1962 جىلى عالامدىق ءۇشىنشى سوعىسقا ۇلاسا جازداعان كۋبا داعدارىسى بولعانى بارىڭىزگە ءمالىم. تاريحي دەرەكتەرگە سايكەس، سول كەزدە كەڭەس وداعى مەن اقش اراسىندا يادرولىق سوعىس ءقاۋپى تۋدى.
قامشى رەداكسياسى الەمدىك سوعىسقا ءسال عانا قالعان 1962 جىلى 28 قازانداعى اقش پرەزيدەنتتەرى (سول كەزدەگى جانە بۇرىنعى) قۇپيا سويلەسۋىنىڭ اۋديوسىن اۋدارىپ جاريالدى. قازىرگى كەزدە اشىق جاريالانعان اۋديودا اقش پرەزيدەنت دجون كەننەديدىڭ دە، ودان بۇرىنعى پرەزيدەنت، ءبىراق، ءوزىن "گەنەرال" دەپ اتاعاندى قۇپتايتىن دۋايت د.ەيزەنحاۋەردىڭ دا داۋىستارىنان ەنتىگە، ابىرجىپ سويلەپ تۇرعانى بايقالادى.
سونىمەن تومەندە 1962 جىلى 28 قازاندا اقش پرەزيدەنتى دجون كەننەدي مەن بۇرىنعى پرەزيدەنتى دۋايت د.ەيزەنحاۋەر اراسىنداعى تەلەفونمەن سويلەسۋدىڭ دىبىستىق جازباسى. ولار سول كەزدەگى كەڭەس وداعىنىڭ باس حاشتىسى نيكيتا س.حرۋششيەۆپەن بولاتىن كۋبا زىمىران داعدارىسىن توقتاتۋ تۋرالى كەلىسسوزدەردى تالقىلايدى. [اق ءۇيدىڭ وپەراتورى؟] قوڭىراۋدى پرەزيدەنت كەننەديدىڭ ءوتىنىشى بويىنشا بايلانىستىرادى.
كەننەدي: اللو؟
ەيزەنحاۋەر: بۇل گەنەرال ەيزەنحاۋەر، پرەزيدەنت مىرزا.
كەننەدي: گەنەرال، قالايسىز؟
ەيزەنحاۋەر: وتە جاقسى، راحمەت.
كەننەدي: و، جاقسى. گەنەرال، (ەنتىگە "ءۇح" دەپ كىدىرەدى) مەن ءسىزدى ءبىر ماسەلە بويىنشا حاباردار ەتكىم كەلدى، سەبەبى مەن ءسىزدىڭ الاڭداۋشىلىعىڭىزدى بىلەمىن. بىزگە جۇما كۇنى، ءۇح، كەشكە حرۋششيەۆتەن حابار كەلدى، ءۇح، ول ايتادى، ءۇح، «مەن بۇل راكەتالار مەن تەحنيكالاردى شىعارىپ الامىن، ەگەر سەندەر كۋباعا باسىپ كىرۋدى جوسپارلاماساڭدار" دەيدى. سودان كەيىن بىزگە تاعى ءبىر اشىق حابار كەلدى، ءۇح، وندا ەگەر ءبىز تۇركيادان زىمىراندارىمىزدى الىپ كەتسەك، جاڭاعى وپەراسيانى ىستەيتىنىن ايتتى. ءبىز ءسىز بىلەتىندەي، ءبىز بۇل مامىلەگە كەلە المايتىنىمىز تۋرالى مالىمدەمە جاسادىق. سودان كەيىن، ءۇح، ءبىز بۇل حاباردى بۇگىن تاڭەرتەڭ الدىق، سوندىقتان ءبىز ونىڭ قالاي بولاتىنىن كۇتۋىمىز كەرەك، ءۇح، ال ەگەر، ءۇح، بۇل زىمىرانداردى، تەحنيكالاردى الىپ تاستاۋ جانە ديۆەرسيانى توقتاتۋ بولسا، وندا كوپتەگەن قيىندىقتار بار. ولاردىڭ ارەكەتى ورىندالاتىنىن انىقتاۋ ءۇشىن ءبىز تەك قانا قاناعاتتانارلىق پروسەدۋرالاردى جاساۋىمىز كەرەك. مەنىڭ ويىمشا، ەگەر ءبىز مۇنى ىستەي الاتىن بولساق، كۋباعا قاتىستى ۇزاق اڭگىمەگە تەك ءبىر تاراۋ عانا قوسىلسا دا، ءبىز ءوز مۇددەلەرىمىزدى ىلگەرىلەتە الامىز دەپ ويلايمىن.
ەيزەنحاۋەر: ارينە، ءۇح، پرەزيدەنت مىرزا، ول ءۇح [انىق ەستىلمەيدى، دەگەنمەن حرۋششيەۆتىڭ باسقا تالاپتارى/وتىنىشتەرى تۋرالى ايتىلعان سياقتى]
كەننەدي: جوق، ءۇح، تەك ءبىز كۋباعا باسىپ كىرمەسەك عانا بولعانى.
ەيزەنحاۋەر: ءيا.
كەننەدي: قازىرگە بار اقپارات وسى، ءبىراق ءبىز ونداي جاعدايدا كۋباعا باسىپ كىرۋدى جوسپارلامايمىز، سوندىقتان ەگەر ءبىز ولاردى (كۇشتەرىمىزدى) شىعارىپ الساق، بىزگە الدەقايدا جاقسى.
ەيزەنحاۋەر: مەن بىلاي ويلانىپ تۇرم: ول (حرۋششيەۆ)، ءۇح، بەرىلگەن ۋادەنى ءبىزدىڭ ورىندايتىن-ورىندامايتىنىمىزدى بىلمەك پە، الدە اقىرى ءبىر كۇنى، ءۇح، وتە ۇيات ەتەتىن مالىمدەمەنى نەمەسە مىندەتتەمە بولاتىنداي بىزبەن قاقتىعىسپاق پا؟. مىسالى، ولار [داۋىسى تولىق ەستىلمەيدى، «گۋانتانامو بومبالاۋدى باستايدى» دەگەن سياقتى]
كەننەدي: دۇرىس.
ەيزەنحاۋەر: مەنىڭ ويىمشا، بۇل كەلىسۋگە بولاتىن قادام دەپ ويلايمىن
كەننەدي: دۇرىس
ەيزەنحاۋەر: [تۇسىنىكسىز]
كەننەدي: جاقسى كەلىسەمىن، ءيا دۇرىس. مەنىڭ ويىمشا، ءبىز وسىلاي ىستەي بەرۋىمىز كەرەك، مەنىڭشە، كۋبانىڭ وقيعاسى ءالى اياقتالۋى مۇمكىن ەمەس. مەنىڭ پىكىرىمشە، ءبىز ءوز مۇددەلەرىمىزدى قورعاۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى بوستاندىقتى ساقتاۋىمىز كەرەك.
ەيزەنحاۋەر: مەن مۇنى ىستەيمىن [تۇسىنىكسىز، مۇمكىن ىستەيمىن/ايتامىن]
كەننەدي: ەگەر ولار ديۆەرسيا جاساسا، ەگەر ولار اگرەسسيۆتى ارەكەتتەر جاساۋعا تىرىسسا، وندا نە بولاتىنى مۇلدە بەلگىسىز. بۇعان قوسا، مەنىڭ قاراۋىمشا، كەلەسى ايدىڭ سوڭىنا دەيىن ءبىز بەرليندە بەتپە-بەت كەزدەسەمىز، سوندىقتان مەنىڭ ويىمشا، بۇل ازىرشە ماڭىزدى ، ەكىنشى جاعىنان، مەنىڭ پىكىرىمشە، ولار جاي عانا (ءبىزدى) تەكسەرىپ جاتىر جانە ولاردىڭ سوزدەرى سەنىمسىز، سوندىقتان ءبىز وسى جۇمىستارعا جاقسىلاپ كىرىسۋىمىز كەرەك.
ەيزەنحاۋەر: ءيا، پرەزيدەنت مىرزا، الدىندا ايتقانىمداي، بۇل ادامدار بەرليندى [تۇسىنىكسىز] باسقا ەش جەرگە تەڭەمەيدى. ولار الەمنىڭ كەز كەلگەن جەرىندە بۇلىك تۋدىرادى، تەك ماسەلە مىنادا: قارسىلىق كورسەتە المايتىن جەردە بولساق، بىزگە [قورعانۋ كەرەك] ءبىز ونى ىستەمەسەك، ولار بىردەڭە ىستەيدى جانە ءسىزدىڭ ەشتەڭە ىستەي الاتىن-المايتىنىڭىزدى تەكسەرەدى... مەنىڭشە، ءسىز بۇل ءىستى دۇرىس ىستەپ جاتىرسىز، جالعاستىرىڭىز، ءبىراق ولارعا ءسىزدىڭ اگرەسسور بولمايتىندىعىڭىزدى ايتىڭىز، سوندا ءسىز ءارقاشان ولاردىڭ [تۇسىنىكسىز، مۇمكىن "نە ماقساتى بار ەكەنىن"] ەكەنىن انىقتاۋعا قۇقىعىڭىز بار.
كەننەدي: جاقسى، ءبىز سولاي ىستەيمىز، مەن سىزبەن حابارلاسىپ تۇرامىن گەنەرال.
ەيزەنحاۋەر: سىزگە كوپ راحمەت، پرەزيدەنت مىرزا.
پىكىر قالدىرۋ