جامبىل وبلىسىندا سىبايلاس جەمقورلىقپەن جان-جاقتى كۇرەس شارالارى جۇرگىزىلۋدە. اتاپ ايتقاندا، وبلىستاعى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەت تەك قانا جاسالىنعان سىبايلاس جەمقورلىق قىلمىستارىنىڭ سالدارىمەن كۇرەسىپ قانا قويماي، وسى سالاداعى مەملەكەت ساياساتىن، ياعني ءتۇسىندىرۋ جانە الدىن الۋ جۇمىستارىن دا جۇرگىزۋدە.

اگەنتتىك جانە ونىڭ اۋماقتىق بولىمشەلەرى قوعامدىق بىرلەستىكتەر جانە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرىمەن بىرلەسە وتىرىپ، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اياسىندا اۋقىمدى جانە جۇيەلى جۇمىستار اتقارۋدا. ناتيجەسىندە، حالىق اراسىندا وسى دەرتكە دەگەن تۇراقتى توزبەۋشىلىك مادەنيەتى قالىپتاستىرىلۋدا.

اعىمداعى جىلدىڭ 9 ايىندا قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتار جانە باسقا دا زاڭ بۇزۋشىلىقتار جاساۋعا ىقپال ەتكەن ءمان-جايلاردى جويۋ جونىندە 151 ۇسىنىم جولدانعان. ونىڭ ىشىندە 80ء-ى قارالىپ، 88 تۇلعا تارتىپتىك جازاعا تارتىلعان. سونىمەن قاتار، سىبايلاس جەمقورلىق دەرەكتەرى تۋرالى حابارلاعان ازاماتتاردى كوتەرمەلەۋ بولىگىندە ۇنەمى تۇردە پروفيلاكتيكالىق جۇمىس جۇرگىزىلىپ، 20 ازاماتقا 2،8 ملن. تەڭگە كولەمىندە سىياقى تولەنگەن.

سونىمەن قاتار، قىلمىستارمەن كەلتىرىلگەن زالالدى ءوندىرۋ باعىتىندا ءبىرقاتار جۇمىستار جاسالىندى. اتاپ ايتقاندا، قىلمىس سالدارىنان كەلتىرىلگەن زالالدىڭ سومماسى 1،4 ملرد. تەڭگەنى قۇراعان بولسا، ونىڭ 985 ملن. تەڭگەسى ءوندىرىلىپ، قىلمىستىق جولمەن تابىلعان 122،3 ملن. تەڭگەنىڭ مۇلىگىنە تىيىم سالىندى.

«Transparency International»حالىقارالىق ۇيىمىنىڭ 2018 جىلعى قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستان سىبايلاس جەمقورلىقتى قابىلداۋ يندەكسى بويىنشا 180 ەلدىڭ ىشىندە 124 ورىنعا يە بولىپ، 31 بالل جيناپ وزگەرىسسىز ورىنعا تۇراقتاپ وتىر. وسىعان بايلانىستى، Transparency International-دىڭ قازاقستانداعى قوعامدىق قورىمەن وبلىستاعى جەمقورلىقتىڭ دەڭگەيىن انىقتاۋعا ارنالعان زەرتتەۋ جۇرگىزىلىپتى. زەرتتەۋ شەڭبەرىندە ساۋالناما ادىسىمەن جەكە تۇلعالاردان – 7 284 رەسپوندەنت، سونداي-اق،شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىك وكىلدەرىنەن -1 824 رەسپوندەنتتى قامتي وتىرىپ ساۋالناما الىنعان.

سونىمەن قاتار، 2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان 31 مامىرىنا دەيىنگى كەزەڭدە «اشىق ديالوگ» پورتالىنا كەلىپ تۇسكەن 15540 ءوتىنىشتىڭ ىشىندە جەكە جانە زاڭدى تۇلعالاردىڭ 568 ءوتىنىشى ىرىكتەلىپ، تالدانىپتى.

ونىڭ ناتيجەسى بويىنشا، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك ساۋالناماسىنىڭ قورىتىندىسىمەن، جاۋاپ بەرۋشىلەردىڭ ءاربىر ونىنشى دەرلىك ماسەلەنى فورمالدى ەمەس تاسىلمەن شەشۋ قاجەتتىگىنە تاپ بولعانىن كورسەتكەن.