"قامشى" پورتالى ەلىمىزدەگى قازاق ءتىلدى اقپاراتتىق سايتتاردىڭ كوشباسشى عانا ەمەس، قاراپايىم قازاقتىڭ جوعىن جوقتاۋشى، مۇڭىن شاعۋشى بىردەن-بىر باسىلىم. كومەك سۇراپ، "سوڭعى ءۇمىتىم سىزدەر" دەپ رەداكسيا اتىنا جولدانعان حاتتاردى پورتال بەتىنە جاريالاماعان كەزىمىز بولعان ەمەس. ءار قازاق مەنىڭ جالعىزىم دەگەن ۇراندى ۇستانعان "قامشىنىڭ" قورجىنىنا جانايقايعا تولى تاعى ءبىر حات كەلىپ تۇسكەن بولاتىن. ونى دا وقىرمان نازارىنا «شقو بالالار ۇيىندەگى سۇمدىقتىڭ بەتى اشىلدى» رەتىندە ۇسىنعان ەدىك. حاتتى جولداۋشى نازىم قازييەۆا حاتتىڭ جالعاسى، قاجەتتى دالەل-دايەك رەتىندە مىنا ءبىر ماتەريالدى جىبەرىپ وتىر. ەسكەرە كەتەر ءبىر جايت، پورتال ەركىن پىكىر الاڭى بولىپ ەسەپتەلىنەدى. ەكىنشى تاراپتىڭ دا تۇسىندىرمەسىن جاريالاۋعا اركەز دايىنبىز.

"قۇرمەتتى  رەداكسيا! مەنىڭ جازعان حاتىمدى يتەرنەت بەتىندە جاريالاعاندارىڭىزعا ريزامىن! العىسىم شەكسىز! وتكەندە سىزدەرگە اتالعان حاتتى جىبەرگەندە «وسىدان التى جىل بۇرىن جازىلعان شاعىم حاتتىڭ كوشىرمەسى» بۇل حاتقا كىرمەي قالىپتى. سول كەمشىلىگىمدى تۇزەتىپ تاعى دا حات جازىپ وتىرمىن.  

بۇل شاعىم حاتتى تەكسەرۋ ناتيجەسىنىڭ قىسقاشا تاريحى مىنانداي:

 «شاعىم حاتتى بالالار ءۇيىنىڭ 3 تاربيەشىسى جازىپتى. ءبىراق، ولار: «حاتقا  قول قويساق جۇمىستان شىعارىپ جابەرەدى» - دەپ قول قويۋدان باس تارتىپتى. دەسە دە پوليسيا باستىعى ارىز جازۋشىلارعا ەشكىم سەندەردى جۇمىستان شىعارا المايدى دەپ كەپىلدىك بەرگەن ەكەن.

 الايدا شاعىم جاساۋشىلار ەكى-ۇش ايدان سوڭ ءبارى دە جۇمىستان شىعىپ قالادى. (؟؟؟)

 قارجى پوليسياسىنىڭ باستىعى بۇل شاعىم حاتقا قول قويىلماسا دا، تەكسەرىس جۇرگىزگەن ەكەن. ءبىراق «زاڭ بۇزۋشىلىق انىقتالمادى» دەگەن شەشىم شىعارعان. (؟؟؟)

18 قاڭتاردا وسى شاعىم حات تۋرالى ءسوز بولدى. سوندا ديرەكتور: «قارجى پوليسياسى كەلدى، تەكسەردى ءبىر اي ءجۇرىپ ابدەن مازامدى الدى. قىمبات اراق-شاراپ، كونياك ت.ب. جىلى - جۇمساعىمدى بەرىپ ازەر قۇتىلدىم» دەپ، ءتىپتى ءبىر ەرلىك جاساعانداي كەۋدەسىن قاعىپ، ءوز سوزىنەن ۇستالىپ قالدى. ياعني ءوزىنىڭ زاڭسىز ارەكەتتەرىن مويىندادى دەگەن ءسوز».

«ءۇرجار  اۋدانى  بويىنشا  ءقپب-نىڭ   باستىعى قارجى پوليسيا پودپولكوۆنيگى س.ناربينوۆقا

ءۇرجار اۋدانى، ناۋالى بالالار ءۇيىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنەن شاعىم  حات

  بالالار  ءۇيىنىڭ  قىزمەتكەرلەرىنىڭ شاعىم بەرۋ سەبەبى: جۇمىس ۋاقىتىنىڭ دۇرىس ساقتالماۋى. قىزمەتكەرلەر جۇمىس ۋاقىتىنان تىس ارتىق جۇمىس ىستەيدى. وسى ارتىق ىستەلگەن جۇمىستىڭ جالاقىسى تولەنبەيدى، سۇراساڭ دۇرىس جاۋاپ الا المايسىڭ.

 سونىمەن قاتار كۇندەرىمىزدى كەسىپ تاستايدى. بۇكىل جۇمىسشىلار كارتالىق جۇيەگە اۋىسقىسى كەلەدى، ءبىراق ديرەكتور رۇقسات بەرمەي وتىر. ويتكەنى كاسىپوداق جارناسىن تولەتەدى. ول اقشانىڭ قايدا، قانداي سەبەپتەرگە جۇمسالىپ جاتقانى بەلگىسىز.

قوسىمشا ۇيىرمە جۇمىستارىنا ديرەكتوردىڭ شىعارعان بۇيرىعى بار، ءبىراق ۇيىرمە جەتەكشىلەرى ارنايى ماماندىق بويىنشا ەمەس تاربيەشىلەر قاتارىنان الىنعان.ۇيىرمە جۇمىستارى كوپ ىزدەنىستى تالاپ ەتەدى،تاربيەشىلەر بۇل جۇمىستاردى قولىنان كەلگەنشە ىستەۋگە تىرىسادى، ءبىراق دۇرىس ىستەگەن جوقسىڭ  نەمەسە تابەلگە قوسۋدى ۇمىتىپ كەتىپپىن دەگەن سىلتاۋمەن اقشاسىن تولەمەيدى. 

ءار جۇمىسشى وزىنە تيەسىلى ايلىق مولشەرىن بىلمەيدى. ءبولىپ اۆانس رەتىندە بەرەدى، سونداي-اق الدىڭعى ايلاردا كوپ الدىڭ دەپ قارىز قىلىپ قويادى. كەيبىر ادامدار شتاتتا جوق، ءبىراق وسىندا جۇمىس ىستەپ ايلىعىن بىزبەن بىردەي الادى. شتاتتا جوق ادامدارعا ايلىقتى قالاي تولەيدى؟ ءبىزدىڭ ويىمىزشا ەكى ۆەدوموستى بار، ويتكەنى ءبىز ۆەدوموستكە قول قويمايمىز، بىزگە ونى كورسەتپەيدى.

مەرەكە كۇندەرى 10 ساعاتتان ارتىق جۇمىس ىستەيمىز، ءبىراق مەرەكە كۇندەرىنىڭ اقىسى قويىلمايدى. زاڭ بويىنشا وزىمىزگە ءتيىستى جىلدىق دەمالىسىمىزدى بەرمەيدى. بەرسە دە 56 كۇننەن 7-10 كۇن عانا دەمالىس بەرەدى. ءبىزدىڭ كەلىسىمىمىزدى سۇراماي 1 ماۋسىمنان باستاپ بارلىق قىزمەتكەرلەردى بۇيرىق بويىنشا اۆتوماتتى تۇردە وزدەرى شىعارىپ سالعان. اقىسىن تولەيمىز دەپ  1،5 اي جۇمىس ىستەتىپ سوڭىندا بيۋدجەتتە اقشا جوق دەپ تولەمەيتىندىگىن ايتتى.

قانشا پروكۋراتۋرادان نەمەسە وبلىستان تەكسەرىس كەلسە دە ەشقانداي كەمشىلىك تاپپايدى. قىزمەتكەرلەر بارىپ شاعىمدانايىن دەسە ديرەكتوردان قورقادى. ويتكەنى ءارقايسىسى تاۋىپ وتىرعان نانىنان ايرىلعىسى كەلمەيدى.

ساۋىقتىرۋعا بەرىلەتىن اقىنى دا تولىق المايمىز. بۇل اقىنىڭ مولشەرى 1 ايلىق جالاقىمەن تەڭ، بىزگە سونىڭ 50% بەرىلەدى. بالالار ءۇيىنىڭ قاراماعىندا ساۋىقتىرۋ ساياجايى بار. وسى ساياجايعا 22 كۇنگە، كەيبىرەۋلەرىن ءۇش ايعا جىبەرەدى. بۇل جەردە 24 ساعات بويى جۇمىس ىستەيمىز، سونداعى تولەنەتىنى 5 ساعاتتىق جۇمىس ۋاقىتى. نەگىزى ساياجايعا بارعان قىزمەتكەرلەر ەكى ەسە ارتىق ايلىق الۋى ءتيىس. سوندا بۇل ادامداردىڭ ەڭبەك اقىسى قايدا جۇمسالادى. جانۇيا جاعدايىنا قاراماي جۇمىسشىلاردى ماجبۇرلەيدى.

ساياجاي اۋلاسىنان شىقساڭ جازالاپ، تاعى 1 اي قوسىپ بەرەدى. مۇندا جاتقان قىزمەتكەرلەردى دۇرىس تاماقتاندىرمايدى. بالالاردىڭ نورماسىنان ۇنەمدەپ بەرەدى. بۇل تۋرالى ايتساڭ وزدەرى ساتىپ جەسىن دەيدى. سوندا ءبىز 5 ساعاتتىق ايلىعىمىزعا تاماق الىپ جەتىم بالالارعا قىزمەت كورسەتەمىز بە، الدە جانۇيامىزدى اسىرايمىز با؟

 بالالاردىڭ الدىندا ديرەكتور دا، وقۋ ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى دە قىزمەتكەرلەردى  بالاعاتتاپ، كەمسىتەدى. قارسى شىققان ادامدى قىسقارتىپ، جۇمىستان شىعارىپ تاستايدى بالالارعا دا اۋزىنا كەلگەنىن ايتىپ، بالاعاتتايدى.

جاقىندا ءبىر بالاعا تەمىر جوندىرتىپ،ول بالانىڭ كوزىنە تەمىردىڭ ۇشقىنى كىرىپ كەتىپ كوزى كورمەي قالدى. ءقازىر ول بالا سەمەي قالاسىندا اۋرۋحانادا جاتىر. كوزىنىڭ كورۋ، كورمەۋى ەكى تالاي.

 بالالاردى جازعى دەمالىس كەزىندە ەگىستىككە جۇمىسقا جىبەرەدى. ال، ەكى ۇل بالا ديرەكتوردىڭ جەكە مەنشىك مالىن باعىپ، مەكتەپكە بارمايدى. بۇل مالداردىڭ دارىگەرى بالالار ءۇيىنىڭ ەسەپشىسىنىڭ جولداسى بولعاندىقتان تاربيەشىلەر قاتارىنا كىرىپ، سولارمەن بىردەي جالاقى الادى.

كوميسسيا كەلەردە نەمەسە بەزەندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەندە تاڭنىڭ اتىسىنان ءتۇننىڭ ورتاسىنا دەيىن بالالار ءۇيىنىڭ جۇمىسىن ىستەيمىز.بىتىرمەي قايتارمايدى. ديرەكتور مەن وقۋ ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى وسى جەردە تۇرىپ، بالالار ءۇيىنىڭ ەسەبىنەن تاماقتانادى. سونىمەن قويماي ايىنا ءبىر رەت ديرەكتور سەمەيدەگى جانۇياسىنا، بالالارعا ءتيىستى تاماقتان اپارىپ بەرەدى.

  بالالار ۇيىندە وتەتىن ءىس-شارالارعا قاجەتتى قۇرالداردى تاربيەشىلەر ءوز قالتاسىنان شىعارادى. جاڭا جىلدىق شىرشا تويىنا (پرەزيدەنت، وبلىس جانە اۋداندىق شىرشا) قىزمەتكەرلەردى بالالارعا كيىم ساتىپ الىپ بەرۋگە ماجبۇرلەيدى. ءبىر كيىمنىڭ قۇنى 7-8 مىڭ تۇرادى. مۇنداي كيىمدى ءبىز بالامىزعا دا المايمىز. مەملەكەت تاراپىنان جەتىم بالالاردىڭ كيىمىنە اقشا بولىنبەي مە؟

 وسى شاعىم حاتىمىزدى وقىپ، تولىعىمەن قاراستىرۋلارىڭىزدى سۇرايمىز. الدىن-الا العىسىمىز-دى بىلدىرەمىز!

21 شىلدە 2011 جىل. ءۇرجار اۋدانى، ناۋالى اۋىلى. بالالار ءۇيىنىڭ قىزمەتكەرلەرى»

1 اقپان 2017 جىل

نازىم قازييەۆا، ناۋالى بالالار ءۇيىنىڭ پسيحولوگى