قازاق دالاسىندا الماعايىپ زاماندا حالىققا ادىلەتتى بيلىك جۇرگىزىپ، حانعا مەن قاراعا دا قاسىق قانى تامعانشا قىزمەت ەتكەن داتقالاردىڭ ۇلكەن شوعىرى بار. سول شوعىرقا جاتاتىن اتاقتى شوقاي داتقانىڭ قۇرمەتىنە بۇگىنگى سارىسۋ اۋدانى، ساۋداكەنت اۋىلىندا ورنالاسقان كەسەنەنىڭ دە كيەلىلىگى مەن قاسيەتتىلىگىنە حالىق ءالى كۇنگە سەنىپ، باس يەدى، دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.
جامبىل وبلىسىنىڭ رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار تاريح جانە مادەنيەت ەسكەرتكىشتەر تىزىمىنە جانە 2017 جىلى «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا «قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ گەوگرافياسى» جوباسى بويىنشا قازاقستاننىڭ وڭىرلىك قاسيەتتى نىساندار تىزىمىنە ەنگەن كەسەنە ءحىح عاسىردا تۇرعىزىلعان. ال 1946 جىلدان باستاپ مۇندا قايتا قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىنا قوسا عىلىمي زەرتتەۋ دە جۇرگىزىلىپ كەلەدى. ال 1990-جىلدارى شوقاي داتقا كەسەنەسى قابىرعاسىنىڭ قۇلاعان، مۇجىلگەن تۇستارى قايتا قالپىنا كەلتىرىلدى. جالپى نىسان كۇيدىرىلگەن كەسەكتەن ورىلگەن. جالپى اۋماعى 7،4ح8،1 مەتر بولادى. نىساننىڭ سىرتقى ارلەنۋى وتە قاراپايىم. عيماراتتىڭ وڭتۇستىك-شىعىس قابىرعاسىندا ارنايى ەسىك قويىلعان جەر استى ءقابىرى انىقتالدى. ساۋداكەنت جەرىندە ءحىح عاسىردا ءومىر سۇرگەن شوقاي داتقا قارابەك ۇلى تانىمال تاريحي تۇلعا. داتقا رەتىندە شوقاي ادىلدىگىمەن، شەشەندىگىمەن تانىلعان. سونىڭ ارقاسىندا قارشادايىنانەل باسقارۋ ىسىنە ارالاسقان. سونداي-اق ونىڭ ديپلوماتيالىق قىرى دا تانىمال.اسىرەسە قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك، وڭتۇستىك-شىعىس ايماعىن ءوز ىقپالىندا ۇستاعان قوقان حاندىعىنىڭ ومار، قۇديار سىندى بيلەۋشىلەرىمەن بايلانىس ورناتقان.سونىڭ ەسەبىنەن قوقان بيلەۋشىلەرى شوقايعا حان سارايىنىڭ لاۋازىمدى قىزمەتى «داتقا» اتاعىن بەرەدى. سوعان قاراماستان شوقاي داتقا قارابەك ۇلى حاننىڭ ىعىنا جىعىلماي حانعا دا قاراعا دا ءادىل قىزمەت جاسادى. ءوز زامانىنىڭ بەدەلدى تۇلعالار ساپاق داتقا، بولتىرىك شەشەن، بايزاق داتقا، جاكەل داتقا، مايكوت اقىن، سىندى ازاماتتارمەن تىعىز قارىم–قاتىناستا بولعان. قوقان حاندىعىنىڭ قىزمەتىندە جۇرسە دە مۇمكىندىگىنشە قازاق حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىك الىپ، دەربەس مەملەكەت رەتىندە تانىلۋىنا كۇش سالدى. شالعايدا جاتقان پاتشالىق ورىس يمپەرياسىمەن دە ەكونوميكالىق، اسكەري ستراتەگيالىق بايلانىستى جولعا ءبىلدى. ءدال وسى ارەكەت قوقان حاندىعىنا ۇناي قويمايدى. حاندىققا جاساعان كەزەكتى ءبىر ساپارىندا داتقانىڭ ۇزگەڭگىسىنە ۋ جاعىپ جىبەرەدى.
پىكىر قالدىرۋ