Qazaq eliniń Qarýly Kúshterine — 26 jyl!

/uploads/thumbnail/20180507072656390_small.jpg

Búgin Qazaq eliniń Qarýly Kúshteri qurylǵanyna 26 jyl toldy. Qarýly Kúshterdiń qurylýynyń 20 jyldyǵynda, ıaǵnı 2012 jyly QR Úkimeti 7 mamyrdy memlekettik mereke - Otan qorǵaýshy kúni retinde belgiledi. 1992 jyldyń 7 mamyrynda QR Prezıdenti N.Á.Nazarbaevtyń «Qazaqstan Respýblıkasynyń Qarýly Kúshterin qurý týraly» Jarlyǵy shyǵyp, oǵan saı Qazaqstan aýmaǵyna ornalasqan Qarýly Kúshter  ózderiniń múlikterimen qosa, respýblıkanyń qaraýyna ótti. Qazaqstannyń derbes Qarýly Kúshteri quryldy.  Sol kúnnen beri Qazaqstan Prezıdenti – Qarýly Kúshterdiń Joǵarǵy Bas Qolbasshysy Nursultan Nazarbaev.

Qazaqstannyń qorǵanys isimen tikeleı shuǵyldanatyn alǵashqy Qorǵanys mınıstri bolyp general-polkovnık Saǵadat Nurmaǵanbetov(1992-1995) taǵaıyndaldy. Qorǵanys mınıstrliginiń basshylyǵynda Álibek Qasymov (1995-1996), Muhtar Altynbaev (1996-1999 jáne 2001-2007), Sát Toqpaqbaev (1999-2001), Danıal Ahmetov (2007-2009), Ádilbek Jaqsybekov (2009-2014), Serik Ahmetov (2014), Imanǵalı Tasmaǵambetov (2014-2016) jetekshilik etti. 2016 jyldyń qyrkúıek aıynan bastap bul jaýapty mindetti general-polkovnık Sáken Jasuzaqov atqaryp keledi.

Qazaqstan áskerin zamanaýı turǵyda damytý máselesinde jańa talaptar men qazirgi tańdaǵy qaýip-qaterler barynsha eskerildi. Sondaı-aq álemdik jáne aımaqtyq qaýipsizdikti saqtaý sharalaryna elimizdiń belsene qatysýyn qamtamasyz etý baǵytyna den qoıyldy. Bul jumystardy nátıjeli júrgizý, Qarýly Kúshterimizdiń zamanaýı sıpatyn anyqtaý, onyń normatıvtik-quqyqtyq negizin qurý jáne basqa da asa mańyzdy mindetterdi iske asyrý úshin 1993 jyly aqpanda elimizdiń birinshi Áskerı doktrınasy qabyldandy. Oǵan Qazaqstan áskerin qurý qaǵıdattary engizildi. 2000 jylǵy aqpanda ekinshi Áskerı doktrına bekitildi. Ol Qarýly Kúshterdi qurý jáne reformalaýdyń basym baǵyttaryn naqtylady. Al 2007 jyly naýryzda qabyldanǵan Áskerı doktrınada óńirlik qolbasshylyqtar áskerleriniń belgilengen aımaqtarda áskerı qaýipsizdik mindetterin sheshý máselelerindegi derbestigin qamtamasyz etý jaıy aıqyndaldy. 2011 jylǵy 11 qazanda Elbasynyń Jarlyǵymen Qazaqstan Respýblıkasynyń jańa Áskerı doktrınasy bekitildi. Bul – Qazaqstan Táýelsizdik alǵan ýaqyttan bergi qabyldanyp otyrǵan tórtinshi doktrına. Jańa redaksıaǵa «Áskerı qaýipsizdik salasyndaǵy aǵymdaǵy jaǵdaıdy taldaý» taraýy qosylǵan. Qorǵanys mınıstrliginiń deregi boıynsha qazirgi tańda jyl saıyn 30 myńǵa jaýyq azamat merzimdi áskerı mindet óteýge shaqyrylady. Qazaqstan Qarýly Kúshteriniń 12 paıyzy áıelder. QR Qarýly Kúshteri BUU aıasynda bitimgerlik áreketterge, sondaı-aq Shanhaı yntymaqtastyq uıymy aıasyndaǵy halyqaralyq áskerı oqý-jattyǵýlaryna belsendi qatysyp, jyl saıyn turaqty túrde kórshi eldermen birikken áskerı oqý-jattyǵý ótkizip keledi. Áskerı búdjetimizdiń kólemi 2 mlrd 435 mln AQSH dollary kóleminde ekeni aıtylady. Bıylǵy Qańtar-aqpanda memlekettik búdjetten qorǵanysqa 78,9 mıllıard teńge bólindi. Ol bir jyl burynǵydan 20 paıyzǵa artqan.

Dástúr boıynsha, Otan qorǵaýshylar kúninde Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti (Joǵarǵy Bas qolbasshy) N.Á.Nazarbaev kezekti áskerı ataqtar taǵaıyndap, kózge túsken áskerı qyzmetkerlerdi marapattaıdy. Ári Astana qalasy men eldegi iri Áskerı polıgondarda jaýyngerlik paradtar ótedi. Bıyl 3 mamyrda Elbasy Nazarbaev Aqordada birqatar tulǵalarǵa joǵary áskerı jáne arnaýly ataqtar, synyptyq shender jáne biliktilik synybyn berdi. Qazaqstan Qarýly kúshteri men quqyq qorǵaý salasyna jańadan 4 general-leıtenant pen 14 general-maıor qosyldy.

2012 jylǵy 3 mamyrda Nursultan Nazarbaevtyń qol qoıǵan «Qazaqstan Respýblıkasy Qarýly Kúshteriniń 20 jyldyǵy týraly» Buıryǵy negizinde «Otan qorǵaýshy kúni» bekitilip, onyń qurmetine 2013 jyly Astanada tuńǵysh ret jaýyngerlik parad ótti. Oǵan 7 myńnan astam áskerı qyzmetshi, 400 birlikten asa áskerı tehnıka, 86 ushaq pen tikushaq tartylǵan edi.

Otan qorǵaýshy kúni bıyl da joǵary deńgeıde atalyp ótpek. Naqtyraq aıtqanda, 7 mamyrda Jambyl oblysy Qordaı aýdanyndaǵy «Otar» áskerı bazasynyń aýmaǵynda jaýyngerlik parad ótedi. Ataýly sharaǵa úsh myńnan astam sarbaz, 300-den astam qarýlaný ári áskerı tehnıkasy, 30-ǵa jýyq avıasıa tehnıkasy qatysady. Iaǵnı, paradta áskerıler qazaq áskeriniń qaýqary men áleýetin kezekti márte pash etpek. Paradty Ulttyq arna tikeleı efırden kórsetedi.

Qatysty Maqalalar