نەگىزىندە قاشاننان اۋىل – ونەر مەن مادەنيەتتىڭ ورداسى، ۇلتىمىزدىڭ ءتۇپ تامىرى، ەلىمىزدىڭ التىن بەسىگى دەسەك قاتەلەسپەيمىز. اۋىل احۋالىن كوتەرۋ، اجارىن كوركەيتۋ – بۇگىنگى كۇننىڭ باستى ماسەلەسىنە اينالىپ وتىر.
وسىعان وراي تۇڭعىش پرەزيدەنت ن.نازاربايەۆ جولداۋىندا اۋىلدىق جەرلەردى قولداۋ جايلى تىڭ باستاما كوتەرىپ، اۋىلدىڭ الەۋمەتتىك ورتاسىن جاڭعىرتۋ قاجەتتىگىن جانە بۇل اكىمشىلىكتەردىڭ مىندەتى ەكەنىن ايتقان بولاتىن. اۋىلداردى دامۋ نۇكتەسىنە اينالدىرۋ اياسىندا«اۋىل – ەل بەسىگى» جوباسى قولعا الىنباق.
ماقسات-اۋىلداردى تۇراقتى دامۋ وشاقتارىنا اينالدىرۋىمىز كەرەك. اۋىلداردا باسپانا مەن جولداردى سالىپ، شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ قاجەت. بارشا ادامزاتتىڭ قۇتتى مەكەنى، مولشىلىقتىڭ، بەرەكە-بىرلىكتىڭ ورداسى بولعان اۋىلدىڭ احۋالىن كوتەرۋگە مەملەكەت تاراپىنان ايرىقشا كوڭىل بولىنۋدە.
جامبىل وبلىسىنىڭ اكىمى اسقار مىرزاحمەتوۆ بارلىق باسشىلارعا الگوريتم بويىنشا قوعاممەن تىعىز قارىم-قاتىناس ورناتۋ ماقساتىندا ءتيىمدى باعدارلامالاردى دۇرىس پايدالانا وتىرىپ، بولاشاقتى جارقىن ەتۋدىڭ وڭ ناتيجەسىن كورسەتۋدە.
بۇل – اۋىلداردى اجارلاندىرا وتىرىپ، وزەكتى ماسەلەلەردىڭ وڭ شەشىلۋىنە سەرپىن بەرەدى.
باستى ماقسات – اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءبىر كۇندىك ەمەس، ومىرلىك ازىق تابۋىنا ىقپال ەتۋ، ياعني قولىنا قارماق بەرۋ.
وسى ورايدا سارىسۋ اۋدانىنىڭ اكىمى قاناتبەك مادىبەك كەزەكتى الگوريتمدىك كەستەسى بويىنشا جاڭارىق اۋىلدىق وكرۋگىندە بولدى.
اۋدان باسشىسى اقتوعاي اۋىلىنداعى ساياباق، مەشىت، «بالداۋرەن» شاعىن ورتالىعى، اۋىلدىق كلۋب، كىتاپحانا، مەكتەپ جانە سايلاۋ ۋچاسكەسى، فەلدشەرلىك امبۋلوتوريالىق پۋنكتتەردى ارالاپ، ونداعى احۋالمەن تانىستى.
سودان سوڭ، «بۇركىتتى» سۋ توعانى، ۇ.سىزدىقباي ۇلى اۋىلدىق كلۋبى، كىتاپحاناسى مەن ونەر مەكتەپتەرىن ارالاپ، جاسىل جەلەك، تازالىق ت.ب ويلارىمەن ءبولىستى.
ەكى اۋىلداعى دەنساۋلىق، ءبىلىم، مادەنيەت وشاقتارىنىڭ جاي-كۇيىن باقىلاپ، الداعى اتقارىلار جۇمىستاردى ورتاعا سالدى.
بارلىق الەۋمەتتىك نىسانداردى ارالاپ شىققان سوڭ، اۋدان باسشىسى اۋىل تۇرعىندارىمەن قورىتىندى كەزدەسۋ وتكىزدى.
اۋىل تۇرعىندارى الدىندا ءسوز سويلەگەن اۋدان اكىمى ق.قايشىبەك ۇلى:
-قازىرگى تاڭدا وبلىس باسشىسى ا.مىرزاحمەتوۆتىڭ تىكەلەي باسشىلىعىمەن بارلىق اۋىل-ايماقتاردى ارالاۋدامىز. بۇگىن اۋىل تىنىس-تىرشىلىگىن تاعى دا ءبىر رەت باقىلاپ، قاداعالاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزدىك.
اۋىل حالقى تىرشىلىك ىستەۋگە دايىن. جىگەرى مول ادام كوپ.
تەك قالاي باستارىن بىلمەي جۇرگەندەردە كەزدەسۋدە. العا تالپىنىپ، كاسىپپەن اينالىسامىن دەگەن جاندارعا باعىت بەرىپ، دەمەۋ شارالارى جۇرگىزىلۋدە. وسى تۇرعىدا ءتيىستى ءبولىم باسشىلارى دا ورتامىزدا وتىر. قاجەتتى اقپاراتتاردى الامىن، تىرلىگىمدى باستايمىن دەگەندەرگە ەسىگىمىز اشىق.
بۇگىندە بىرتە-بىرتە كوڭىل قۋانتارلىق ناتيجەلەرگە قول جەتكىزىپ جاتىرمىز.
اۋدان كولەمىندە قانشاما كاسىپكەر ۇلكەندى-كىشىلى كاسىبىن دوڭگەلەتىپ وتىر. الداعى ۋاقىتتا اۋدان تۇرعىندارىن مەملەكەتتىك باعدارلامالاردى پايدالانا وتىرىپ، تىگىن سەحى، تاندىر پەش، ءسۇت ساقتاۋ،ءوندىرۋ سەحى، تاۋىق اسىراۋ، جىلىجاي، بالمۇزداق جىلجىمالى اپپاراتى، تاعى باسقا كاسىپ كوزدەرىن اشۋعا شاقىرامىز. بۇل – ۇلكەن مۇمكىندىك، -ەكەندىگىن ايتىپ اعىنان جارىلعان اۋدان باسشىسىنا اۋىل تۇرعىندارى دا ءوز ويلارىندا جۇرگەن ۇسىنىس-پىكىرلەرىن ايتتى.
اۋدان اكىمىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، اعىمداعى جىلى اۋدان كولەمىندە ەكونوميكاعا سەرپىن بەرەتىن تىڭ جوبالار قولعا الىنىپ، جاڭا جۇمىس ورىندارى قۇرىلماق. مەكتەپتەر مەن جولداردى جوندەۋ جۇمىستارىنا دا جۇيەلى جوسپار جاسالعان. بيىل وسى ماسەلەلەردى ءبىرجاقتى ەتەمىز دەپ وتىر اۋدان اكىمى.
كەزدەسۋدە تۇرعىندار تولعاندىرعان تۇيتكىلدەرىن ايتتى.
سۇراقتاردى اكىم جاۋاپسىز قالدىرمادى.
وسى كەزدەسۋدە جاڭاارىقتىقتاردىڭ كوپتەن بەرى ارمانىنا اينالىپ كەلە جاتقان ۇيالى بايلانىس جانە ينتەرنەت جۇيەسىن ورناتۋ ماسەلەسىنىڭ جاقىن ارادا شەشىمىن تاباتىنى ايتىلدى.
تاعى ءبىر قۋانتارلىق ءجايت، اۋداندا حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى كوتەرىلىپ، كاسىپپەن اينالىسۋ جىلدان جىلعا ءوسۋى. ەلباسى حالىققا ارناعان جولداۋىندا «ەكونوميكامىزدا شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ۇلەسى ارتقان سايىن قازاقستاننىڭ دامۋى دا ورنىقتى بولا تۇسەدى»- دەگەن بولاتىن.
وسى ماقساتتا اۋداندا شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ ءۇشىن «جۇمىسپەن قامتۋ-2020» جول كارتاسى باعدارلاماسى ارقىلى اۋىل ازاماتتارى نەسيە الىپ ءوز ءىسىن اشۋدا. ءار جىلدا اۋىل ازاماتتارى جاڭا كاسىپكەرلىك نىساندار اشىپ، جۇمىسسىز جاندار جۇمىسپەن قامتىلۋدا.
اۋىلدىقتار دا قولدان كەلگەنشە ءوز كاسىپتەرىن اشىپ، اۋىلدىڭ اجارلانۋى ءۇشىن بار مۇمكىندىكتەردى جاساماق. بۇگىنگى كۇننىڭ وزىندە اياداي عانا اقتوعاي اۋىلى بويىنشا قاراپايىم زاتتار ەكونميكاسىن قالىپتاستىرۋدا. تۇرعىندار وزدەرىنەن ارتىلعان ەسىك الدىنداعى ەگىستىكتەرىنەن 15،0 توننا قىزاناق، 2،7 توننا اسقاباق، 7،0 توننا قيار وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىرعاندىعى ايتىلدى.
كەزدەسۋدە اۋدان اكىمى بيىلعى جىلى دا اۋداندا بىرنەشە كاسىپكەرلىك نىساندار مەن تاريحي ەسكەرتكىشتەر بوي كوتەردى.
تاعى ءبىر ۇلگى ەتىپ ايتار جاڭالىق مەن دەگەن قايىرىمدى ازاماتتاردىڭ ارقاسىندا وسى رامازان ايىندا ءتورت بىردەي كوپبالالى وتباسى باسپانالى بولدى. الداعى جۇمىس حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن رەتتەۋگە، ءبىرىنشى كەزەكتە كوپبالالى وتباسىلارىن قاجەتتىلىكتەرمەن قامتۋعا باعىتتالىپ وتىرعاندىعىن ايتىپ، جينالعانداردى قۋانتىپ تاستادى.
اۋىل اقساقالدارى راسىندا دا بۇگىندە اۋىلدىڭ وتكەنى بۇتىندەلىپ، بۇگىنى اجارلانۋدا. ەرتەڭى ودان دا جارقىن بولارى ءسوزسىز دەپ وڭ كوزقاراستارىن تانىتىپ جاتتى.
داريحا ۇمبەتياروۆا
پىكىر قالدىرۋ