ەت ەمەس، شۇبەرەك جەڭدەر...

/uploads/thumbnail/20180213175527624_small.jpg

بازاردان ايەلىم سالا قۇلاش بولماسا دا، مەنىڭ بىلەگىمدەي جىلقىنىڭ قازىسىن اكەلگەن. تابەتىمىز تارەلكە ىزدەپ كەتتءى. ەت اسىلىپ، داستارحان باسىنداعى بالالارىمنىڭ جالانىپ وتىرعان تۇرلەرىنە ءبىر قاراپ قويىپ، قازىنى تۋراي باستادىم. شۇبەرەك شىقتى. ايەلىمە قارادىم. ايەلىم يىعىن كوتەردى.

– ءما، شۇبەرەك جەڭدەر!، – دەپ مايلى شۇبەرەكتى بالاپاندارىمنىڭ الدىنا تاستاي سالدىم.
– شۇبەرەك جەگىمىز كەلمەيدى! –دەدى ءبارى حورمەن. 
تاعى كەسە بەرىپ ەدىم، ىشىنەن تىلدەي قاعاز شىقتى. حات ەكەن. «سالەم!» دەپ جازىلىپتى. 
– سالەمەتسىز بە؟ –دەدى ايەلىم مىڭگىرلەپ.
– ءاي، نە دەپ تۇرسىڭ؟–دەپ سۇرادىم مەن.
– سالەمدەسىپ جاتىرمىن عوي.
ەرنىمدى ءدۇرديتىپ، قازىنىڭ تاعى ءبىر بولىگىن كەسىپ ەدىم، تاعى ءبىر پاراق حات شىقتى. داۋىستاپ وقي باستادىم: «سالەمەتسىز بە، كىم بولساڭىز دا؟ امال جوق، كۇن كورۋ كەرەك، بىزگە ەت وتكىزەتىن ادام باعانى كوتەرىپ جىبەردى، سوسىن حات جازىپ جاتقانىمىز عوي. وزدەرىڭدە نە جاڭالىق؟ رەسەيدە ۇشاق قۇلاپتى دەيدى عوي؟ راس پا؟ وبال بولىپتى... ايتپاقشى، رەسەي ءبىزدىڭ ەلدە سىناق الاڭىن جالعا الىپ، ءبىر زىمىرانىن سىناپتى دەيدى؟ رەسەيدىڭ كەڭ دالاسى جەتپەگەندەي. قاراڭقالعىر دەسە... جىنىم كەلەدى دە... ەكولوگيانى قۇرتىپ... باسىنىپ... و نەسى ەي؟ كەشىرىڭىز، ساياسات مەنىڭ نە تەڭىم...» 

مەن ايەلىمە، ايەلىم جاۋتەڭدەپ وتىرعان بالا–شاعاسىنا قارادى. بالالارىم مايلى قازى جەگىسى كەلىپ، جۇتىنىپ ءولىپ بارادى. كەلەسى بولىگىن كەسىپ ەدىم، بالالار شۇلىعى شىقتى. قۋانىپ كەتتىم دە، ەكى بالاما ءبولىپ بەردىم:
 –ءما، كەپتىرىپ، كيىپ الىڭدار! يي، جەۋگە بولمايدى، مىناۋ قايتەدى–ەي؟
 –شايناما دەيمىن! اشتان ءولىپ باراسىڭ با؟–دەگەن ايەلىم بالامىزدىڭ اۋزىنان مايلى شۇلىقتى جۇلىپ الدى. 
 –مايكى، ءىش كيىم شىقسا بولار ەدى؟–دەپ كەكەتتىم مەن.

24 مىڭ تەڭگەنى عانا اينالدىراتىن ەڭ ارزان ايلىعىمدى الىپ، ءبىر تويىپ قالايىقشى دەپ ەدىك، قاراشى ەندى... تاعى حات شىقتى. وقىپ جاتىرمىن: «ايىپ ەتپەڭىزدەر، قازىنى وسىلاي تولتىرماسام، قالاي كۇن كورەمىن؟ اقشا ارقالاعان شەنەۋنىكتەردىڭ جەمقورلىعى اسپانعا جەتتى. ەلباسى سولاي دەدى عوي. بۇيتە بەرسەك، ءبىز ەل بولمايمىز. ولار اقشانى ارقالاپ تاسيدى! كەدەيلەر يەگىن قاسيدى...»

– نەمەنەگە اقىل ايتىپ كەتتى مىناۋ قاتىن؟–دەگەن ايەلىم ەرنىن تىستەلەدى، –اكەل بەرى، بازارعا بارىپ، ساتۋشى ايەلدىڭ بەتىنە ۇرايىن!
ايەلىم اشۋلانىپ، پىسكەن قازىنى، شۇبەرەكتەر مەن حاتتاردى سومكەسىنە سالدى دا، بازارعا كەتتى. ءسۇت ءپىسىرىم ۋاقىتتان كەيىن، ءجۇزى جايناپ، قايتا كەلدى. اۋىستىرىپ بەرىپتى. پىسىرمەي جاتىپ، ورتاسىنان كەسىپ كورىپ ەدىم، ىشىنەن توپىراق توگىلدى. جارتىسى قازى، جارتىسى توپىراق...
– و، قاسيەتىڭنەن اينالايىن، قارا جەر!–دەپ كۇبىرلەدىم مەن،–سەن ساتىلمايسىڭ! قازاق باردا جەر ساتىلمايدى!
ايەلىم قازىنى سومكەسىنە سالىپ، بازارعا قۇستاي ۇشتى! كەشىكپەي، ەنتىگىپ، ەت جەگەندەي بولىپ، قۋانىپ قايتتى. سويتسە، الگى ساتۋشى ايەل قاسىنا جۇمىسقا الىپتى! قازىنىڭ ىشىنە شۇبەرەك تىعاتىن جۇمىس ەكەن. مەن حات جازىپ اۋرەمىن: «و، قازاق ەلى، ەت جەمەسەڭ دە، قايعىرما! كوتەر ەڭسەڭدى! جىلاما!»–دەپ جازىپ جاتىرمىن، جازىپ جاتىرمىن!

مۇحتار شەرىمنىڭ فەيسبۋك پاراقشاسىنان

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار