ءبىر اي بۇرىن ق ر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى راحمەتوللا قىزىنىڭ نازارىنا حات جازدىم. كورمەي قالادى دەيتىندەي ەمەس، ول حاتىم «قامشى» پورتالىندا جاريالاندى. ءقازىر قاعازعا يرەكتەتىپ، حات جازىپ، پوچتا ارقىلى جولداپ، جاۋابىن ايلاپ كۇتەتىن زامان ەمەس قوي. باق-تا ايتىلعان، جازىلعان ماسەلەگە شەنەۋنىكتەر ەرتەسى-اق جاۋاپ بەرىپ (كەيدە باسپا ءسوز قىزمەتى ارقىلى) جاتقانىن كوزىمىز كورىپ ءجۇر. ويتكەنى قازىرگى ۋاقىت ەكى كۇن ويلانىپ، ءۇش كۇن تولعاناتىن كەزەڭ ەمەس. ءبارى دە ەدەل-جەدەل. سول ەدەل-جەدەل ۋاقىتتىڭ ىرقىمەن مەن دە مادەنيەت جانە سپورت مينيسترىنە حات جولداعان ەدىم.

سودان كەيىن نە بولدى دەيسىز عوي، ەشتەمە دە بولعان جوق. مادەنيەت مينيسترىلىگى تىم-تىرىس. ەڭ بولماسا، حاتتى كورگەندەرىن، مەن ۇسىنعان ماسەلە بويىنشا قانداي دا ءبىر پىكىرلەرى بار ەكەنىن، قوشتاپ نە قوشتامايتىندارىن ايتپادى. ءتىپتى شىعارىپسالما جاۋاپ جازىپ، تىلدەي پىكىر دە جونەلتپەدى. دەمەك مەنىڭ ءسوزىمدى مينيستر قۇلاعىنا ىلمەدى. بالكىم جاۋاپ بەرۋگە تاتىمايدى دەپ ساناعان شىعار. الدە شەكارا اسىپ كەلگەن ورالمان بولعانىمدى ولقى كوردى مە ەكەن؟!

مەن جازعان حاتىمدا نە ايتىپ ەدىم؟ جەكە باسىمنىڭ پروبلەماسىن جازدىم با؟ ارينە، جوق. وتكەن جىلعى ەلباسىمىز ءوز جولداۋىندا 2019 جىلدى «جاستار جىلى» دەپ جاريالاعانىن جالپاق جۇرت بىلەدى. سوعان وراي، ەلىمىزدە ءتۇرلى باستامالار كوتەرىلىپ، سان ءتۇرلى شارالار قولعا الىنىپ جاتىر. مەنىڭ ۇسىنىسىم دا وسى ماسەلەمەن ورايلاس ەدى. قازاقتىڭ ارقالى اقىنى ماعجان جۇمابايەۆتىڭ «جاستارعا» دەيتىن عالامات ولەڭىن بىلمەيتىن قازاق جوق بۇگىندە. عاسىر بۇرىن ماعجان اقىن «مەن جاستارعا سەنەمىن» دەپ كەتتى. وسەتىن ەل جاستارىنا ۇمىتپەن قارايدى، سەنىم ارتادى. سەبەبى جاستار – ەلدىڭ بولاشاعى. سول جاستاردىڭ وكىلى رەتىندە «مەن جاستارعا سەنەمىنگە» ءان جازعان ەدىم. تىڭدارمان بەرگەن باعا مەنى قۋانتتى. ءبىرقاتار زيالىلار باتاسىن بەرىپ، العىسىن ايتتى، ناعىز «ماعجاننىڭ مارشى» ەكەن دەستى.

تۇسىنگەن جانعا «مەن جاستارعا سەنەمىن» – ماعجاننىڭ اماناتى. اقىن اماناتىنىڭ الاش جۇرتىنا تەڭ تاراعانىنان ەشكىم زيان شەكپەيدى. الايدا يدەولوگيانىڭ باستى قۇرالى سانالاتىن تەلەارنالارعا جەڭىل-جەلپى، جارقەتپە اندەر ءوتىمدى كەلەدى دە، رۋحتى اندەر، قازاقتىڭ قازاق ەكەنىن تانىتاتىن اندەر قاجەتسىز، ولار بوساعادا قالادى. بۇل جونىندە تاڭدى تاڭعا سوعىپ ايتۋعا بولادى. مىڭ مىسال، ءجۇز دالەل كەلتىرۋگە بولادى. ءبىراق بۇل باعىتتا اڭگىمە وربىتسەم، تاقىرىپتان اۋىتقىپ كەتەتىنىم انىق. سوندىقتان نەگىزگى ماسەلەگە ورالايىن.

♦اقتوتى حانىم، ءسىز جاستارعا سەنەسىز بە؟ (ۆيدەو)

سول حاتىمدا مەن مينيستر حانىمعا بىلاي دەدىم: «...قازاقى ناقىشتىڭ ەرەكشەلىگىن قالتقىسىز ۇعىناسىز، دالا سازىنىڭ سيقىرىن سالماقتاي بىلەسىز. ءوتىنىشىم، «مەن جاستارعا سەنەمىندى» ءبىر تىڭداپ كورىڭىز! ۇناماسا، مەنىڭ وسال بولعانىم. وندا شاماما قاراماي، ماعجاننىڭ جىرىنا جارماسقانىم ءۇشىن كوپ الدىندا كەشىرىم سۇراۋعا دا دايىنمىن. ال ەگەر... ەگەر تالعامىڭىزدىڭ ۇدەسىنەن شىقسا، ماعجاننىڭ جىرىن جاڭعىرتىپ، بۇگىنگى قوعامعا «وتكىزە الماي» جۇرگەن وتىزداعى ورالمان قازاقتىڭ مۇڭىن تۇيسىنەتىن شىعارسىز...».

وسى جەردە مىنا ماسەلەنى دە ايتپاي كەتۋگە بولماس. بالكىم، بازبىرەۋلەر «ە، بۇل بالا ءانىن ناسيحاتتاي الماي ءجۇر ەكەن عوي» دەگەن ءتارىزدى وي ءتۇيۋى دە مۇمكىن. شۇكىر دەپ ايتايىن، قازىرگە دەيىن جيىرماعا جۋىق ءانىم جارىق كورسە، سونىڭ دەنىن كوپشىلىك جىلى قابىلدادى. «كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى» ءانى ارقىلى تانىلعان يبراگيم ەسكەندىر ەكى ءانىمدى ورىنداپ ءجۇر. ەركىن شۇكىمانوۆ اعام ءبىر ءانىمدى قابىل الدى. جالپى، مەن ناسيحاتتا ءزارۋ جان ەمەسپىن، ماعان كەرەگى – ماعجان اماناتىنىڭ الاشقا جاڭعىرىپ جەتكەنى. جاستاردىڭ جۇرەگىنە ورنىققانى. بۇل جالعىز مەنىڭ ەمەس، مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ دە كوكەيىندەگى شارۋا بولۋى ءتيىس ەدى عوي. ۇلتتىق ناقىشى، رۋحتى بوياۋى بار دۇنيەلەردىڭ پارقىن تەلەارنالار تۇسىنبەسە دە، مادەنيەت ءمينيسترى ۇعىناتىن شىعار دەگەن ءۇمىتىمنىڭ بولعانىن جاسىرمايمىن.

ەندى سوڭعى ماسەلە: مينيستر نەگە ەستىمەگەن بولدى؟ ۇناتپادى ما؟ مەنىڭ ۇسىنىسىم قولايىنا جاقپادى ما؟ الدە ءانىم تالعامىنا تاتىمادى ما؟ ەندەشە نەگە ايتپايدى؟ الدە مەنىڭ قازاقستان ازاماتى رەتىندە، جاس بۋىننىڭ وكىلى رەتىندە مينيسترگە ساۋال قويۋعا قاقىم جوق پا؟ جەكە باستىڭ ماسەلەسى ەمەس، الاشتىڭ اقىنىنا، ونىڭ جاستارعا رۋح بەرەر ولەڭىنە ءان جازعانىما ايىپتىمىن با؟ الدە مينيستر الاش ماسەلەسىنە ءاتۇستى قاراي ما؟
بۇل سۇراقتارعا ەندى مينيستر بىردەمە دەيتىن شىعار دەپ وتىرمىن.

ەرلان تولەۋبايدىڭ فەيسبۋك پاراقشاسىنان الىنعان