولامىن» دەيدى دجواننا.
دجواننا مەن سكوتت بىر-بىرىنە قول تيگىزە المايدى
ۋاقىت وتە كەلە قالىپتاسقان جاعداي سكوتتىڭ اشۋىن كەلتىردى.
«مەن وسى ءومىردى قابىلداعانعا دەيىن كوپ ويلاندىم. بارلىعىن تارازىعا سالدىم. ناتيجەسىندە ايەلىممەن بىرگە بولعىم كەلەتىنىمدى ءتۇسىندىم. ءبىز كوپ سويلەسكەندى جاقسى كورەمىز. ءارقايسىمىزدىڭ ومىرىمىزدە نە بولىپ جاتقانىنان حاباردارمىز. بۇل كەرەمەت. ءبىز فيزيكالىق تۇرعىدا بىرگە بولا الاتىن كۇنگە جەتكەنگە دەيىن وسىلاي بولماق» دەيدى ول.
سكوتت مەكتەپتە ءمۇعالىم بولىپ جۇمىس ىستەيدى. كۇندە جۇمىستان قايتقاننان كەيىن ول دجوانناعا كەشكى اس دايىندايدى.
«مەن وعان تەك وسىلاي عانا كومەكتەسە الامىن. مىنە ءبىر جىل بولدى دوستارىمنىڭ ءبىرى ۇيگە كەلىپ، دجوانناعا اس دايىنداۋعا كومەكتەسەدى. وعان تەك ەكى تاماقتى عانا جەۋگە بولادى. ءبىر جىل بويى ول تەك سول تاعام تۇرىمەن عانا قورەكتەنىپ كەلەدى».
دجوانناعا ەم قونبايدى، ءتىپتى حيميا تەراپيادا كومەكتەسپەيدى
ءقازىر دجواننا مەن سكوتت ولسوندار دەگەن تانىستارىنىڭ ۇيىندە تۇرىپ جاتىر. سەبەبى ولاردىڭ ۇيىندە دجوانناعا ءقاۋىپسىز بولاتىنداي جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. ولسوندار يىستەندىرگىشى بار ازىق-تۇلىكتى مۇلدە قولدانبايدى. ۇيدە تاعام دايىنداۋدى دا قويعان.
«ەگەر جەلدىڭ باعىتى وزگەرىپ مەن قانداي دا ءبىر ءيىستى سەزسەم بىردەن اللەرگيالىق رەاكسيا پايدا بولادى. مەن ءۇيدىڭ شاتىرىندا تۇرامىن. ەگەر بىرەۋ تومەندە پياز تۋراي باستاسا مەن دە اللەرگيالىق رەاكسيا پايدا بولادى» دەپ ءتۇسىندىردى.
دجواننا شاتىردان تەك اۋرۋحاناعا نەمەسە دارىگەرگە بارۋ قاجەت بولعاندا عانا شىعادى. ءار كۇنى ول مۋزىكا تىڭداپ، ەلەكتروندى حات جازىسىپ، ۆيەو ارقىلى تۋىستارىمەن سويلەسەدى.
وندا تەك اعاسى مەن اپكەسىنە عانا اللەرگيالىق رەاكسيا جوق. دجواننانىڭ بولمەسىنە كىرۋ ءۇشىن ولار ءبىر كۇن بويى دامدەۋىشتەرسىز تاماق جەۋ كەرەك. ارنايى سابىنمەن جۋىنىپ، تۇگەلدەي شەشىنىپ، دجواننانىڭ بولمەسىنەن شىقپاعان ارنايى كيىم مەن مۇرىن مەن اۋىزدى جاباتىن ماسكا كيىپ قانا كىرەدى. بۇل ساقتىق شارالارىنا قاراماستان ولار ءار كەلگەن سايىن ونىڭ جاعدايى ناشارلايدى. ءبىراق سكوتتپەن ءبىر شاڭىراق استىندا تۇرىپ جاتقانى جانە ونىمەن تەلەفون ارقىلى سويلەسە الاتىنى وعان كۇش بەرەدى.
«مەنىڭ ومىرىمدە كوپتەگەن جاقسىلىقتار بولدى. سول ءۇشىن تاعدىرىما ريزامىن. مۇنىڭ بارلىعى مەن ءوزىم تۋرالى عانا ويلاماۋىم كەرەك ەكەنىن ەسكە سالادى».
دەرەككوز: bbc.com
اۋدارعان: اسەم المۇحانبەت
پىكىر قالدىرۋ