بيىل تانىمال بوكسشى بەكزات ساتتارحانوۆ تۋرالى سەريال جارىققا شىعادى. رەجيسسەر مۇرات بيدوسوۆ بەكزاتتىڭ رولىنە جاس اكتەر، ءانشى سامات ءازىمقۇلوۆتى لايىق كورگەن. سامات بالا كەزىنەن باستاپ بەكزات ساتتارحانوۆتىڭ جانكۇيەرى. Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى وسىعان وراي سامات ازىمقۇلوۆپەن سۇحباتتاستى.
— ءسىز "بەكزات" سەريالىندا باستى رولگە قالاي كەلدىڭىز؟ كاستينگ ارقىلى ما، الدە ارنايى ۇسىنىس ءتۇستى مە؟
— جوق، ەشقانداي كاستينگ بولعان جوق. سەريالدىڭ رەجيسسەرى مۇرات بيدوسوۆ استانادا جۇرگەن كەزدە حابارلاسىپ، «بوكستان حابارىڭ بار ما؟»، دەپ سۇرادى. حابارىم بار ەكەنىن ايتتىم. سەريال تۋرالى ءلام-ميم دەمەدى. جاي عانا «كەشكە كەزدەسەيىك، اقىلداساتىن شارۋا بار»، دەپ قىسقا عانا قايىردى. كەلىسكەن جەرگە بارعاندا ماعان باستان-اياق ءبىر قاراپ شىقتى. كوزقاراسى وزگەشە ەدى. اڭگىمە بارىسىندا ءوزىنىڭ ۇسىنىسىن جەتكىزدى مەن دە كىشكەنتاي كەزدەن بەكزات ساتتارحانوۆتىڭ كۋميرى ەكەنىمدى ايتتىم. بەكزاتتىڭ ءرولىن سومداۋ مەنىڭ كوپتەن بەرگى ارمانىم بولاتىن. شىنى كەرەك بۇل ارمانىمدى شىندىققا اينالدىرۋ ءۇشىن تالاي ەسىكتى قاعىپ، تالاي تابالدىرىقتى توزدىردىم. مۇرات بيدوسوۆپەن ويىم ءبىر جەردەن شىقتى. قاتتى قۋاندىم. كەيىن بەكزاتپەن بىرگە جاتتىققان دوستارى كەلدى. ولارمەن دە كەڭەسىپ ءبىر شەشىم قابىلدادىق. ءبىر ايدىڭ ىشىندە ءتۇسىرىلىم توبى جۇمىسقا كىرىستى.
— سەريالعا تۇسپەس بۇرىن ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنىپ، ىشتەي دايىندالعان شىعارسىز؟ قيىن بولدى ما؟
— مەن مەكتەپتەن بەكزاتتىڭ جانكۇيەرى بولدىم. بەكزات تۋرالى جازىلعان گازەت-جۋرنالدى قيىپ الىپ، وليمپياداعى ويىندارىن كاسسەتاعا باسىپ، بارىنشا زەرتتەپ ءجۇردىم. نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، ايتەۋىر بالا كەزدەن بەكزاتتىڭ ءومىرى قاتتى قىزىقتىردى. ءتىپتى 8-9 سىنىپتا وقىپ جۇرگەندە بەكزات ساتتارحانوۆ تۋرالى فيلم شىقسا، ونىڭ وبرازىن مەن سومداسام دەگەن ارمان بولعان. نەگىزى كوپ ادامدار مەنى بەكزات ساتتارحانوۆقا ۇقساتادى. «سىرتقى رەڭىڭ، باس فورماڭ دا بەكزاتقا كەلەدى» دەيتىندەر كوپ. سول سەبەپتى بۇل رولگە بالا كەزدەن ىشتەي دايىندالدىم دەسەم دە بولادى.
قالاي بەكزات ساتتارحانوۆ وليمپيادا چەمپيونى اتاندى، سول كەزدەن باستاپ كۋميرىنە اينالدىم. وليپيادانى اكەم ەكەۋمىز بىرگە كورگەنبىز. چەمپيون بولعانى، مەدالدى موينىنا تاعىپ جاتقانى ءالى كۇنگە دەيىن ەسىمدە. بەكزات جاڭا جىلدىڭ قارساڭىندا قايتىس بولدى عوي. اكەمنىڭ ايتۋىنشا، بەكزاتتىڭ قازاسىن ەستىپ مەن 3 كۇندەي تاماق ىشپەي قويىپپىن. كەيىننەن ونىڭ ءومىرىن وزىمشە زەرتتەي باستادىم. چەمپيوننىڭ مەكتەپتە، ومىردە، سپورتتا قانداي ادام بولعانى قاتتى قىزىقتىردى.
— بەكزات ساتتارحانوۆتىڭ ءرولىن سومداۋ بارىسىندا نەنى ۇيرەندىڭىز؟ بەكزات پەن ساماتتىڭ بويىندا قانداي ۇقساستىقتار مەن ايىرماشىلىقتار بار؟
— بەكزات اعام دا بالا كەزىندە بۇزىقتاۋ بولىپتى. سول جاعىنان ۇقساس شىعارمىز. ءتۇسىرىلىم كەزىندە بەكزاتتىڭ دوستارى، سىنىپتاستارى كەلدى. ولارمەن جاقىن ارالاسىپ، شاڭىراعىندا قوناقتا بولدىم. ءتىپتى «بەكزاتتى كورگەندەي بولىپ وتىرمىن»، دەپ كوزدەرىنە جاس العاندار دا كەزدەستى. ولار بىزگە كوپ ەستەلىكتەر ايتتى. بەكزات تۋرالى ەستەلىكتەر كوپ. سونداي ەستەلىكتەردىڭ ءبىرىن نۇرجان تولەندييەۆ تە ايتىپ بەرگەن. «1999 جىلى بەكزات وليمپياداعا جولداما الدى. ول كۇندە جۇگىرەتىن، شارشامايتىن. ۇستىنەن تەردىڭ بۋى بۇرقىراپ تۇراتىن»، - دەيدى نۇرجان تولەندييەۆ.
بەكزات وسكەن تۇركىستانداعى اۋدان بۇزىقتاردىڭ مەكەنى بولعان. اۋداندا توبەلەس سەكىلدى، نەشە ءتۇرلى جاعدايلار ورىن العان. مەن دە كىشكەنتاي كەزىمدە تۋرا سونداي بولدىم. سول جاعىمىز ۇقسايدى. سونداي-اق بەكزات سەكىلدى قازاقى تاربيەمەن، قاراپايىمدىلىقتى بويعا ءسىڭىرىپ، كىشكەنتايىمىزدان «ۇلكەننىڭ الدىن كەسپە» دەگەن سەكىلدى تىيىمداردى ورىنداپ وستىك.
نەگىزىندە مەن سپورتتان الىس ادام ەمەسپىن. 1999 – 2009 جىلدار ارالىعىندا كيكبوكسينگپەن اينالىستىم. 2009 جىلى ۋكرايناداعى جارىستاردىڭ بىرىندە كوزىمنەن اۋىر سوققى الىپ، دارىگەرلەر سپورتتى جالعاستىرۋىما تىيىم سالدى. سول كەزدە «سپورت شەبەرى» اتاعىن العانمىن. سوڭعى 9 جىلدا كاسىبي تۇردە سپورتپەن اينالىسپادىم. دەگەنمەن، اپتاسىنا 2-3 رەت سپورتزالعا بارىپ تۇرامىن.
بوكستىڭ كيكبوكستان قيىن ەكەنىن ءتۇسىندىم. شارشاعان كەزدە كيكبوكستا اياقتى قولدانۋعا بولادى، ال بوكستا تەك جۇدىرىقتاسۋعا عانا رۇقسات بەرىلگەن. بەكزاتتىڭ وليمپياداداعى جەكپە-جەكتەرىن ءتۇسىرۋ كەزىندە مەن كاسىبي بوكسشىلارمەن جۇدىرىقتاستىم. بۇل شىندىعىندا شىنايى بولدى. مەنىڭ مۇرنىم دا قانادى، كوزىم دە كوگەردى، قاسىم دا جارىلدى. سول ساتتە مەن بوكستىڭ قيىن سپورت ءتۇرى ەكەنىن، بۇرىن ويلاعانداي وڭاي ەمەس ەكەنىن ءتۇسىندىم. ال ۇيرەنگەن دۇنيەلەرىم وتە كوپ بولدى.
— وبرازدى سومداۋ بارىسىندا قاتتى قينالعان كەزىڭىز بولدى ما؟
— بەكزاتتىڭ تۋعان ەلىندەگى جەكپە جەكتى ءتۇسىرۋ بارىسىندا سول جاق بەتىمنەن، باس جاعىمنان اۋىر سوققى الدىم. تۇسىرىلىمدەگى جىگىتتىڭ قولى سىنىپ كەتتى. ءۇشىنشى تۇسىرىلىمدە وسىنداي جايسىز وقيعا بولدى. سول جاق بەتىم قاتتى ءىسىپ كەتكەندىكتەن، 3-4 كۇندىك تۇسىرىلىمدە وڭ جاعىممەن سەريالعا ءتۇسىپ ءجۇردىم. سوڭعى تۇسىرىلىمدە ومىرىمدەگى ەڭ اۋىر سوققى الدىم. كەيىن اعالارىمىز «سەن اناۋ-مىناۋ ەمەس، بەكزاتتاي ازاماتتىڭ ءرولىن سومداپ جاتسىڭ عوي. شىدا، بۇل وڭاي ەمەس»، - دەپ قولداۋ ءبىلدىردى.
شىنى كەرەك، سەريالدى ءتۇسىرۋ ءسال اسىعىستاۋ بولدى. قاراشانىڭ باسىندا كەزدەستىك، «وسى ايدىڭ سوڭىندا ءتۇسىرىلىم باستالادى» دەگەندە مەن تاڭعالدىم. سەبەبى ءبىر ادامنىڭ ءومىرىن ءتۇسىرۋ وڭاي شارۋا ەمەس قوي. سەريال الدىندا دايىندالىپ، سالماق ءتۇسىرىپ، فورماعا كەلۋ كەرەك بولدى. ءبىر اپتا سپورتزالدا جاتتىقتىم. كەيىن رينگتەگى ايقاستاردى تۇسىرە باستادىق. مەن ءۇشىن بەكزاتتىڭ وليمپيادا كەزىندەگى جەكپە-جەكتەرى قيىن بولدى. ءبىر ءدۋبلدى بىرنەشە رەت قايتالادىق. "شارشايسىڭ، اۋىر سوققى الامىن با" دەپ قورقاقتايسىڭ. سول ساتتەر ەسىمنەن كەتپەيدى.
بارلىق قالالاردا ءتۇسىرىلىم جاسالدى، تۇركىستانعا كەلگەندە 6 كەلى سالماق تاستاعانىمدى ۇقتىم. جالپى دايىندالۋعا 3-4 اي ۋاقىت بەرىپ، 2019 جىلدان ءتۇسىرىلىمدى باستاعاندا بۇدان دا ءساتتى شىعار ما ەدى؟!.
— بەكزاتتىڭ چەمپيون بولعان ساتىندە قانداي سەزىمدە بولدىڭىز؟
— شارشاعاندىقتان با بىلمەيمىن، "ايتەۋىر ەرەكشە سەزىمدە بولدىم" دەپ ايتا المايمىن. ءبىراق ماعان قاتتى اسەر ەتكەنى، بەكزاتتىڭ رينگكە شىعىپ بارا جاتقان ءساتىى. بەكزات رينگكە شىعار الدىندا تەلەفون ارقىلى بەلگىلى سپورت ءجۋرناليسى امانگەلدى سەيتحانوۆپەن سويلەسەدى. «مەن ءقازىر جارىسقا شىعىپ، جەڭىسكە جەتەمىن. وسى جەڭىسىمدى تۇركىستاننىڭ 1500 جىلدىعىنا ارنايتىنىمدى حالىققا جەتكىزىڭىزشى» دەگەن ءسوزدى ايتادى. وسىنى ايتقان كەزدە كوزىمە جاس كەلىپ، سويلەي الماي قالدىم. ءبىر ەپيزودتى بىرنەشە رەت تۇسىردىك. وسى ءسات ماعان قاتتى اسەر ەتتى.
— نەگىزىندە قازاق دەگەن ىرىمشىل حالىقپىز عوي. الايدا بۇل ءرولدى سومداماس بۇرىن قانداي دا ءبىر قورقىنىش بولدى ما؟
— جوعا، مەندە ونداي قورقىنىش بولمادى. ەگەر وسى فيلم ارقىلى جاستاردىڭ سپورتقا قۇلشىنىسىن ارتتىرىپ، جۇرەكتەرىنە كىشكەنە دە بولسىن، پاتريوتتىق سەزىمدى ۇيالاتسام، ارمانىمنىڭ ورىندالعانى دەپ بىلەمىن. ومىردە «پالەنشە مىنانداي رولدەن كەيىن قايتىس بولىپتى»، -دەگەن جايتتار كەزدەسەتىنىن بايقايمىن. الايدا مۇنى سايكەستىك دەپ قابىلدايمىن. سەبەبى بارلىعى ءبىر قۇدايدىڭ قولىنداعى دۇنيە. وتباسىم دا قارسىلىق تانىتپادى، كەرىسىنشە قولداۋ ءبىلدىردى، قۋاندى. ماماندىعىمىز اكتەر بولعاننان كەيىن وبرازعا كىرىپ، حالىققا جەتكىزۋدى ماقسات تۇتامىز. مەن بەكزات اعامىزدى فيلم ارقىلى قايتا «ءتىرىلتىپ»، باتىردىڭ ەسىمىن ۇمىتتىرماۋعا از بولسا دا ۇلەس قوسۋدى وزىمە پارىز سانادىم.
— فيلم ءتۇسىرۋ بارىسىندا ەرەكشە جايتتار ورىن الدى ما؟ تۇسىڭىزگە بەكزات كىرمەدى مە؟
— جالپى ءفيلمنىڭ تۇسىرىلەتىنى تۋرالى 2014 جىلدان بەرى ايتىلىپ كەلە جاتىر. سول جىلدارى بەكزاتتىڭ اكە-شەشەسىمەن كەزدەسىپ، ولاردىڭ باتاسىن الدىق. الماتىعا كەلىپ، ەرمەك شاياحمەتوۆتىڭ بەكزات تۋرالى فيلم تۇسىرەيىن دەپ جاتقانىن ەستىدىك. بۇل فيلمدە اسىلحان تولەپوۆ وينايتىن بولدى. كەيىن وسىعان بايلانىستى ءبىزدىڭ جۇمىس تا توقتاپ قالدى. الايدا ءبىر ايدان سوڭ ەرمەك شاياحمەتوۆتىڭ دا ءفيلمى ءوز جۇمىسىن توقتاتقانىن ەستىدىك. ايتىلعان اڭگىمە سول كۇيى قالادى. سوعان قاپالانىپ ءجۇردىم. اسىلحانعا دا «سەن ويناساڭ دا، مەن ويناسام دا، بەكزات تۋرالى فيلم ءبارىبىر ءتۇسىرىلۋى كەرەك ەدى عوي. نەگە توقتاپ قالدى؟»، دەپ رەنىشىمدى ءبىلدىردىم. سول كەزدەرى بەكزات اعام تۇسىمە ءجيى كىرەتىن.
— جالپى ءسىزدىڭ دە سپورتقا قىزىعۋشىلىعىڭىز بولعان ەكەن. قاشاننان بەرى بوكسپەن اينالىساسىز؟
— 2006-2007 جىلدارى كيكبوكستان جاستار اراسىندا 2 رەت قازاقستان چەمپيونى بولدىم. سول كەزدەرى بەكزاتتىڭ تەحنيكاسىن ءجيى قولداناتىنمىن. بويىم قارسىلاستارىما قاراعاندا ۇزىن. "مەكتەپ بىتىرە سالا بوكسقا اۋىسامىن" دەپ جوسپارلاپ جۇرگەنمىن. الايدا العان جاراقاتىمنان كەيىن جاعداي وزگەردى. امالدىڭ جوقتىعىنان سپورتتى تاستاۋعا تۋرا كەلدى. سودان سوڭ اكتەرلىق ماماندىقتى تاڭدادىم. ءقازىر اللاعا شۇكىر، امانبىز. ارماندار ورىندالادى، ءبارى بىرتىندەپ جۇزەگە اسىپ جاتىر.
— سۇحباتىڭىزعا راقمەت!
پىكىر قالدىرۋ