اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىم ورداسىنىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي «الاش زيالىلارىنىڭ عىلىمي-ادىستەمەلىك مۇرالارى: ءداستۇر مەن جاڭاشىلدىق» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق  كونفەرەنسيا ءوتتى. اتالعان كونفەرەنسيا «فيلولوگيا جانە كوپتىلدى ءبىلىم بەرۋ ينستيتۋتىنىڭ» باستاماسىمەن ۇيىمداستىرىلعان بولاتىن، دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى. 

حالىقارالىق كونفەرەنسياعا تۇركيا ەلىنىڭ گازي ۋنيۆەرسيتەتىنەن، فرات ۋنيۆەرسيتەتىنەن، مۇعلا سىتقى كوشمان ۋنيۆەرسيتەتىنەن ەڭ بەدەلدى پروفەسسورلار، سونىمەن قاتار ەلىمىزدەگى ءبىرقاتار جوو مەن ينستيتۋتتارىنىڭ پروفەسسور-وقىتۋشىلارى كەلىپ قاتىسىپ، «ءتىل، ءدىل، مادەنيەت، ءداستۇر» تاقىرىپتارىندا ءسوز قوزعادى.

ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءبىرىنشى پرورەكتورى م. ءا. بەكتەمەسوۆ كونفەرەنسياعا مودەراتورلىق جاسادى. مودەراتور العىسوزىندە:

– جىل باسىنان بەرى اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 90 جىلدىعى اياسىندا ءبىرقاتار ءىرى شارالار ۇيىمداستىرىلىپ كەلەدى. سونداي ماڭىزدى باسقوسۋدىڭ بۇگىن دە ءساتى ءتۇسىپ وتىر. القالى جيىنىمىزدىڭ تاقىرىبى «الاش زيالىلارىنىڭ عىلىمي-ادىستەمەلىك مۇرالارى: ءداستۇر مەن جاڭاشىلدىق» دەپ اتالۋىنىڭ وزىندىك ءمانى بار. رەسپۋبليكامىزداعى تۇڭعىش وقۋ ورنى، قازاق ءبىلىمىنىڭ قاراشاڭىراعى اتانعان وسى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ىرگەتاسىن قالاعان الاش ارىستارىنىڭ ەڭبەگى ۇشان تەڭىز،-دەي كەلە، سالتاناتتى ءماجىلىستى باستار الدىندا ۇلتىمىزدىڭ ۇلى تۇلعالارىنىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتىپ، ەسكە الۋ  ءۇشىن ءبىر مينۋت ۇنسىزدىك جاريالادى. سودان سوڭ «تاريحقا تاعزىم» اتتى بەينەجازبا كورسەتىلدى.

كەلەسى كەزەكتە اباي اتىنداعى قازۇپۋ رەكتورى ت.بالىقبايەۆتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتى وقىلدى. حاتتىڭ مازمۇنىندا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ قۇرىلۋ تاريحى ءسوز ەتىلگەن. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ قۇرىلۋىنا بىردەن-بىر ۇيىتقى بولعان قايراتكەرلەر قاتارىندا تۇڭعىش رەكتور سانجار اسفەندياروۆ، قارا شاڭىراقتا العاش قىزمەت ەتكەن قايراتكەرلەر ءالىمحان ەرمەكوۆ، احمەت بايتۇرسىن ۇلى، قۇدايبەرگەن جۇبان ۇلى، وراز جاندوسوۆ، تەلجان شونانوۆتاردىڭ ەسىمدەرى اتالىپ ءوتىلدى. ءسوز سوڭىندا:

– بۇگىنگى مەرەيتوي قارساڭىندا ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا وسىنداي القالى جيىن – «الاش زيالىلارىنىڭ عىلىمي-ادىستەمەلىك مۇرالارى: ءداستۇر مەن جاڭاشىلدىق» اتتى حالىقارالىق كونفەرەنسيا وتكىزۋىمىز حالقىمىزدىڭ ۇلىسىن ۇلىقتاۋدى پارىز سانايتىن ۇلى ءداستۇرىنىڭ  جاڭعىرتىلۋى دەپ سانايمىن. كونفەرەنسياعا قاتىسۋشىلار اراسىندا شەتەلدىك تانىمال زەرتتەۋشىلەر مەن وتاندىق عىلىمدا ءوز قولتاڭباسى بار كورنەكتى عالىمدارىمىزدىڭ بولۋى  القالى جيىننىڭ مارتەبەسىن بيىككە كوتەرەدى دەپ بىلەمىز. كونفەرەنسيادا كوكەيكەستى ىرگەلى ماسەلەلەر  تالقىلانىپ، جاڭا دا قۇندى  وي-تۇجىرىمدار جاسالاتىنىنا سەنەمىز،-دەپ رەكتور ءسوزىن قورىتتى. كونفەرەنسيا جۇمىسىنا ساتتىلىك تىلەيتىنىن جەتكىزدى.

كونفەرەنسيانىڭ باعدارلاماسى بويىنشا كەزەك بايانداماشىلارعا بەرىلدى.

القالى ءماجىلىستىڭ ءبىرىنشى بايانداماسىن مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ باس عىلىمي قىزمەتكەرى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، الاشتانۋشى عالىم ايگۇل ءىسماقوۆا جاسادى. باياندامادا «الاش عىلىمى: ءبىلىم بەرۋ مەن ۇلتتىق تاربيەنىڭ بىرلىگى» ماسەلەسىن كوتەردى. حح عاسىر باسىنداعى الاش زيالىلارىنىڭ جازعان ەڭبەكتەرىنىڭ ماڭىزىنا توقتالدى. اسىرەسە، احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ ەڭبەكتەرىندەگى قاراستىرىلعان ماسەلەلەر بۇگىنگى كۇنى دە ۇلكەن ماڭىزعا يە بولىپ جاتقاندىعىن باسا ايتىپ ءوتتى.

جالپى العاندا ونعا جۋىق بايانداما تىڭدالدى. وتاندىق عالىمداردان اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ق ر ۇعا-نىڭ كورر. مۇشەسى فاۋزيا شامسي قىزى ورازبايەۆانىڭ «تىلدىك رۋحانيات جانە لاتىن ءالىپبيى تۋرالى الاش زيالىلارىنىڭ پىكىرلەرى» تاقىرىبىندا جاساعان بايانداماسى كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىقتى. بايانداما بارىسىندا فاۋزيا شامسي قىزى الاش قايرەتكەرلەرىنىڭ نەگىزگى كوزدەگەن ماقساتتارىن ءسوز ەتتى. ت. شونانوۆتىڭ لاتىن الىپبيىنە قاتىستى كوزقاراسىن، ونداعى ءارىپ سانىنىڭ ازدىعى جانە ۇلكەندى-كىشىلى ءارىپتىڭ ۇستالاندىعى جونىندەگى پىكىرلەرىنە توقتالا وتىرىپ، عىلىمي تۇرعىدا تالداۋ جاسادى.     

تۇركيا ەلىنەن كەلگەن عالىمداردىڭ كوپشىلىگى لاتىن گرافيكاسىن ماسەلە رەتىندە كوتەردى. سونداي اق، باۋىرلاس ەلدىڭ عالىمدارى قازاق ەلىنىڭ لاتىنعا كوشۋىن تولىقتاي قولدايتىنىن جەتكىزدى.  مۇعلا سىتقى كوشمان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى Eكرەم Aياننىڭ «مۇستافا شوقاي جانە «جاس تۇركىستان» جۋرنالىنىڭ ازاتتىق ءۇشىن كۇرەسى» تۋرالى كوتەرگەن ماسەلەسى كونفەرەنسياعا قاتىسۋشى وقىتۋشى-پروفەسسورلار مەن جاس ىزدەنۋشىلەرگە جاقسى اسەر ەتتى. عالىم الاش رۋحتى ازامات مۇستافانىڭ «جاس تۇركىستان» جۋرنالىن شىعارۋ جولىنداعى كۇش جىگەرى، قاجىر-قايراتىنا بارىنشا تەرەڭ ۇڭىلگەنىن كورسەتتى.

تۇسكى ۇزىلىستەن كەيىن سەكسيا وتىرىستارى باستالدى. باعدارلاما بويىنشا 4 سەكسيا جۇمىس جاسادى. ساعات 17.00-دە كونفەرەنسيانىڭ قورىتىندى ءماجىلىسى بولىپ، كونفەرەنسيا قارارلارى قابىلداندى. جالپى، كونفەرەنسيا بارىسىندا حح عاسىر باسىندا كوتەرىلگەن ۇلتتىق ماسەلەلەر بۇگىنگى كۇنى دە ءوز ماڭىزىن جويماعاندىعى انىق اڭعارىلدى. ءتۇبى ءبىر تۇركى ەلىنەن كەلگەن عالىمداردىڭ ءار ءسوزى مەن كوزقاراسىنان قازاق ەلىنىڭ رۋحاني جاڭعىرۋ اياسىندا جاساپ جاتقان ماڭىزدى قادامدارىنا قىزىعۋشىلىق بايقالدى. تۋركولوگيا سالاسى بويىنشا الداعى ۋاقىتتا بىرىگە وتىرىپ ەكى ەلدىڭ عىلىمىنا ۇلكەن پايداسى بولارلىق جوبانى قولعا الاتىندارىنا ۋاعدالاستى.