ءسىز قان توبىڭىزعا قاراپ، ءسىزدىڭ ىشكى اعزاڭىز بەن مىنەزىڭىز جايلى انىقتاۋعا بولاتىنىن ءبىلدىڭىز بە؟ جالپى ادام مەن ونىڭ اعزاسى جايلى سىر بەرەتىن 4 ءتۇرلى قان توبى بار. ولار: I، II، III جانە IV. ءوز قان توبىڭىزدى بىلسەڭىز، اعزاڭىزعا بايلانىستى ءتۇرلى دەرەكتەردى دە بىلە الاسىز. ماسەلەن،

ءار قان توبىنداعى ادامدارعا جەۋگە كەڭەس بەرىلەتىن پايدالى تاعامدار بار:

1ء-شى قان توبى: ەت، بالىق جانە كوكونىس. ءسۇتتى تاعامدارعا كوپ جولاماۋعا تىرىسىڭىز.

2ء-شى قان توبى: ۆەگەتارياندىق تاعامدار، بالىق، تاۋىق جانە يوگۋرت. اششى تاعامدار مەن كوفەدەن باس تارتىڭىز.

3ء-شى قان توبى: ءسۇت ونىمدەرى، قوي ەتى، بالىق، كوكونىستەر جانە شاي. كونسەرۆىلەنگەن تاعامدار مەن الكوگولگە جولاماساڭىز يگى.

4ء-شى قان توبى: ەكولوگيالىق تازا ءارى بالعىن تاعام تۇرلەرى. قۋىرىلعان تاماقتاردان باس تارتقانىڭىز ءجون.

قان توبىنا قاراپ ادامنىڭ دا قانداي ەكەنىن بىلسە بولادى:

2ء-شى قان توبىنداعى جاندار: كوڭىلشەك، جيناقى، ۇيىمشىل، كوشباسشى.

3ء-شى قان توبى: مەديتاتيۆتى، يكەمدى، كوپشىل، ناتيجەگە جۇمىس ىستەيتىن جان.

1ء-شى قان توبى: ەپتى، پىسىق، ادۋىندى، ۇقىپتى، زەردەلى.

4ء-شى قان توبى: سابىرلى، باتىل، ەركىن ويلى.

ءار قان توبىنداعى ادامدار كۇيزەلىستەرگە قالاي جاۋاپ بەرەدى؟

2ء-شى قان توبى: تىم سەزىمتال، كۇيزەلىستەن ارىلۋى ءۇشىن ۇزاق ۋاقىت قاجەت. ونداي توپتاعى ادامدارعا كوپ سۋ ىشۋگە كەڭەس بەرىلەدى.

3ء-شى قان توبى: قانشا سابىرلى بولعانىمەن كەي كەزدەرى ءوز-وزىن ۇستاي الماي قالادى. ءبىر اشۋلانسا، اينالاسىن جايپاپ كەتەدى. تەرەڭ تىنىس الۋ وندا جانداردىڭ اشۋىن تارقاتادى.

1ء-شى قان توبى: اشۋلانۋ پروسەستەرى كوبىنە تۇقىم ارقىلى بەرىلەدى. جاعىمدى نارسەنى ءجيى ويلاعانى ءجون.

4ء-شى قان توبى: كۇيزەلىسپەن جاقسى كۇرەسەدى. بەلسەندىلىك پەن فيزيكالىق قوزعالىس كۇيزەلىستى جەڭۋگە كومەكتەسەدى.

سەمىرۋ جولدارى:

2ء-شى قان توبى: ەت جانە قانت ونىمدەرىنەن دەنەسىنە وڭاي ماي جيناپ الادى.

3ء-شى قان توبى: مايلى تاعامدار مەن نانعا تەز سەمىرەدى.

1ء-شى قان توبى: ۋاقىتىلى تاماقتانباۋدان تولىپ كەتۋ ءقاۋپى جوعارى.

4ء-شى قان توبى: ارەكەتسىزدىكتەن دەنەسىنە ماي جينالادى.

رەزۋس-فاكتور:

رەزۋس-فاكتور (Rh) – قان توبىنداعى ماڭىزدى جۇيە. ول نە وڭ، نە تەرىس بولۋى مۇمكىن.

وڭ رەزۋس-فاكتوردىڭ D-انتيگەنى بار، ال تەرىس تۇرىندە جوق.

بولاشاق انانىڭ رەزۋسى وڭ، ال اكەلەردە تەرىس بولسا، بالاعا تومەندەگىدەي قاۋىپتەر ءتونۋى مۇمكىن:

گەموليتيكالىق اۋرۋ - ەريتروسيتتەردىڭ بۇزىلۋى؛

ۇرىق ەريتروبلاستوزى - ۇرىقتا جەتىلمەگەن ەريتروسيتتەردىڭ ءوندىرىلۋى.

الايدا مەديسينا دامىعان زاماندا مۇنداي جاعدايلاردىڭ الدىن الۋعا بولادى. ايەل جۇكتىلىكتىڭ 28ء-شى اپتاسىندا قانىنا پلازما ينەكسياسىن جاساتۋى ءتيىس. جانە بۇل پروسەستى بالا دۇنيەگە كەلگەننەن سوڭ 72 ساعات ىشىندە تاعى جاساتۋى ءتيىس.

قان توپتارىنىڭ سايكەس كەلۋ-كەلمەۋى:

4ء-شى قان توبىنداعىلار كەز كەلگەن توپتان قان الا الادى. الايدا تەك 4ء-شى قان توبىنداعى ادامعا دونور بولادى.

2ء-شى قان توبى 2ء-شى جانە 1ء-شى قان توبىنداعى ادامدارعا قان بەرە الادى، 2ء-شى جانە 4ء-شى توپتان الا الادى.

3ء-شى توپ 3ءشى جانە 1ء-شى توپتان الا الادى، 3ء-شى جانە 4ء-شى توپقا دونور بولا الادى.

1ء-شى قان توبىنداعىلار تەك 1ء-شى توپتان قان الادى، ال بارلىق توپقا دونور بولا الادى.

دەرەككوز: Limes Feed

دايىنداعان: گۇلىم جاقان