ق ر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىندا ەلباسىنىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا «لاتىن ءالىپبيى زالى» اشىلدى. وندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جارلىعىمەن بەكىتىلگەن قازاق ءتىلىنىڭ لاتىن الىپبيىندەگى سوڭعى نۇسقاسى ۇيرەتىلەدى.
بۇل زالدا 1929-1940 جىلدار ارالىعىندا جارىق كورگەن لاتىن گرافيكاسى نەگىزىندەگى قازاقستاندىق كىتاپتار مەن مەرزىمدى باسىلىمداردىڭ كورمەسى جانە تاقىرىپتىق جاڭارتىلعان نۇسقالارى قويىلعان.
اتالمىش زالدا ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جارلىعىمەن بەكىتىلگەن قازاق ءتىلىنىڭ لاتىن الىپبيىندەگى سوڭعى نۇسقاسى ۇيرەتىلىپ، سەمينار-ترەنينگتەر، وقۋ كۋرستارى، لينگۆيست عالىمدارىنىڭ ونلاين كەڭەستەرى وتكىزىلەدى. «لاتىن ءالىپبيى زالىنىڭ» اشىلۋ سالتاناتىندا ءسوز سويلەگەن فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى عاريفوللا ەسىم قازاق ءالىپبيىنىڭ لاتىن گرافيكاسىنا كوشۋىن ەلىمىز ءۇشىن تاريحي وقيعا بولعانىن تىلگە تيەك ەتتى.
«بۇل حالىقتىڭ اڭساپ كۇتكەن ءساتى. ءبىز 26 قازان كۇنى تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ەڭ تاريحي كۇنىن باستان كەشىردىك. وعان قول جەتكىزۋىمىزگە ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلىنىڭ ەڭبەگى زور. بۇعان دەيىن ەكى تىلدە، 76 ءارىپتى قولدانىپ كەلسەك، ەندى ءبىر تىلدە 32 ارىپپەن جازاتىن بولامىز. كوشەلەردە دە ءبىر عانا جازۋ تۇراتىن بولادى. ال مىنا جاڭادان اشىلىپ جاتقان زالدىڭ لاتىن ءتىلىن مەڭگەرۋدە الار ورىنى ەرەكشە» - دەدى زالدىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا سويلەگەن فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى عاريفوللا ەسىم.
ءقازىردىڭ وزىندە زالعا لاتىن ءالىپبيىنىڭ ەلباسى قول قويىپ، قابىلداعان نۇسقاسى تانىستىرىلىپ، وسى زالدا لاتىن گرافيكاسىن ۇيرەنەمىن دەۋشىلەرگە قىزمەت كورسەتۋگە ءازىر.
«مۇنداي زالدار ەلىمىزدىڭ ءاربىر كىتاپحاناسىندا اشىلۋى كەرەك. سەبەبى ءالىپبيدى ۇيرەنۋ 2025 جىلدان باستاپ ەنگىزگەن ساتتە ءبىز دايىن بولۋىمىز قاجەت. ال 1928-1940 جىلدار اراسىندا 12 جىل پايدالانعان الىپبيىمىزدە كوپ كىتاپتار، باسپا، باسىلىم جارىق كورمەگەن. قورىمىز از. سوندىقتان لاتىن تىلىندەگى ادەبيەتتەردى كوپتەپ شىعارۋىمىز كەرەك. ال ءالىپبيدىڭ ۋاقىت وتە كەلە تولىقتىرا تۇسەر جەرلەرى كوپ» - دەيدى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى شەرۋباي قۇرمانباي ۇلى.
اشىلۋ سالتاناتىنا ابدىجالەل باكىر، قارجاۋباي سارتقوج ۇلى، راحىمجان تۇرىسبەك، نۇرسۇلۋ شايمەردەنوۆا، ايگۇل ۇسەنوۆا، قاتارلى ءتىل عالىمدارى جانە كىتاپحاناشىلار مەن وقىرماندار قاتىستى.
«لاتىنعا كوشۋ قوعامنىڭ قاجەتتىلىگى. وسى قاجەتتىلىكتى ەلباسىمىز شەشىپ بەردى. ادامزات جازۋلى ەكىنشى ءتىلدى بولعانعا دەيىن 3 ملن جىل توستى. ەكىنشى ءتىل دەگەن نە؟ ول جازۋ ءتىلى. ال ءبىزدىڭ تۇركى تەكتەس حالقىمىز، تۇرىك ەتنوسى وسىدان 3 مىڭ جىل بۇرىن العاشقى ءالىپبيىن جاساي باستادى. گرامماتيكاسىن جاساعان ۋاقىتپەن الساق، 1500 جىل بولدى. ءبىزدىڭ ءتىلىمىزدىڭ تىلدىك ارتيكۋلياسياسىنا ساي 26 تاڭبامەن 8 داۋىستى، 18 داۋىسسىزعا ىقشامداپ كەلتىرىپ، قازىرگى ەۋروپا تىلىمەن ايتساق رۋنيكا دەگەن جازۋمەن اتا-بابالارىمىز 1500 جىل بۇرىن وسىنى جاساپ بەرگەن. ودان كەيىنگى ۋاقىتتاردا ءبىزدىڭ حالقىمىز 10-نان استام ءالىپبيدى پايدالانىپتى. الفاۆيت حالىقتى ۇيىستىراتىن، ۇيىتاتىن نەگىزگى ۇيىتقى» - دەدى زالدىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا سويلەگەن فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، تۇركولوگ قارجاۋباي.
ءقازىردىڭ وزىندە جاڭا زال لاتىن گرافيكاسىن ۇيرەنەمىن دەۋشىلەرگە قىزمەت كورسەتۋگە ءازىر.
پىكىر قالدىرۋ