020 جىلدىڭ 14 قاراشاسىندا ساعات 14:00 دە ءا. قاستەيەۆ اتىنداعى ق ر مەملەكەتتىك ونەر مۋزەيى او «BANK RBK»-مەن قولداۋىمەن، قازاق حالقىنىڭ ۇلى اقىنى، اعارتۋشى-فيلوسوفى، كومپوزيتورى، كوركەم ءسوزدىڭ شەبەرى اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ تۋعانىنا 175-جىل تولۋىنا وراي مەرەيتويلىق كورمەسىن ۇيىمداستىرادى. سونداي-اق، «اباي – حالىق دانالىعى. اباي بەينەسى – قازاقستان سۋرەتشىلەرىنىڭ كوزىمەن» اتتى كورمە كاتالوگىن ۇسىنادى.

اباي (يبراگيم) قۇنانباي ۇلى جاڭا ۇلتتىق جازبا جانە قازاق ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالادى. ويشىل رەتىندە اقسۇيەكتەر ۇرپاعىنان شىقسا دا، قاراپايىم ەلدىڭ تاعدىرى مەن قاجەتتىلىگىنەن باس تارتپادى. كەرىسىنشە، حالقىنىڭ جوعىن جوقتاپ، اۋىرتپالىعىنا بىرگە قايعىرا ءبىلدى، حالىق ءومىرىن وتە جاقسى تۇسىنە الدى.

كورمەگە مۋزەي قورىنان 70-تەن استام اباي بەينەسى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان ءار كەزەڭدەگى سۋرەتشىلەردىڭ كەسكىندەمەلىك، گرافيكالىق، مۇسىندىك شىعارمالارى قويىلعان. بۇل تۋىندىلاردا وتكەن ءجۇزجىلدىقتاعى جانە زاماناۋي شەبەرلەر اباي وبرازىن، ونىڭ ۇلىلىعىن بەينەلەيدى. كەسكىندەمەدە ءا. قاستەيەۆ، ب. سارسەنبايەۆ، ءا. ىسمايىلوۆ، ق. قوجىقوۆ، ا. عالىمبايەۆا، ل. لەونتيەۆ سىندى سۋرەتشىلەر ءوز كوزقاراستارمەن ابايدى كەيدە وتىرعىزىپ، قولىنا كىتاپ ۇستاتىپ، كەيدە شابىت ۇستىندەگى كەيىپىن بەينەلەپ، ويشىلدىڭ ۇلىلىعىن شىنايى تۇردە جەتكىزەدى. ابايدىڭ پورترەتىن جاساعان – العاشقى سۋرەتشىلەردىڭ ءبىرى ءا. قاستەيەۆ بولدى. ول 1945 جىلى اكۆارەلدىك تەحنيكادا «جاس ابايدىڭ پورترەتىن» بەينەلەيدى. مۇندا جاس ىزدەنۋشى اقىننىڭ كوڭىل كۇيىن بەرەدى. 1971 جىعى «جايلاۋداعى اباي» شىعارماسىندا قازاق اۋىلىنىڭ ماڭىندا وتىرعان ەگدە جاستاعى كەزى سۋرەتتەلەدى.

ا. عالىمبايەۆا 1960-1967 جىلدارى «اباي اندەرى» فيلمىنە «ايتىس»، «اجار مەن ايدار»، «بيلەر سوتى» ت.ب. توپتامالىق نوبايلار جازادى. ن. نۇرمۇحاممەدوۆتىڭ 1971 جىلعى «اباي پورترەتىندە» جازۋشىنىڭ مونۋمەنتالدى دەنەسى شىعارما شەگىنە سىيماي تۇرعانداي. ول وسى ارقىلى ابايدىڭ رۋحاني مىقتىلىعى مەن كۇشىن جەتكىزگىسى كەلدى. ت.توعىسبايەۆ ءوزىنىڭ «ويشىل ابايىن» (1971) جەردىڭ جارتىلاي شارىنا ورنالاستىرۋدا، اقىننىڭ تۇلعاسىن ءبىزدىڭ پلانەتامىزدىڭ ۇلكەندىگىمەن تەڭەستىرەدى. ويتكەنى سۋرەتشى ءۇشىن اباي تۇلعاسى عالامدىق دەڭگەيدە ورىن الادى.

گرافيكادا م. اۋەزوۆتىڭ «اباي جولى» رومانىنا ە. سيدوركين ەكى رەت توقتالىپ، 1960 جىلى «اباي مەن اجەسى»، «توعجان»، «انالار»، «قۇنانباي»، «بايگە»، ت.ب. پاراقتارىن لينوگراۆيۋرا جانە 1970 جىلى اۆتوليتوگرافيادا كىتاپقا توپتامالى يلليۋستراسيالار جاسايدى. ي. يسابايەۆ 1970ء-شى جىلدارى اۆتوليتوگرافيا تەحنيكاسىندا «قالامقاس»، «ەسكەندىر»، سونداي-اق، جىل مەزگىلدەرىنە ارنالعان ولەندەرىنىڭ جەلىسى بويىنشا يلليۋستراسيالارىن كوركەم سۋرەتتەيدى.

ق. كامەتوۆ اباي ولەڭدەرىندەگى 1986 جىلى «التىباقان»، «كوش»، «بارىمتا» اتتى ليتوگرافيالارىندا قۋانىشتى ليريكالىق ولەڭدەردى ەركىن تۇسىنەدى. گرافيكشى ولەڭ جولدارىن وزدىگىنشە ەلەستەتىپ، وتكەن تاريحتىڭ بۇلىڭعىر ەستەلىلىگى ىسپەتتى جازادى. مۇسىنشىلەر ە. سەرگەبايەۆ، ۆ. راحمانوۆ جانە ت.ب. اباي وبرازىن اقىن-فيلوسوف رەتىندە سومدايدى. سونىمەن قاتار كورمەگە ارميان ءمۇسىنشىسى ە. گودجاباشياننىڭ مۋزەي قورىنا سىيعا تارتىلعان اباي ءبيۋستى قويىلعان. ءا. قاستەيەۆ اتىنداعى ق ر مەملەكەتتىك ونەر مۋزەيى قورىنان الىنعان بۇل شىعارمالاردا تەك ابايدىڭ ءومىر جولى قاراستىرىلماي، ءحىح عاسىردا وتكەن حالىقتىڭ ۇلتتىق مىنەزىن، تاعدىر-تالكەگىن، تۇرمىس-تىرشىلىگىن، كەڭدىگى مەن سۇلۋلىعىن، جالپى كوشپەلى جانە وتىرىقشى دالا ەلىنىڭ تۇگەلدەي كورىنىسىن باياندايدى.

مىرزابەكوۆا س.ك.
ءا. قاستەيەۆ اتىنداعى ق ر مەملەكەتتىك ونەر مۋزەيىنىڭ قازاقستان بەينەلەۋ ونەر ءبولىمى، گرافيكا سەكتورىنىڭ جەتەكشىسى