1979 جىل. مەككە. 20 قاراشا كۇنى 400-450 مۇزداي قارۋلانعان ادام قاسيەتتى ءال-حارام مەشىتىنە باسىپ كىرىپ، سىيىنىپ جاتقان ادامدارعا وق جاۋدىرا جونەلەدى. سول ساتتە قاسيەتتى قاعبا ماڭىندا شامامەن 9 مىڭ ادام بولعان ەدى. ءجۇز شاقتىسى ءولىپ، 3 مىڭى قاشىپ شىققانىمەن، 6 مىڭداي بەيبىت تۇرعىندى سودىرلار كەپىلگە الادى. بۇل وقيعا كۇللى الەمدى ءدۇر سىلكىندىرەدى. ويتكەنى مۇسىلماندار ءۇشىن قاسيەتتى سانالاتىن مەككەگە شابۋىل جاساپ، قاسيەتتى قاعبانى قىزىل قانعا بوياعانداردىڭ ءوزى تەرىس اعىمداعى مۇسىلماندار ەدى. شابۋىلدى «ءال-ماسدجيد ءال-حارام» ۇيىمىنىڭ باسشىسى مۇحاممەد ال-كاحتاني ۇيىمداستىرعان بولاتىن. سول كۇنى تەك قانا مەككەدە ەمەس، تايف، تابۋك اۋداندارىندا دا جارىلىستار ورىن الىپ، ءتىپتى حالەد سۇلتاننىڭ سارايىنىڭ الدىندا بومبا ورناتىلعان كولىك جارىلادى. ال-كاحتاني ءوزىن «ماحدي»، - دەپ جاريالايدى. 6 مىڭ تۇتقىندى مەشىتتىڭ جەرتولەسىندە كەپىلدىكتە ۇستاپ، بيلىك تاراپىنان قارسى جاۋاپتى كۇتەدى. ارينە، بيلىك سول كۇنى-اق ارنايى جاساقتى شابۋىلعا تاستايدى. ءبىراق ودان تۇك شىقپاي، ارنايى جاساق 40 مينۋتتا قىرىلىپ قالادى. ويتكەنى سودارلاردىڭ قولىندا پۋلەمەت، گراناتا، پتۋر-گە دەيىن بار ەدى.

كەلەسى كۇنى ساۋديا 12 بتر مەن 5 تىكۇشاق جانە 3000 ارنايى جاساقتى مەشىتتى ازات ەتۋگە جىبەرەدى. ەكى ساعاتقا سوزىلعان شايقاس كەزىندە 3 بتر مەن 1 تىكۇشاقتىڭ كوزى جويىلىپ، شابۋىل تاعى ناتيجەسىز اياقتالادى. 
امالى تاۋسىلعان ساۋديا فرانسياعا قوڭىراۋ شالىپ، كومەك سۇرايدى. فرانسيا پرەزيدەنتى جيسكار دەستەن «گيگن» انتيتەررورلىق جاساق باسشىسى ءبارريلدى مەككەگە قۇپيا تۇردە جىبەرەدى.

بارريل ءوز ادامدارىنىڭ مەشىتتى ءبىر بارلاپ شىعۋىن سۇراعان ساتتە، ماسەلەنىڭ كوكەسى باستالادى: «مۇسىلمان ەمەستەرگە مەشىتكە جاقىنداماق تۇگەلى، مەككەگە كىرۋگە بولمايدى» دەگەن ساۋديالىقتار جاۋابىن ەستيدى. وزدەرى كومەك سۇراپ، وزدەرى ونى ءتيىمدى اتقارۋعا كەدەرگى بولۋى اقىلعا سىيىمسىز ەدى. ءبىراق ساۋديا جاساقتارىنڭ قولىنان تۇك كەلمەيتىنىن كورگەن سۇلتان حالەد «فرانسۋزدار نە ايتسا، سونى ىستەڭدەر»، - دەپ قىسقا قايىرادى.

اقىرى مەشىتتى باقىلاپ، سودىرلار مەن تۇتقىنداردىڭ سانىن بىلگەننەن كەيىن، بارريل فرانسيادان 3 توننا SB گازىن، 200 پروتيۆوگاز بەن 50 كگ جارىلعىش الدىرادى. ءبىر اپتا بويى ءتۇرلى شابۋىل سەنارييىن جاساعان فرانسۋزدار، اقىرى 4 جەلتوقساندا، 200 پاكىستاننان كەلگەن ارنايى جاساق، 500 ساۋديا ارنايى جاساعى جانە 60 فرانسۋز جاساعىنىڭ كومەگىمەن مەشىتتى شابۋىلدايدى. تاڭعى ساعات 9:00-دە باستالعان ازات ەتۋ وپەراسياسى 14:00-دە اياقتالادى.

شابۋىل بارىسىندا 2 توننا گاز قولدانىلادى. ارنايى جاساقتان 95 ادام وپات بولعان. ال سودىرلاردان تەك قانا 68 تىرىدەي قولعا تۇسەدى. تۇتقىنداردىڭ 150-200 (كەي دەرەكتە 450-500) قازا تاپقان. قولعا تۇسكەن فاناتيكتەر وزدەرىنڭ ارەكەتتەرىن دۇرىس ساناپ، قىلمىستارى ءۇشىن وكىنبەيتىندەرىن تەرگەۋ بارىسىندا نەگىزدەيدى. كەيىننەن بارلىعىنىڭ ورتالىق الاڭدا باستارى شابىلادى.

فرانسۋز گازەتتەرى بۇل وقيعادان كەيىن «قاعبانىڭ قانىن ءبىر اپتا جۋدى»، «مۇسىلمان مۇسىلماندى ءولتىردى»، «يسلامداعى قاسيەتتى مەشىتتى نەگە مۇسىلماندار باسىپ الدى؟» دەگەن سارىنداعى ماقالالاردى قارشا بوراتادى. 

راسىمەن، نەگە؟ جاۋاپ بىرەۋ. تەرىس اعىمداعى ءدىني كوزقاراستاعىلار ءۇشىن ءتىپتى قاسيەتتى مەككە دە، ءقادىرلى قاعبا دا تۇككە تۇرمايدى. ولار وزدەرىنىڭ تەرىس ءدىني كوزقاراسىن ارتتىرۋ ءارى مويىنداتۋ ءۇشىن نەگە بولسا دا بارۋعا دايىن. مەككەنى اتقىلاعاندار، قازاقستاندى اياسىن با؟! سوندىقتان دەسترۋكتيۆتى ءدىني اعىمداردان بارىنشا ساق بولعان ابزال جانە ولارمەن كۇرەستى بارىنشا كۇشەيتۋ كەرەك. قاتاڭداتۋ كەرەك. سۋرەتتە سول وقيعانىڭ كورىنىستەرى.

اسحات قاسەنعاليدىڭ فەيسبۋك پاراقشاسىنان الىندى