الەمدىك ب ا ق بەتتەرىندە  الەمدى باسقارىپ، باقىلاۋدا ۇستايتىن بىرنەشە وتباسىلاردىڭ ءتىزىمى جاريالاندى، دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.

جالپى دۇنيە ءجۇزىنىڭ قارجىسى بىرنەشە اۋقاتتى وتباسىنىڭ باقىلاۋىندا ەكەندىگىن جۇرتشىلىقتىڭ ءبىرى بىلسە، ءبىرى بىلمەس. كەيبىر وتباسىلار اقشانى وڭدى-سولدى شاشىپ، قالاعانىنا قول جەتكىزەتىن بولسا، كەيبىرەۋلەرى ءجاي عانا تىنىش ءومىر ءسۇرۋدى قالايدى. اتالمىش وتباسىلاردى بايلانىستىراتىن ورتاق نارسە – ولاردىڭ الەۋمەتتىك مارتەبەسى مەن قوعامدا قۇپياعا تولى ومىرلەرى. كەيبىر دەرەكتەردە، "بۇل وتباسىلار الەمدەگى بارشا ەل پرەزيدەنتتەرىن باقىلاۋدا ۇستايدى" دەلىنگەن. ولار كىمدەر؟

روكفەللەر

روكفەللەر وتباسىنىڭ قاراجاتىنا بايلانىستى ءتۇرلى قاۋەسەت تاراعان. ەشبىر ادام ونىڭ ناقتى سانىن بىلمەيدى، ءتۇرلى دەرەكتەردىڭ مالىمەتىنە سۇيەنسەك، شامامەن، 1-دەن 3 تريلليون دوللارعا دەيىن. ولار ءبىرىنشى ميلليونەر دجون روكفەللەردىڭ ارقاسىندا تانىلا باستاعان. 19 -شى عاسىردىڭ سوڭىنا قاراي بۇل وتباسى اقش-تىڭ 90 پايىز مۇنايىن ءوز باقىلاۋىندا ۇستادى. امەريكانىڭ مۇناي كومپانيالارىنىڭ كوپشىلىگى روكفەللەرلەرمەن باستاعان. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس بۇل وتباسىنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن ودان سايىن جاقسارتا ءتۇستى. ولار نەمىستەرگە دە، سونىمەن قاتار، وزدەرىنىڭ وداقتاستارىنا دا كومەك كورسەتكەن. بۇگىندە روكفەللەر وتباسى بانك پەن مۇنايدان بولەك، قايىرىمدىلىقپەن اينالىسىپ، كريپتوۆاليۋتا ارقىلى اقشا تاۋىپ وتىر.

مورگان

ءتۇرلى ساياسي تەوريادا "مورگاندار اقش-تىڭ ساياسي كۋرسىن انىقتاپ، الەمدەگى بارلىق بانكتەردى ءوز باقىلاۋىندا ۇستايدى" دەلىنگەن. بۇل وتباسىداعى ءبىرىنشى ادام – دجون پەرپونت مورگان اقش-تىڭ قارجى يمپەرياسىنىڭ نەگىزىن قالاعان. ول ازامات سوعىسى كەزىندە قارۋ-جاراق ساتۋمەن اينالىسىپ، اقىرىندا سول ءۇشىن جاۋاپقا تارتىلعان. كەيىن 1907 جىلى بانك جۇيەسىنىڭ قۇلدىراۋىن توقتاتتى.

ساۋديت

ساۋديتتەر – 1932 جىلدان بەرى ساۋد ارابياسىن باسقارىپ كەلە جاتقان پاتشا اۋلەتى. وتباسىنىڭ وتاعاسى – كورول سالمان بين ابدۋلازيز ءال ساۋد، ال بۇل اۋلەتتىڭ مۇشەلەرىنىڭ جالپى سانى 25 000 ادامدى قۇرايدى. سالمان بين ابدۋل ازيز ءابسوليۋتتى ساياسي بيلىككە يە، ال وتباسى مۇشەلەرىنىڭ ماڭىزدى ۇكىمەتتىك جانە اسكەري لاۋازىمدارى بار. ساۋديتتەر وتباسىنىڭ كەز كەلگەن مۇشەسى سول ەلدە وزدەرى قالاعان جۇمىسقا ورنالاسا الادى. سونداي-اق ولار الەمدەگى مۇناي قورىنىڭ 20 پايىزىن ءوز باقىلاۋىندا ۇستايدى.

روتشيلد

روتشيلدتەر ناپولەون كەزىندە ەڭ ىقپالدى ءارى اۋقاتتى وتباسىلاردىڭ ءبىرى بولعان. اۋلەتتى مايەر امشەل روتشيلد باستاعان. ول گەرمانيادا ءوزىنىڭ ءىرى بانك بيزنەسىن قۇراپ، جەكە قارجى يمپەرياسىنىڭ نەگىزىن سالعان ەكەن. ولەر الدىندا ءوز مۇراگەرلەرىنە وسيەت قالدىرىپ، يمپەريانى قالاي باسقارۋعا بولاتىنى جايىندا كوزقاراسىن ايتىپ كەتكەن. ال روتشيلدتەر بۇل ەرەجەنى 200 جىلدان بەرى ۇستانىپ كەلەدى بۇل وتباسى جايىندا ءار ءتۇرلى قاۋەسەتتەر كوپ. كەيبىر دەرەكتەردە "رودشيلدتەر دۇنيە ءجۇزىنىڭ قارجىسىن جانە قارجىلىق مەكەمەلەردى باقىلاۋدا ۇستايدى" دەلىنگەن. ال تاعى ءبىر دەرەكتەردە "ولاردىڭ كوپتەگەن سوعىسقا دەمەۋشى بولعانى" ايتىلادى.

بارۋح

بارۋحتاردىڭ قاراجاتى روتشيلدتەر مەن روكفەللەرگە قاراعاندا از، دەگەنمەن ولار وتە ىقپالدى وتباسى بولىپ تابىلادى. بەرنارد بارۋح – وسى اۋلەتتىڭ نەگىزىن سالعان ادام، ول اقش-تىڭ بەس پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى جانە ۋينستون چەرچيلدىڭ جاقىن دوسى بولعان. بەرنارد بارۋح «قىرعي قاباق سوعىس» تەرمينىن ويلاپ تاۋىپ، سونىمەن قاتار، اتوم بومباسىنىڭ جاساپ شىعارىلۋىن ءوز باقىلاۋىندا ۇستاعان. كەيبىرەۋلەر ونى "الەمدىك بيلىكتىڭ نەگىزىن سالعان ادام" دەپ تانيدى.

ۋولتون

1962 جىلى سەم ۋولتون العاش رەت Walmart دۇكەنىن اشقان. سول ارقىلى ول الەمدەگى ەڭ باي ادامداردىڭ قاتارىنا قوسىلدى. ۋاقىت وتە كەلە Walmart دۇكەنى اقش-تا ەڭ بەدەلدى ءارى ءىرى دۇكەندەر جەلىسىنە اينالدى.

ۆيندزور

ۆيندزورلار – ۇلىبريتانيانىڭ پاتشا اۋلەتى. قازىرگى تاڭدا بۇل وتباسىنىڭ باسشىسى ەلازيۆەتا ءىى پاتشايىمى بولىپ وتىر. ول شىركەۋدىڭ باسشىسى جانە ۇلىبريتانيا قارۋلى كۇشتەرىنىڭ باس قولباسشىسى بولىپ تابىلادى.

مەردوك

مەردوك اۋلەتى ءوز پاتشالىعىن اۆستراليادا قۇرعانى بەلگىلى. كيت مەردوك مەلبرۋنداعى گازەتتەردىڭ بىرىندە ساياسي جۋرناليست بولىپ جۇمىس ىستەگەن. كەيىننەن ول گازەتتىڭ رەداكتورى قىزمەتىنە تاعايىندالىپ، باسىلىمنىڭ ساتىلىمىن ەكى ەسەگە ۇلعايتىپ، ۋاقىت وتە كەلە باس ديرەكتور اتانعان. ونىڭ ۇلى رۋپەرت تە - جۋرناليست. اۆستراليانىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن ءوز باقىلاۋىنا العان ولار كەيىن News Corporation كورپوراسياسىنىڭ نەگىزىن سالدى. بۇگىندە مەردوك  20^th Century Fox، Fox News، Myspace جانە Dow Jones كومپانيالارىن باسقارادى.

وپپەنگەيمەر

وپپەنگەيمەرلەر الەمدەگى التىن قورىنىڭ كوپ بولىگىنە يەلىك ەتەدى. اۋلەتتەگى ءبىرىنشى ادام ەرنەست وپپەنگەيمەر وڭتۇستىك افريكا، كيمبەرليگە بارىپ، قالانىڭ مەرى بولعان، كەيىننەن الماز كومپانيالارىنىڭ ءبىرىنىڭ باسشىسى اتانعان ەكەن. ۋاقىت وتە كەلە ول عالامدىق الماز نارىعىن جەكەشەلەندىرىپ العان.

پريسكەر

پريسكەرلەر 1881 جىلى كييەۆتەن چيكاگوعا كوشىپ كەلگەن ەۆرەيلىك ورالماندار وتباسى بولىپ سانالادى. ولار كۋرورتتار مەن قوناق ۇيلەردى ساتاتىن Hayat كورپوراسياسىنا يەلىك ەتەدى. اتالمىش كومپانيانىڭ 54 ەلدە 777 قوناق ءۇيى بار. پريسكەرلەردىڭ وزىندىك ارحيتەكتۋرالىق ماراپاتى بار جانە قازىرگى تاڭدا ولار چيكاگودا تۇرادى. سول جەردە وزدەرىنىڭ ساۋلەت مەكتەبىن دە اشقان. بۇل وتباسى قالالاردىڭ قانداي كەلبەتكە يە بولاتىنىن انىقتايدى.