2016 jyldyń qańtarynda «Teleradıo taratý týraly» Zańǵa ózgerister kúshine enedi. Jańa zań elimizde taratylatyn sheteldik telearnalarda jarnama kórsetýge tyıym salady. Bul ózgerister osy ýaqytqa deıin sheteldik arnalarǵa tólenetin jarnama aqysynyń elde qalýyna, otandyq televızıany damytýǵa jumsaýǵa múmkindik beredi. Sondaı-aq, zańǵa engen ózgerister eldiń aqparattyq qaýipsizdigin qamtamasyz etýge qyzmet etetin bolady.
Qazir zańǵa engen ózgeriter mamandar men qarapaıym telekórermender arasynda qyzý talqylanýda. Nazarlaryńyzǵa birneshe otandyq telearna basshylary men tanymal sarapshylardyń pikirlerin usynamyz.
«Jarnama qýyp keldik...»
Seıitqazy Mataev, Qazaqstan Jýrnalıser odaǵynyń tóraǵasy:
Atalǵan ózgeristerdi qoldaımyn, árıne. Kabeldi operatorlar shyǵynǵa ushyraıdy degen áńgimeler aıtylýda. Ekinshi másele, bul sala osy ýaqytqa deıin zańmen rettelmeı keldi. Sonyń saldarynan sheteldik arnalardy retranslásıa jasaıtyn operatorlar sheksiz jarnama qýýmen aınalysty. Ol jarnamalardyń kóbi bizdiń mentalıtetke saı kelmedi.
Endi operatorardyń narazylyǵyna kelsek. Olar sheteldik arnalardan jarnamany qıyp alyp tastaý múmkindigi joqtyǵyn aıtýlary múmkin. Esterińizde bolsa, efırdiń 50 paıyzy memlekettik tilde bolý kerek degen talap qoıylǵanda da narazylyq tanytqandar boldy. Biraq, ýaqyt óte kele barlyǵy sabasyna tústi. Shyn máninde jarnama da zańmen rettelýi kerek. Sondyqtan men bul bastamany qoldaımyn. Jańa ózgerister qazaqstandyq telearnalarǵa belgili-bir deńgeıde qoldaý jasaý bolyp tabylady.
Jarnama endi ǵalamtor naryǵyna ketedi degen de pikirler aıtylyp júr. Men munymen tolyq kelise qoımaımyn. Birinshiden, Qazaqstanda halyq sany sondaı kóp emes. Ekinshiden, belsendi ǵalamtor paıdalanýshylar tek Almaty, Astana, Qaraǵandy sıaqty iri qalalarda ǵana shoǵyrlanǵan. Byltyr biz júrgizgen zertteýler qazaqstandyqtardyń 90 paıyzy aqparatty telearnalardan alatynyn kórsetti. Sondyqtan, jarnama berýshiler jaqyn arada TV efırine jarnama berýden bas tarta qoımaıdy.
«Kabeldik arnalarǵa esh qaýip joq»
Qýat Bahrıdınov, «Jetinshi arnanyń» Bas dırektory:
Kabeldik operatorlardyń óz bıznesterine qaýip tóndiredi degen shaǵymdary negizsiz. Birinshiden, kabeldi operatorlardyń negizgi kiris kózi – abonentterdiń tólemi bolýy kerek. Baǵany qoldanýshylardyń talǵam-tańdaýy, aımaqtardyń áleýmettik, demografıalyq ahýaly syndy faktorlar qalyptastyrady.
Ekinshiden, qosymsha kiris kózi retinde qosymsha kórsetiletin qyzmet túrleri, ıaǵnı, kabeldi TV-ǵa qosý, qurylǵylardy jalǵa berý, baptaý syndy qyzmetter bolýy kerek. Operatorlar jarnamadan túsetin tabys týraly aıtqanda, baǵdarlamalyq bloktarǵa engiziletin úzindiler men aımaqtarda tanymaldylyqqa ıe júgirtpe joldar týraly aıtady. Iaǵnı, kabeldi operatorlarda tabys tabýdyń 3-4 joly bar. solardyń negizgisi – abonenttik tólem.
«Naryqta teń básekelestik bolmady»
Dosym Sátbaev, saıasattanýshy, Táýekelderdi baǵalaý tobynyń dırektory:
Osy zań jobasyn talqylaýlarǵa men de qatystym. Buǵan deıin sheteldik arnalar, ásirese, reseılik arnalar bizdiń naryqqa eshqandaı shyǵynsyz, erkin enip júrdi. Sol arqyly olar úlken jarnamalyq úlesti op-ońaı ıelenip keldi. Bul ádil básekelestikke jatpaıdy. Negizinde básekelestik teń jaǵdaıda júrýi kerek jáne otandyq telearnalar da jarnamalyq búdjetke ıe bolýy kerek. Men osy ózgeristerdi qoldaımyn.
«Jarnamadan Qazaqstanǵa paıda túspeıtin»
Qanat Saharıanov, KTK telearnasynyń Bas dırektory:
Álemdik iri jarnama berýshiler sheteldik arnalardyń Qazaqstan aýmaǵyna erkin taraıtynyn bilip, solarǵa jarnama berip keldi. Ol kelisimderdiń barlyǵy syrtta júrgizilip, aqsha elge múldem kirmeıtin. Al, jarnama qazaqstandyq aýdıtorıaǵa erkin tarady. Otandyq telearnalar habar taratýǵa tólegen qarajatyn jarnamadan túsirýge áreket etse, sheteldik arnalar taratýǵa aqsha tólemedi, biraq jarnamadan paıda tapty. Sonda biz sheteldik arnalardy teginnen tegin asyrap kelgen bolamyz. Sodan keıin, sheteldik BAQ-tar qazaqstandyq zań talaptaryna da nazar aýdarmaıdy.
«Qyrýar qarajat ishki naryqta qalatyn boldy»
Baǵdat Qojahmetov, «31 arna» Bas dırektory:
«Teleradıo taratý týraly» zańǵa engen ózgeristi sońǵy eki jıyrma jyldyqta osy salada oryn alǵan jaǵymdy ınovasıa dep qabyldaımyz. Biz bul týraly baıaǵydan aıtyp keldik. Endi mine, otandyq televızıany damytýǵa kedergi keltirip kelgen basty sebep joıyldy. Endi, bizdiń esebimiz boıynsha, jylyna tórt mıllıard teńgege jýyq aqsha elde qalatyn boldy. Bul otandyq TV-ny álemdik deńgeıge kóterýge múmkindik beredi. Jańa baǵdarlamalar, serıaldar, jańa tehnologıalar naryqqa keledi.
