ازىق -تۇلىك ساپاسى جونىندە قازاقستان الەمدىك رەيتينگتە تومەنگى ورىندا كورسەتىلگەن ەكەن. از -مۇز حابار جاساعان ءوزىمىزدىڭ تۆ تىلشىلەرى مەن ازىق-تۇلىك ماماندارى وسىعان بايلانىستى باسپا ءسوز سالاسىندا دۇرىس تالداۋ جاساي المادى. نەگىزى وعان شىنايى تۇردە ماڭىز بەرۋ كەرەك ەدى، ويتكەنى، ساپالى ازىق-تۇلىك – دەنساۋلىقتىڭ كەپىلى.
سوڭعى جىلدارى مەكتەپ اسحانالارىندا، كوشەدەگى تاماق ساتاتىن ورىنداردا ءارتۇرلى تاعامنان ۋلانىپ جاتقاندار، ءتىپتى ءولىپ قالعاندار دا كەزدەستى.
ماسەلەن، تۇتىنۋشىلاردىڭ ەڭ باستى جانە ءجيى قولدانىلاتىن تاعامدارىنىڭ ءبىرى – ءسۇت. دۇكەندەردە ساتىلاتىن ءسۇتتىڭ ساپاسى ناشار ەكەنىن ماماندار دا بۇدان بۇرىن رەسمي تۇردە مويىنداعان. ويتكەنى ءسۇتتىڭ ءبىراز بولشەگى بەلورۋسيادان، رەسەيدەن اكەلىنەدى. پاكەتتەگى سۇتتەردىڭ كوپشىلىگى - كەپتىرىلگەن ۇنتاقتاردان جاسالىناتىنى جانە ولاردا تاعى دا باسقا يندەگريدەنتتەر بار ەكەنى كوپكە ءمالىم.
ەكىنشىدەن، قازاقستاندا قولدانىلاتىن ساپاسى وتە تومەن شۇجىقتار (كولباسالار) بارشىلىق. وسىلاردىڭ كوبىندە تازا ەتتىڭ جوق ەكەنىن بيىل تەكسەرگەن ماماندار اتاپ ايتتى. وسىنداي ساپاسىز شۇجىقتاردان كوپ كوبىنە بۋتەربرود، گامبۋرگەرلەر جاسالادى. ونداي شۇجىقتار كەز كەلگەن دۇكەننىڭ سورەسىندە تۇرادى. دۇكەن سورەلەرىندە ساپاسىز تاعامنىڭ كوبەيۋىنە "شاعىن بيزنەس سالاسىن تەكسەرۋدى شەكتەۋ" تۋرالى ۇكىمەتتىڭ سوڭعى جىلدارى قابىلداعان شەشىمى دە اسەر ەتۋدە.
ەت ساتۋ سالاسىندا دا كەمشىلىكتەر كوپ. ءبىزدىڭ كەي وبلىستاردا مال ۇرلاۋدىڭ كوبەيگەنىن باسپا ءسوز بەتىنەن حاباردارمىز. سول ۇرلانعان مالداردىڭ كوبى بازارلارعا ءتۇسۋى ابدەن مۇمكىن.
"ول مال باۋىزدالىپ، حالال زاڭدىلىعىمەن بازارعا ءتۇسىپ جاتىر مa؟" وسى سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن ادام جوق. ونىڭ باستى سەبەبى – تەكسەرىس جوق. كوشەدە ەتپەن جاسالىپ، ساتىلاتىن سامسالار مەن كاۋاپتاردىڭ ساپاسىن تۇراقتى تەكسەرەتىن ارناۋلى مەكەمەلەر دە از.
تورتىنشىدەن، وسىدان بىر-ەكى اي بۇرىن رەسەي كەدەنى امەريكادان قازاقستانعا اكەلە جاتقان قۇس ەتىن شەكارادان وتكىزبەگەنى تۋرالى ب ا ق جازدى. توڭازىتقىشتا كوپ تۇرىپ قالعان سونداي قۇس ەتتەرى الماتى بازارلارىندا دا كوپ. ولاردىڭ كالوريالىق ساپاسى تومەندەپ، ءدامى ناشارلاعان. سوعان قاراماستان مەرزىمى وتسە دە، ساتۋدان الىنبايدى. ال وسىنى باقىلايتىن وكىلەتتى ورگان بار ما؟ ازىق-تۇلىك ماسەلەسىندە شەشىلمەي تۇرعان باستى ماسەلەر- وسى. ساناي بەرسەڭ، شەگى جوق دەرسىڭ.
جوعارىدا اتاپ وتكەن ازىق - تۇلىك ساپاسىنىڭ ناشارلىعىنا قاراماستان، قۇس ەتى، ءسۇت، ەت باعالارى اي سايىن كوتەرىلىپ، ءقازىر جوعارى شەگىنە جەتتى. وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ازىق-تۇلىك باعاسى ەكى ەسەگە دەيىن وسكەن. ال مۇنىڭ جاۋابىن كىم بەرەدى؟
جۇمات انەس ۇلى، جۋرناليست، جازۋشى
پىكىر قالدىرۋ