مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ «سىندارلى قوعامدىق ديالوگ-قازاقستان تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى» اتتى جولداۋىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋ ماسەلەسىنە باسا نازار اۋدارىلىپ، بۇل باعىتتا ناقتى مىندەتتەر ايقىندالدى.
وسى ورايدا جامبىل وبلىسىندا دا ءبىرقاتار جۇمىستار اتقارىلۋدا. وڭىردە 2018-2019 جىلدارعا ارنالعان ق ر ونكولوگيالىق اۋرۋلارمەن كۇرەسۋ تۋرالى كەشەندى جوسپارىن ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا 2019 جىلدىڭ 6-27 قازان ارالىعىندا ايەلدەر دەنساۋلىعىن قورعاۋ شەڭبەرىندە «ءسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگىنەن حاباردار بولۋ تۋرالى بۇكىلالەمدىك كۇنىنە ارنالعان ايلىق» وتكىزىلۋدە.
وبلىستىق ونكولوگيالىق ديسپانسەرىنىڭ باس دارىگەرى اباي نۇرجانوۆتىڭ ايتۋىنشا، ءسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگى الەمدە، ونىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ ەلىمىزدە دە وزەكتى ماسەلە بولىپ وتىر. ءسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگىن ەرتە انىقتاۋ ماقساتىندا ايەلدەردى سكرينينگتىك تەكسەرۋدەن وتكىزۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك باعدارلامانى ىسكە اسىرۋ دەر كەزىندە كوتەرىلىپ وتىرعان ماسەلە. بۇل ءوز كەزەگىندە ايەلدەر دەنساۋلىعىن كورعاۋدا ۇلكەن اسەرىن تيگىزىپ وتىر.
الەم بويىنشا جىل سايىن 1 250 000 جاڭا سۇتبەزى قاتەرلى ىسىگى تىركەلەتىن بولسا، ەلىمىزدە جىل سايىن 4600-5000 جاڭا ءسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگى تىركەلەدى ەكەن. ال ايماقتا اعىمداعى جىلدىڭ 9 ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا - 7201 ايەل ونكولوگيالىق اۋرۋلارمەن ەسەپكە الىنسا، ونىڭ ىشىندە العاشقى رەت انىقتالعانى - 1110 اۋرۋ. دەگەنمەن اۋرۋشاڭدىق كورسەتكىشىنىڭ ازداپ تومەندەۋى بايقالادى ەكەن.
– ونكولوگيالىق اۋرۋلاردىڭ قۇرامىنا كەلسەك، ءسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگى - 10،9 پايىزدى قۇرايدى. بۇل ەكىنشى ورىندا، ءبىرىنشى ورىندا وكپەنىڭ قاتەرلى ىسىگى - 11،6 پايىز، ودان كەيىن اسقازان قاتەرلى ىسىگى - 8،8 پايىز، توق، تىك ىشەك قاتەرلى ىسىگى - 8،1 پايىز بولىپ وتىر. ءسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگىنە توقتاساق، وسى تۋرالى ايلىق وتكىزىلىپ جاتقانى بەلگىلى. اعىمداعى جىلدىڭ 9 ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ءسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگىنەن - 1459 ايەل ەسەپتە تۇرادى. ولاردىڭ ىشىندەگى العاشقى رەت انىقتالعانى - 121. 2019 جىلى قايتىس بولعاندار سانى - 49، 2018 جىلى - 43، ياعني ءولىم كورسەتكىشىنىڭ ازداپ وسكەندىگى بايقالادى. ءسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگىن ەرتە انىقتاۋدىڭ ءبىر ءتاسىلى ايەلدەردىڭ ءسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگىنەن حاباردار بولۋى. سوندىقتان وسى ايلىق جۇرگىزىلىپ جاتىر. ەكىنشىدەن 30 جاستان اسقان ايەلدەردىڭ جىلىنا 1 رەت جەرگىلىكتى ەمحانالاردان ايەلدەردى تەكسەرۋ كابينەتىنەن ءوتۋ جانە نىسانالى توپتاعى ايەلدەردىڭ ءسۇت بەزى وبىرىن ەرتە انىقتاۋدا سكرينينگتىك تەكسەرۋدەن ءوتۋى جانە ايەلدەردىڭ ءسۇت بەزى قاتەرلى ىسىگىنىڭ العاشقى بەلگىلەرىن ءبىلۋ. وسى ماسەلە بويىنشا 2019 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا «SALUS» كوپ سالالى مەديسينا ورتالىعى جانە قازاق ونكولوگيا جانە راديولوگيا عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتى پروفەسورى نۇرلان بالتابەكوۆتىڭ قاتىسۋىمەن «ونكولوگيالىق اۋرۋلاردى ەرتە انىقتاۋ الگوريتمى» بويىنشا ماستەر-كلاسس وتكىزىلدى. ماستەر كلاسسقا بمسك سالاسىندا ىستەيتىن 77 مەديسينالىق قىزمەتكەرلەر قاتىستى. بۇل ءسۇت بەزى وبىرىن جانە كوزگە كورىنەتىن قاتەرلى ىسىكتەردى ەرتە ساتىسىندا انىقتاۋعا كومەگىن تيگىزەدى، – دەيدى اباي قۇرالبەك ۇلى.
پىكىر قالدىرۋ