Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıtetinde Alashordanyń 100 jyldyǵyna arnalǵan «Nurpeıis oqýlary» aıasynda «Alashorda jáne qazaq memlekettiliginiń máseleleri» atty halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıa bolyp ótti dep habarlaıdy qamshy.kz.
Konferensıanyń ashylý saltanatynda ýnıversıtettiń birinshi prorektory Alıev Bahadúr Ázimjanuly sóz sóılep, konferensıa uıymdastyrýdyń maqsaty jaıly:
- Osy ótkizilip otyrǵan halyqaralyq ǵylymı-tájirıbelik konferensıa Alash qozǵalysynyń tarıhı mańyzyn, HH ǵasyrdaǵy qoǵam qaıratkerleriniń saıası qoǵamdyq ómirdegi ózekti máselelerin, dúnıejúzi tarıhyn zertteý jáne oqytý máselelerin zertteýshiler men jas izdenýshilerge úlken qyzyǵýshylyq týdyratyny anyq. Sol sebepti de konferensıa Alash qozǵalysyna erekshe eńbek sińirgen qaıratkerler men Alashordanyń 100 jyldyǵyna oraı uıymdastyryldy,-dedi.
Prorektordyń sózinen keıin kezek baıandamashylarǵa berildi. Minberge Sh.Sh. Ýalıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologıa ısntıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri Aldajýmanov Haıdar Seısenbaıuly shyǵyp, «Akademık Keńes Nurpeıis jáne HH ǵasyrdaǵy Qazaqstan tarıhnamasy» taqyrybynda baıandama jasady. Baıandamashy Keńes Nurpeıisulynyń ǵylymı murasy men dúnıejúzi jáne Otan tarıhyn zertteýdegi orasan zor eńbekteri jaıly tyń derekterge keńirek toqtaldy.
Japonıanyń Sýkýba ýnıversıtetinen kelgen PhD doktor Nınomıa Takashı «Qazaqstan-Japonıa qarym-qatynasyna 25 jyl» taqyrybynda sóz sóılep, Qazaqstan men Japonıanyń tarıhı, mádenı baılanysynyń tamyry tereńde jatyr degen qorytyndy oı aıtty.
Almaty ýnıversıtetiniń rektory, t.ǵ.k., Shildebaı Sábıt Qamytbekuly «Alash partıasy jáne Qazaqstandaǵy topshyldyq kúres» jaıly baıandady.
- 1920-1927 jyldar aralyǵynda Qazaqstanda oryn alǵan tarıhı oqıǵalar men qubylystar barysynda Qazaq AKSR-iniń memlekettik bılik organdary Ortalyqtyń otarlyq saıasatyn júzege asyratyn ınstıtýttarǵa qalaı aınalǵandyǵyn muraǵat qujattary negizinde ashýǵa tyrysamyz,-dedi óz sózinde baıandamashy. Sonymen qatar, taqyryptyń mazmunyn asha túsý úshin tómendegideı suraqtardy qoıý arqyly Qazaqstandaǵy topshyldyq kúrestiń paıda bolý tarıhyna úńildi.
1) Alash partıasynyń jetekshileri bólshevıktermen nege kúresti? 2) A.Baıtursynov bastaǵan Alash partıasy ókilderiniń bir bóligi nege Keńester jaǵyna ótip, RKP(b) quramyna kirdi? 3) Qazrevkom tóraǵalyǵyna qazaq nege taǵaıyndalmady nemese qazaqtar nelikten qazaq tóraǵaǵa qarsy boldy? 4) Qazaq AKSR-indegi memlekettik-partıalyq bılik nomenklatýrasynda qazaqtar jetekshi rólge ıe boldy ma? 5) Qazaq AKSR memlekettik bılik júıesindegi qazaqtar nege top-topqa bólinip, ózara kúres júrgizdi, mundaı keleńsiz qubylys qaıdan bastaldy? Atalǵan suraqtarǵa ǵylymı negizde naqty derekterdi keltirý arqyly jaýap berdi.
Sh.Sh. Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologıa ınstıtýty dırektorynyń orynbasary, t.ǵ.d., profesor Smaǵulova Svetlana Ótepqyzy «K. Nurpeıis eńbekterindegi Alash máselesi: Tulǵalar taǵdyry» jaıly úlken másele kóterdi. Ásirese, Alash tarıhyn zertteýge qomaqty úles qosqan, Ult-azattyq qozǵalysqa qatysqan ult zıalylarynyń ómirin jeke qarastyrǵan ǵalym retinde basa aıtyldy.
Besinshi bolyp minberge Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń oqytýshysy, t.ǵ.k. Taqabaeva Bota Maratqyzy shyǵyp, «Keńes Nurpeıistiń Alash qozǵalysy tarıhyn zertteýge qosqan úlesi» jóninde jaqsy baıandama jasady.
Konferensıa barysynda 4 seksıa jumys istedi. Atap aıtqanda:
1-seksıa. Alash Orda jáne qazirgi zaman: ıdeıalar sabaqtastyǵy;
2-seksıa. «Alash» qaıratkerleriniń tarıhı taǵdyry;
3-seksıa. Jastardy tárbıeleýdegi Alash qozǵalysynyń róli;
4-seksıa. HH ǵasyrdyń basyndaǵy saıası jáne qoǵamdyq qozǵalystar.
Konferensıaǵa alys-jaqyn shetelder men respýblıkamyzdyń barlyq aımaqtarynan kelip qatysqany qýantty. Osyndaı aýqymdy ǵylymı-praktıkalyq konferensıalardyń tanymdyq paıdasy mol. Barlyq qatysýshylar ózderiniń bilimi men tájirıbesin, jańa ádisterimen pikir almasyp, oı bólisýi bolashaqta Alash taqyrybynyń jandana túsýine óz septigin tıgizeri anyq.
