عالىمنىڭ كەزەكتى زەرتتەۋى گەرمانيانىڭ "الەكساندر فون گۋمبولد" قورىنىڭ ارنايى قولداۋىمەن نەمىس باسپاسى "OSTASIEN Verlag"-تان شىعىپ جاتىر.

 

سوڭعى ون جىل بويى گەرمانيادا قازاق تاريحىنا قاتىستى عىلىمي زەرتتەۋلەرمەن اينالىسىپ كەلگەن عالىمنىڭ كەزەكتى مونوگرافياسى "Eurasian Historical Geography as Reflected in Geographical Literature and in Maps from the 13th to the Mid-17th Centuries" (XIII عاسىردان XVII عاسىردىڭ ورتاسىنا دەيىنگى گەوگرافيالىق جازبالار مەن تاريحي كارتالارداعى ەۋرازيانىڭ تاريحي گەوگرافياسى) دەپ اتالادى.

 

مونوگرافيانى عالىمنىڭ وسى سالاداعى ۇزاق جىلدىق زەرتتەۋلەرىنىڭ جەمىسى دەۋگە بولادى. 400 بەتكە جۋىق فۋندامەنتالدى عىلىمي ەڭبەكتە عالىم تۇتاس ەۋرازيا ايماعىنىڭ تاريحي گەوگرافياسىن ايقىنداۋعا كۇش سالىپ، ورتا عاسىرلىق تاريحي گەوگرافيالىق جازبالار مەن تاريحي كارتالاردى سالىستىرا زەرتتەۋ ارقىلى جاڭاشا پايىم مەن تۇجىرىم جاساپ، كارتوگرافياداعى عاسىرلىق سىردى اشادى.

 

اتاپ ايتقاندا، 1402 جىلى كورەيادا قۇراستىرىلعان، ءتۇپنۇسقاسى قۇبىلاي حان (1215-1294) تۇسىندا سىزىلعان ەڭ كونە ەگجەي-تەگجەيلى الەم كارتاسى سانالاتىن كاڭنيدو (تولىق اتاۋى: 混一疆理歷代國都之圖 “Comprehensive Map of Integrated Lands and Regions of Historical Countries and Their Capitals”) كارتاسىن، شىعىسى قىتايدان، باتىسى جەرورتا تەڭىزىنە دەيىنگى ايماقتى سيپاتتايتىن 1524-1539 جىلدارداعى «蒙古山水地圖» (Mongolian Landscape Map) كارتاسىن جانە 1546 جىلعى «西域土地人物圖» (Atlas of the Territories and Peoples of the Western Regions) كارتاسى مەن ونىڭ تۇسىندىرمە بولىگى «西域土地人物略» (Outline of the Territories and Peoples of the Western Regions) جازباسىن مۇسىلمان عالىمدارىنىڭ تاريحي گەوگرافيالىق جازبالارىمەن سالىستىرا زەرتتەۋ ارقىلى اتالمىش كارتالاردىڭ باتىس بولىگى مۇسىلمان عالىمدارىنىڭ جازبالارىنان الىنعانىن ناقتى دەرەكتەرمەن دالەلدەيدى.

 

جوعارىدا اتالعان كارتالاردا كورسەتىلگەن افريكاعا، ەۋروپاعا جانە ەۋرازياعا قاتىستى جەر-سۋ اتاۋلارى اراب، پارسى، تۇركى جانە باسقا دا باتىس جانە ورتالىق ازيا تىلدەرىندەگى ورتاعاسىرلىق كارتالار مەن گەوگرافيالىق ەڭبەكتەردەن، مىسالى، X-XI عاسىرداعى ءال-يستاحريدىڭ «كيتاب ال-ماساليك ۋا-ل-ماماليك»، يبن حاۋكالدىڭ «كيتاب ال-ماسسالليك ۆا-ل-ماماليك»، ماحمۇت ءقاشقاريدىڭ «ديۆان لۋعات ات-تۇرىك» شىعارماسىنان الىنعانىن انىق كورسەتەدى. بۇل – گەوگرافيالىق، كارتوگرافيالىق زەرتتەۋ سالاسىنداعى تىڭ جاڭالىق رەتىندە باعالانىپ وتىر.

 

سونىمەن قاتار تاريحشى نۇرلان كەنجەاحمەتتىڭ 2019 جىلى «The Tūqmāq (Golden Horde)، the Qazaq Khanate، the Shībānid Dynasty، Rūm (Ottoman Empire)، and Moghūlistan in the XIV-XVI Centuries: from Original Sources» («XIV-XVI عاسىرلارداعى تۇقماق (التىن وردا)، قازاق حاندىعى، شيبانيدتەر اۋلەتى، رۋم ("وسمان يمپەرياسى) جانە موعولستان: ءتۇپنۇسقا دەرەكتەردەن") اتتى كىتابى ق.ا. ياساۋي اتىنداعى حقتۋ ەۋرازيا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى تاراپىنان باسپادان شىققان. كىتاپ جوشى ۇلىسى مەن مۇراگەرلەرى جانە سول كەزەڭدەگى كورشىلەس ەلدەردىڭ تاريحي گەوگرافياسى مەن تاريحى تۋرالى