18 قىركۇيەكتە قوعامدىق دامۋ باسقارماسىنىڭ تاپسىرىسىمەن الماتى قالاسىنداعى ورتالىقتاندىرىلعان كىتاپحانالار جۇيەسى ساپارعالي بەگالين اتىنداعى كىتاپحاناسى «ونەر ادەبيەتتەرى» جانە «ادىرنا» ۇلتتىق-ەتنوگرافيالىق بىرلەستىگىمەن بىرگە ۇيىمداستىرعان، اسەم الماتىمىزدىڭ تۋعان كۇنىنە ارنالعان «الماتى بىرلىك پەن كەلىسىم ورداسى» اتتى دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى.

ءىس-شاراعا فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى مۇرات ءسابيت، قازاقستانداعى «ۆايناح» شەشەن-ينگۋش مادەني ورتالعىنىڭ ديرەكتورى ادام بايپالوۆ، «وزان» ءازىربايجان قوعامدىق قورىنىڭ ءتوراعاسى گاريب مامەدوۆ جانە جوعارى مەديسينا كولللەدجىنىڭ ستۋدەنتتەرى مەن  كىتاپحاناشىسى ءاليا ساياقباي قىزى، ءى.نۇسىپبايەۆ اتىنداعى №4 مەكتەپ-ينتەرناتتىڭ 10-11 سىنىپ وقۋشىلارى مەن ۇستازدارى قاتىستى.

الماتى ەلىمىزدەگى ەرەكشە قالالاردىڭ ءبىرى. قازاقستان تاريحى كىتاپ ىسپەتتى. سول كىتاپتىڭ كوپتەگەن بەتتەرى وسى الماتى قالاسىندا جازىلدى دەۋگە بولادى. وسى قالادا قازاق حالقىنىڭ اتاقتى ۇل-قىزدارى ءومىر ءسۇردى. الماتىدا كلاسسيك اقىن-جازۋشىلار مۇحتار اۋەز ۇلى، ءىلياس جانسۇگىر ۇلى، ءسابيت مۇقان ۇلى، ءماريام حاكىمجان، عابيت مۇسىرەپ ۇلى، بەردىبەك سوقپاقباي ۇلى،  ونەر اسپانىنا داۋىسى بۇلاق سۋىنداي سىڭعىرلاعان ءانشى كۇلاش بايسەيىت، مىڭ بۇرالعان ۇلى ءبيشى شارا جيەنقۇل قىزى، ءابىلحان قاستەي ۇلى باستاعان سۋرەتشىلىەر، سۇلتان قوجىق، شاكەن ايمان ۇلى، ءماجيت بەگالين، ابدوللا قارساقباي سىندى كينورەجيسسەرلەر، ەلۋباي ءومىرزاق، قاليبەك قۋانىشباي، قانابەك بايسەيىت ۇلى، ءسابيرا مايقان، فاريدا ءشارىپ، ءانۋار مولدابەك، ءاسانالى ءاشىم ۇلى سىندى تەاتر جانە كينو الەمىنىڭ ساڭلاقتارى ءومىر ءسۇردى.

الەمگە بەلگىلى جەمىس الما اتىن يەلەنگەن قالادا باتىرلار باۋىرجان مومىش ۇلى، مانشۇك مامەت قىزى، قاسىم قايسەن ۇلى، راقىمجان قوشقارباي تاعى باسقالار عۇمىر كەشتى. الماتى قالاسىندا قازاقستان عىلىمىنىڭ دامۋى باستالدى. عىلىم اكادەمياسىن قۇرعان عالىم قانىش ءساتباي ۇلى، الكەي مارعۇلان، التىن ادامدى تاپقان بەكەن نۇرماعامبەت ۇلى، كەمەل اقىش ۇلى تاعى باسقا دا عالىمدار كوپتەگەن عىلىمي جاڭالىق اشتى.

الماتىدا قازاقستاننىڭ ەڭ ۇزدىك جوعارى وقۋ ورىندارى ورنالاسقان. ءتۇرلى گازەت-جۋرنالداردىڭ باسپالار ورنالاسقان.

الماتىمەن تانىسامىن دەگەن كىم بولسا دا قالاداعى مادەني كەشەندەردى اينالىپ وتپەسى انىق. قالاداعى مۇراجايلار مەن كىتاپحانالار، مەدەۋ مۇز ايدىنى تاعى باسقا دا مادەني كەشەندەرادامداردى رۋحاني بايىتۋدا اسەرى مول.

قالادا كوپتەگەن سپورتتىق جارىستار ءوتىپ جاتادى. ارينە الماتىنىڭ بايلىعى ەڭ الدىمەن قالا تۇرعىندارى. قالادا قازاق ۇلتى مەن قاتار باسقا دا ۇلت وكىلدەرى تۇرادى. قازاق حالقى مەن باسقا دا ۇلتتار وكىلدەرى ءتاتۋ-تاتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قالا كۇننەن كۇنگە كوركەيۋدە.

«الماتى بىرلىك پەن كەلىسىم ورداسى» اتتى دوڭگەلەك ۇستەلىنە قاتىسقان قوناقتار جاستارعا قالا تاريحى مەن جەتىستىكتەرى تۋرالى كوپتەگەن قىزىقتى مالىمەتتەر ايتتى. قوناقتاردىڭ ءبارى دە الماتىنىڭ بۇگىنگى گۇل قالا بولۋىنا قازاقستاندا تۇراتىن ازاماتتاردىڭ قوسقان ۇلەسى زور ەكەنىن  اتاپ ءوتتى.

شارا بارىسىندا ستۋدەنتتەر مەن مەكتەپ وقۋشىلارى قوناقتارعا كوپتەگەن سۇراقتار قويدى. ءوز كەزەگىندە كىتاپحانا قىزمەتكەرلەرى دە پىكىرلەرىمەن ءبولىسىپ قوناقتارعا وسى كۇن ەستە قالسىن دەپ سىي-سياپات تارتۋ ەتتى. 

بەردالى وسپان