الماتىدا ساياسي قۋعىن سۇرگىن قۇرباندارىنا ارنالعان بۇرىنعى مۇراجاي قوناق ۇيگە اينالماق. كەزىندە نكۆد كەڭسەسى بولعان عيماراتتىڭ قازىرگى قوجايىنى نىساندى بۇزىپ، جوعارعى قاباتىنان جاتىن بولمە، ال الاش ارىستارى تەرگەلگەن جەردەن مەيرامحانا اشۋعا كىرىسىپ تە كەتىپتى. الماتىنىڭ ءبىر توپ بەلسەندىلەرى عيمارات قوجايىنىنىڭ بۇل شەشىمىنە تۇبەگەيلى قارسى بولىپ، تەليەۆيدەنيەگە دەيىن شىققان. الايدا ولاردىڭ جانايقايىن ەلەپ جاتقان ەشكىم جوق. كەرىسىنشە، بۇرىنعى ىشكى ىستەر حالىق كوميسسارياتىنىڭ عيماراتىن قىپ-قىزىل اقشاعا ساتىپ الدىم دەگەن كاسىپكەر ونى ءوز قالاۋىنشا وزگەرتۋگە حاقىلى ەكەنىن ايتىپ وتىر. بۇل تۋرالى كتك ارناسى كورسەتتى.

كەزىندە قازاقتىڭ مۇڭىن مۇڭداپ، جوعىن جوقتاعان تالاي ازاماتتىڭ ءمايىتى شىققان، بۇرىنعىلار تابالدىرىعىنان اتتاماق تۇگىلى، تەرەزەسىنە قاراۋدان قورقاتىن مەكەمە ويىن-ساۋىق ورداسىنا اينالعالى تۇر.

قازاقستانداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى قاۋىمداستىعىنىڭ ءتوراعاسى جۇمابەك اشۋ ۇلى نىڭ عيمارات باسشىلىعىنا وكپەسى قارا قازانداي.

«ءىشىن تاس-تالقان ەتىپ بۇزاپ تاستاعان، بۇل جەردەن قوناق ءۇي سالامىز دەيدى. بۇكىل قاندى قىرعىننىڭ ورنى بولعان جەرگە ادامدار قالاي كەلىپ تۇرادى؟ قالاي داتتەرى بار وسىنداي جەرگە قوناق ءۇي سالادى؟ قانشاما قازاقتىڭ بەتكە ۇستار ازاماتتارى ءبىر كۇن ەمەس، ايلاپ ازاپتالىپ اتىلعان جەر. بۇل جەرگە سولاردىڭ مۇڭ-ازىر ءسىڭىپ، قاندارى تامعان جەر. بۇدان ارتىق قانداي تاريحي ورىن بولۋ كەرەك؟» - دەپ اشىندى اشۋ ۇلى.

بۇل عيماراتتا سوناۋ 86-داعى جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسۋشىلار دا تەرگەلگەن. «جەلتوقسان قوعامى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ءتوراعاسى نۇرلىبەك قۋانبايەۆ جەلتوقساندىقتاردىڭ سۋرەتتتەرى مەن كىتاپتارى دالىزدە شاشىلىپ، قوقىس بولىپ جاتقانىنا قاپالى.

«مەن ءوزىمنىڭ سۋرەتىمدى، باسقا دا تانيتىن جىگىتتەردىڭ سۋرەتىن كوريدوردان جيناپ تەرىپ الدىم سول جەردەن. بۇل ءارۋاقتى جەر. مولانى ءسۇرىپ تاستاپ، ۇستىنە ءۇي دە سالمايدى عوي رەستوران تۇگىلى. قانشاما ادامنىڭ قانى بۇل جەردە، كوز جاسى بار. عيماراتتان ولىكتەر شىقتى عوي بىلايشا ايتقاندا»، - دەدى ول.

بەلسەندىلەر قانشا ۋلاپ-شۋلاعانىمەن عيماراتتىڭ قاسيەتىن تۇسىنەتىن ءبىر كاسىپكەر تابىلماپتى. ءتىپتى قۇندىلىعىن الدەقاشان جوعالتقان مەكەمەگە تەڭەيتىن كورىنەدى.

«ۇستىندە ءبىر ون بەس مينۋتتا تاعدىرىن شەشەدى ادامنىڭ، تومەنگە تۇسىرەدى دە اتىپ تاستايدى. وسىندا استىندا پودۆالىندا «تير» دەپ اتايتىن وزدەرى. تتي دەگەن جەر بار وسى كۇنگە دەيىن اۋزىن جاۋىپ قويعان. اتادى، سودان كەيىن قاپقا سالادى دا قالانىڭ سىرتىنا اپارىپ تاستاي بەرگەن. بۇل قازاقتىڭ قاسىرەتتى تاريحىنا، قاسىرەتتى بەلەستەرىنە تىكەلەي قاتىستى عيمارات. سوندىقتان دا ول تاريحي عيمارات»، - دەدى تاريحشى بەيبىت قويشىبايەۆ.