باتىس بارلاۋ قىزمەتىنىڭ باسشىلارى اقش اسكەرىن اۋعانستاننان شىعارۋىنا بايلانىستى ايماقتاعى ال-كايدا مەن دايش سياقتى ۇيىمداردىڭ كۇشەيۋىنە الاڭدايدى. بۇل الاڭداۋشىلىق نەگىزسىز ەمەس، دەپ جازادى BBC.

اقش پرەزيدەنتى دجو بايدەننىڭ بۇيرىعىمەن شەتەلدىك اسكەري كۇشتەردىڭ اۋعانستاننان شىعارىلۋى تالىپتەردى كۇشەيتىپ جاتىر. تالىپتەر سوڭعى كۇندەرى كوپتەگەن اۋدانداردى ءوز قاتارىنا قوستى. اۋعان اسكەرىنىڭ كەيبىرى تالىپتەردىڭ قول استىنا وتسە، كەيبىرى ەلدەن قاشىپ جاتىر.

كەيبىر حالىقارالىق ساراپشىلار اۋعانستانداعى جاعدايدى "تەرروريزم ءقاۋپى قايتا ورالدى" دەپ سيپاتتايدى.

قاۋىپسىزدىك جانە تەرروريزم جونىندەگى ساراپشى سادجان گوحەل BBC تىلشىسىنە "بايدەننىڭ اۋعانستاننان كەتۋ تۋرالى شەشىمى تالىپتەردىڭ بيلىكتى باسىپ الۋىنا جانە ال-كايدانىڭ قايتادان جاھاندىق شابۋىلدار جاساي الاتىن دەڭگەيگە دەيىن دامۋىنا اسەر ەتەدى" دەگەن.

ۇيىمدار ءۇشىن مۇمكىندىك

ەندى اۋعانستانداعى جاعداي ناقتى ەكى سەناريي بويىنشا ءوربۋى مۇمكىن. ءبىرىنشىسى، اۋعانستاندى 1996-2001 جىلدارى زۇلىمدىقپەن باسقارعان "تاليبان" قايتا ورالادى. ازىرگە تالىپتەر وزدەرىنىڭ استاناسى كابۋلدى "كۇشپەن باسىپ الۋ ماقساتىمىز جوق" دەيدى. ءبىراق ولار ەلدىڭ باسىم بولىگىندە باسىم كۇش بولىپ وتىر جانە اۋعانستاندى يسلام امىرلىگىنە اينالدىرۋ ماقساتىنان باس تارتقان جوق.

ەكىنشىدەن، ال-كايدا جانە ونىڭ قارسىلاسى يسلام مەملەكەتى  ۇيىمى باتىس اسكەرلەرىنىڭ اۋعانستاننان شىعارىلۋ مۇمكىندىگىن پايدالانباق. بۇل ەكى ۇيىم دا ءقازىردىڭ وزىندە اۋعانستاندا. ولار ەلىنىڭ تاۋلى تابيعاتىندا وقشاۋلانعان ايماقتاردىڭ ءبارىن جاۋلاپ العان.

اۋعانستاندا اسكەري بازالارى بار شەت ەلدەر، سۇرانىس بويىنشا ارنايى وپەراسيالار جۇرگىزە الاتىن ەدى. بۇدان بىلاي بۇل مۇمكىن بولمايدى.

تونگەن ءقاۋىپ

تاليبان "11 قىركۇيەكتەن باستاپ بارلىق شەتەلدىك اسكەرلەر ەلدەن شىعارىلۋى كەرەك، ايتپەسە بۇل جاسالعان كەلىسىمدى بۇزادى" دەپ مالىمدەدى. شىعارىلۋعا ءتيىس اسكەر قاتارىنا اۋەجاي مەن كابۋلداعى اقش ەلشىلىگىن كۇزەتەتىن ساربازدار كىرەدى.

تاليبان قالعان شەتەلدىك ساربازدارعا شابۋىل جاسايتىنىن جاريالاعانىمەن، ۇلىبريتانيا پرەمەر-مينيسترى بوريس دجونسون ارميامەن ۇلىبريتانيا شەگىنگەندە ارتتا قانشا سارباز قالدىرۋ كەرەكتىگىن تالقىلاپ جاتىر.

بريتانيالىق MI6 شەتەلدىك بارلاۋ اگەنتتىگىنىڭ بۇرىنعى ديرەكتورى سەر الەكس يانگ باتىس اسكەرى اۋعانستاننان شىققان جاعدايدا ۇلىبريتانياعا شابۋىل جاساۋ ءقاۋپى ارتاتىنىن ءمالىم ەتتى.

– ەگەر ۇلىبريتانيا تولىعىمەن كەتپەسە جانە ارنايى كۇشتەر توبىن ارتتا قالدىرسا، اقش بازالارى جابىلعاننان كەيىن تاليباننىڭ نىساناسىنا اينالادى، – دەيدى ول.

تاليبان مەن ال-كايدانىڭ بايلانىسى

تاليبان مەن ال-كايدانىڭ قارىم-قاتىناسى قالاي؟ تاليبان بيلىكتىڭ قاندايدا ءبىر بولىگىنە اينالۋى ال-كايدانىڭ بازالارى مەن جاتتىعۋ لاگەرلەرىنىڭ قايتىپ ورالۋىن بىلدىرە مە؟ باتىستاعى بارلاۋ اگەنتتىكتەرىنىڭ باسشىلارىن بۇل سۇراقتىڭ جاۋابى بىرنەشە جىلدان بەرى مازالاپ كەلەدى.

وسى ايماقتاعى راديكالدىق توپتارمەن بىرنەشە جىلدان بەرى اينالىسىپ كەلە جاتقان ازيا-تىنىق مۇحيتى قورى دوكتورى گوحەلدىڭ ايتۋىنشا، تاليبان باسشىلىعى بۇعان شىن جۇرەكتەن تىرىسسا دا، ولاردىڭ ال-كايدامەن بايلانىسىن توقتاتۋ مۇمكىن ەمەس. ويتكەنى ولار مادەني، وتباسىلىق جانە ساياسي بايلانىستا.

مارحابات ءىلياس