تاراز قالاسى ماڭىنداعى جەتىتوبە قورىمىندا جۇرگىزىلگەن ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ جۇمىستارى كەزىندە تابىلعان التىن بۇيىمداردى زەرتتەگەن عالىمداردىڭ ءبىر توبى وسى ماڭنان «التىن ادام» تابىلۋى مۇمكىن» دەگەن دەرەكتەردى ايتادى. وعان سەبەپ قورىمدا «تاريحي-مادەني ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ ديرەكسياسىنىڭ» تاپسىرىسىمەن ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزگەن «ارحەولوگيچەسكايا ەكسپەرتيزا» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى 49 دانا ساف التىننان جاسالعان، زەرگەرلىك، اشەكەي بۇيىمداردى تابۋى بولدى، دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.  

نەگىزىندە جەتىتوبە قورىمى ەجەلگى ساق داۋىرىنە جاتادى. سوندىقتان بۇل ماڭدا «التىن ادام» تابىلۋى مۇمكىن دەگەن بولجام قيسىنعا كەلەدى.

–جەتىتوبەدەن تابىلعان التىن بۇيىمدار ەسىك قالاسىنان تابىلعان ساق پاتشاسى «التىن ادامنىڭ» كيىمىنە وتە ۇقساس كەلەدى. وسى دەرەكتەرگە سۇيەنىپ ءبىز وسى قورىمدا ساق پاتشاسى بولۋى مۇمكىن دەگەن توقتام جاساعان. ونىڭ كيىمىندەگى اڭ ستيىلىندەگى ويۋ-ورنەكتەر اسقان شەبەرلىكپەن، – دەيدى «ارحەولوگيالىق ساراپتاما» ءجشس-ى ديرەكتورى دميتريي ۆوياكين.

تاريحشى-عالىمداردىڭ مالىمدەۋىنشە بۇل قورعان كۇنى بۇگىنگە دەيىن سەگىز رەت تونالعانىن كورىنەدى. سوندىقتان دا ارحەولوگتار بۇل قورىمداعى «التىن ادامنىڭ» قولدى بولىپ كەتۋى دە مۇمكىندىگىن دە العا تارتادى. ءحىح عاسىردىڭ ورتا شەنىنەن باستاپ ءار جىلداردا عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن بۇل قورىمدى ماماندار «پاتشالار قورىمى» سانايدى.

–جەتىتوبە وبالى قورىمىن زەرتتەۋ ارقىلى تاريح عىلىمى ەرتە تەمىر ءداۋىرى كەزىندە پايدا بولعان اڭ ستيلىندەگى ەرەكشە ونەر تۋىندىلارىن تانىپ بىلە الامىز. سونىمەن قاتار وسى قورىمىندا ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن قورعاندار، وبالاردى اشىق اسپان استىنداعى مۋزەيگە اينالدىرۋ كەزەك كۇتتىرمەيدى. كەشەندى عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارىنا قولداۋ بولسا مۇنداعى توپىراق استىنداعى قۇرىلىس نىساندارىن، جەرلەۋ عۇرىپتىق داستۇرلەرى قايتا قالپىنا كەلتىرىلىپ، بۇل نىساندى تۋريستىك باعىتتا قىزمەت ەتۋگە كۇش سالامىز. ءارى قورىم وبلىس ورتالىعىنا جاقىن، قولايلى جەردە، بوتامويناق تاۋىنىڭ ەتەگىندە ورنالاسقان. ياعني تاريحي، مادەني نىسان مەن تابيعي لاندشافت ۇيلەسىم تاپقان ورىن، –دەيدى «تاريحي-مادەني ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ ديرەكسياسىنىڭ» اعا عىلىمي قىزمەتكەرى ساۋران قالييەۆ.

جالپى بۇل قورىمدى 1861 جىلى پ.ي. لەرح اشسا، 1890 جىلى ە.ف. كال، 1985-1986 جىلدارى پ.ە. قاراتايەۆ، ر.ب. يسماگيلوۆ زەرتتەپ، قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزگەن. ال، 2012 جىلعى «ارحەولوگيالىق ساراپتاما» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەسىمەن جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋ جۇمىستارى ونىڭ ماڭىزدىلىعى مەن قۇندىلىعىن ودان سايىن اسىرا ءتۇستى.