الماتىدا ادام قۇقىقتارى مەن زاڭدىلىقتى ساقتاۋ جونىندەگى حالىقارالىق بيۋرونىڭ باسپا ءسوز زالىندا "جاڭاوزەن. قاندى قىرعىنعا 10 جىل" دەرەكتى ءفيلمىنىڭ پرەزەنتاسياسى بولدى. ءفيلمدى ازاماتتىق بەلسەندى، دەموكراتيالىق پارتيا باستاماشىل توبىنىڭ جەتەكشىسى جانبولات ماماي ازىرلەگەن.
بۇعان دەيىن فيلم تانىستىرىلىمى 11 جەلتوقسان كۇنى الماتىداعى "استانا" قوناقۇيىندە وتەدى دەپ حابارلانعان. الايدا بۇگىن تاڭەرتەڭ جانبولات ماماي "استانا" ءقوناقۇيى تانىستىرىلىمدى وتكىزۋدەن باس تارتقانىن ءمالىم ەتتى. سوزىنشە، ءقوناقۇي اكىمشىلىگى باس تارتۋ سەبەبىن رەسەيدە كوروناۆيرۋستىڭ جاڭا وميكرون شتاممى انىقتالۋىنا بايلانىستى ساقتىق شاراسى دەپ دەپ تۇسىندىرگەن. بەلسەندى باس تارتۋدىڭ نەگىزگى سەبەبى بۇل ەمەس، ونىڭ ارتىندا بيلىك ارەكەتى تۇرعان بولۋى مۇمكىن دەپ سانايدى.
جانبولات ماماي "تۇساۋكەسەردى وتكىزۋ بويىنشا وزگە قوناقۇيلەرمەن كەلىسىپ كورۋگە تىرىسقانىمىزدان ەش ناتيجە شىقپادى، ولار ات تونىن الا قاشتى" دەپ وتىر.
اقىرى تانىستىرىلىم داتاسى ءبىر كۇنگە جىلجىتىلىپ، ادام قۇقىقتارى مەن زاڭدىلىقتى ساقتاۋ جونىندەگى حالىقارالىق بيۋرونىڭ باسپا ءسوز زالىندا وتكىزىلدى. پرەزەنتاسياعا 30-دان استام ادام جينالدى.
جانبولات ماماي ءفيلمدى ازىرلەۋ بارىسىندا 2011 جىلعى 16 جەلتوقساندا جاڭاوزەندە بولعان وقيعالارعا قاتىسقان، بەل ورتاسىندا جۇرگەن، سوتتالعان، وق ءتيىپ جارالانعان، ازاپتالعان 20-دان استام اداممەن سويلەسكەنىن، فيلمگە سونىڭ ءبىرقاتارى ەنگىزىلگەنىن ايتادى.
قاقتىعىس بولعان كۇنى الاڭدا بولىپ، جاڭاوزەن وقيعاسىنان كەيىن 3 جىلعا سوتتالعان مۇنايشى مۇراتباي جۇماعالييەۆتىڭ سوزىنشە، مۇنايشىلار نارازىلىعىنىڭ جەتىنشى ايى - 16 جەلتوقسان قارساڭىندا ارانداتۋ ارەكەتتەرى جيىلەگەن. 15 جەلتوقساندا الدەكىمدەر الاڭعا مۇنايشىلارعا قاراي شالا مۇجىلگەن سۇيەك لاقتىرىپ، سول ارقىلى الاڭداعى ادامداردى اشۋلاندىرماق بولعان. ال 16 جەلتوقساندا "وزەنمۇنايگاز" فورماسىنداعى ادامدار الاڭدى قيراتا باستاپ، سوڭى پوليسيامەن قاقتىعىسقا، پوليسيانىڭ وقۋ اتۋىنا، ۇرىپ-سوعۋىنا ۇلاسقان. "بيلىك بۇلاي جاسايدى دەپ ويلامادىق" دەيدى ول.
وقيعا قاتىسۋشىسى نۇرجان نارەنوۆ 16 جەلتوقسان قارساڭىندا بيلىك مۇنايشىلار ەرەۋىلىنىن تاراتۋعا بارىنشا تىرىسقانىن، قاقتىعىس باستالاردا مۇنايشى كيىمىندەگى 200-دەي ادام كەلىپ، تارتىپسىزدىك ۇيىمداستىرعانىن جەتكىزدى. تارتىپسىزدىك كەزىندە مۇنايشىلار كيىمىندەگى ادامدار ەرەۋىلشىلەردىڭ اراسىنا كىرىپ كەتىپ، "كىمنىڭ كىم ەكەنىن ايىرىپ بولمايسىڭ" دەگەن ول ارتىنشا اتىس باستالعانىن ەسكە الادى.
فيلمدە سول كۇنى الاڭدا بولعان، قامالىپ، سوتتالىپ شىققان ادامدار، زارداپ شەككەندەردىڭ تۋىستارى سويلەپ، الاڭداعى، ودان كەيىنگى تەرگەۋ كەزىندەگى وقيعالار تۋرالى، تەرگەۋ ورگاندارى ادامداردى قالاي ازاپتاعانى تۋرالى ايتادى.
جانبولات ماماي دەرەكتى فيلم ەرتەڭ، 11 جەلتوقسان كۇنى "دەموكراتيالىق پارتيانى" youtube كانالىنا جۇكتەلەتىنىن ءمالىم ەتتى.
ماڭعىستاۋ وبلىسى جاڭاوزەن قالاسىندا جالاقى ماسەلەسىن ايتىپ، جەتى اي بويى الاڭدا نارازىلىق بىلدىرگەن مۇنايشىلارعا 2011 جىلعى 16 جەلتوقساندا پوليسيا وق اتىپ، ەرەۋىلدى كۇشپەن باسقان. سونىڭ سالدارىنان 17 ادام قازا تاۋىپ، 100-دەن استام ادام جارالانعان.
جاڭاوزەن ءىسى بويىنشا جۇرگەن سوت پروسەستەرىنىڭ ناتيجەسى بويىنشا مۇنايشىلارعا وق اتقانى ءۇشىن 5 پوليسەي 5 جىلدان 7 جىلعا دەيىن سوتتالعان. سونداي-اق 37 ادامعا "جاپپاي تارتىپسىزدىك ۇيىمداستىرۋ" ايىبى تاعىلىپ، ولاردىڭ 13ء-ى ءۇش پەن جەتى جىل ارالىعىنداعى مەرزىمگە سوتتالعان. 21 ادامعا شارتتى جازا كەسىلسە، 3-ەۋ اقتالعانىپ شىققان.
قوعامدا جاڭاوزەن وقيعاسىنىڭ شىندىعى اشىلمادى، وعان تاريحي باعا بەرىلمەدى، قاقتىعىسقا كىنالى، وق اتۋعا بۇيرىق بەرگەن ادامدار زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرمەدى دەگەن پىكىر بار.
بيلىك بولسا، بۇل تاقىرىپ تۋرالى كوپ ايتا بەرمەيدى. تەك جۋىردا ەلدىڭ ەكس-پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ جاڭاوزەن وقيعاسىنا شەتەلدەگى بانكير مۇحتار ءابليازوۆتى كىنالايتىنىن جەتكىزدى. ول م.ءابليازوۆتى مەرەكە كۇنى ادامدارعا اقشا بەرىپ، مۇنايشىلار كيىمىن كيگىزىپ ادامدارعا شابۋىل ۇيىمداستىرعان دەپ ايىپتادى. م.ءابليازوۆ ءوز كەزەگىندە جاڭاوزەن قىرعىنى ءۇشىن ن.نازاربايەۆتى كىنالايدى.
پىكىر قالدىرۋ