زاڭعا سايكەس نەسيە الۋشى قايتىس بولعان جاعدايدا، نەسيەنى قايتارۋ مىندەتتەمەسى توقتامايدى. ول قايتىس بولۋشىدان مۇراگەردىڭ يەلەگىنە وتكەن مۇلىك قۇنى دەڭگەيىندە مۇراگەرگە بەرىلەدى. ەگەر مۇراگەرلىككە ەشتەمە قالماسا، وندا، قارىز دا مۇرا رەتىندە قالدىرىلمايدى. (ق ر اك 6 ءبولىمى- مۇراگەرلىك قۇقىق دەگەندى وقىساڭىز بولادى).

ياعني، قايتىس بولعان ادامنىڭ مۇلكى مۇراگەرلىككە قالسا، ونىمەن بىرگە نەسيەلىك قارىزى دا سول مۇراگەرگە بەرىلەدى. مۇراگەرلىكتەن باس تارتۋعا بولادى. ءبىراق، مۇندا دا تولىقتاي باس تارتۋ قاجەت. مۇلىكتى الىپ، نەسيەدەن باس تارتامىن دەۋ مۇمكىن ەمەس. نەسيەمەن قاتار، اليمەنت جانە باسقا دا قارىزدار دا مۇراگەردىڭ تولەۋىنە جاتادى.

ەگەر مۇراگەرلىككە نەسيە قالسا، نە ىستەۋ كەرەك؟

ءبىرىنشى، نەسيە بەرگەن بانكتەن قارىز كولەمىن انىقتاپ، تولەۋگە مۇمكىندىگىڭىز بار-جوعىن باعامداپ الىڭىز. ەگەر تولەۋگە مۇمكىندىگىڭىز بولماسا، مۇراگەرلىكتەن باس تارتۋىڭىزعا بولادى. ونداي جاعدايدا مۇراگەرلىك قۇقىعى مەن قايتىس بولعان ادامنىڭ ارتىندا قالعان مۇلىك نەسيەمەن بىرگە باسقا مۇراگەرگە بەرىلەدى. مۇراگەرلىككە نەسيە قالعاندا بىلە ءجۇرىڭىز! مۇراگەرلىككە قالعان نەسيەگە ارى قاراي پايىزدار قوسىلماۋى كەرەك. ويتكەنى نەسيە كەلىسىم-شارتى جاسالعان ادام قايتىس بولدى. ياعني، نەسيە الۋشى قايتىس بولسا، بارلىق نەسيەلىك مىندەتتەلەلەر توقتاتىلادى. قالعان نەسيەنى قايتارۋ بانك پەن مۇراگەردىڭ جەكە كەلىسىمىمەن رەتتەلەدى. مۇراگەر نەسيە بەرۋشىمەن مۇراگەرلىككە قالعان مۇلىكتى ساتۋ ارقىلى بىردەن ەسەپ ايىرىسا الادى.

مۇراگەردىڭ قارجىلىق مۇمكىندىگى قايتىس بولىپ كەتكەن نەسيە الۋشىدان بولەك بولۋى مۇمكىن. بۇل جاعدايدا مۇراگەردىڭ قارجىلىق مۇمكىندىگى ەسەپكە الىنا وتىرىپ، نەسيەنى قايتارۋدىڭ مەرىزىمى مەن كەستەسى بەكىتىلەدى. ەگەر مۇراگەرلىك بىرنەشە ادامعا بولىنسە، وندا العان مۇلكىنىڭ قۇنى كولەمىندە نەسيەنىڭ دە مۇراگەرى بولادى.

مۇراگەر كامەلەتكە تولماعان بالا بولسا دا مۇلىكپەن بىرگە نەسيەگە مۇراگەر بولادى. ءبىراق ولاردىڭ اتىنان مۇراگەرلىكتى قامقورشىلارى، جاقىن تۋىستارى قابىلدايدى. ال، نەسيە الۋشى قايتىس بولىپ، نەسيە ساقتاندىرىلعان بولسا، وندا ساقتاندىرۋشى كومپانيا كەلىسىم-شارتتا كورسەتىلگەن مەرىزىمدە جانە كولەمدە قايتارۋعا مىندەتتى. 

PS: نەسيەڭىز تولەنبەي جاتسا، سۋيسيد جاساۋعا اسىقپاڭىز. ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك بۇگىندە ءاربىر 3ء-ىنشى قازاقستاندىقتا نەسيە بار. ال شقو-دا ءار ەكىنشى ادامدا نەسيە بار!

داۋلەت مۇقايەۆ، ساراپشى