قازىرگى تاڭدا بۇكىل الەمدە حالال ونىمدەرىن شىعارۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ جاتىر، ويتكەنى بۇل تۇتىنۋشى نارىقتاعى مۇسىلمان حالقىنىڭ سانى 1،8 ملرد ادامدى قۇرايدى. الەمدىك حالال نارىعىنىڭ جىلدىق اينالىمى 2 ترلن اقش دوللارىنان اسادى ەكەن.
2016 جىلعى وليمپيادا ويىندارىندا برازيليا يسلام ورتالىعى دا وليمپياداعا قاتىسقان مۇسىلمان سپورتشىلارىن حالال تاعامدارمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەگەن بولاتىن. وليمپيادا قالاشىعىندا 18 مىڭ سپورتشى جانە سپورت دەلەگاسيالارىنىڭ مۇشەلەرى تۇرسا، ونىڭ 8 مىڭى «حالال» بەلگىسى بار تاعاممەن قامتاماسىز ەتىلگەن.
«حالال» تەرمينىن قازاق تىلىنە اۋدارعاندا «رۇقسات ەتىلگەن»، «ادال»، «تازا»، «شاريعات بويىنشا جاساۋعا بولادى» دەگەن ماعىنالاردى بىلدىرەدى. ال شاريعات شەڭبەرىندە ناقتى تىيىم سالىنعان، ادام دەنساۋلىعىنا زيان كەلتىرەتىن، قوعامعا ۇلكەن زاردابىن تيگىزەتىن لاس زاتتار مەن ارەكەتتەر حارام بولىپ ەسەپتەلەدى.
اللا تاعالا «ءمايدا» سۇرەسىنىڭ 3-اياتىندا: «سەندەرگە: ولەكسە، اققان قان، دوڭىز ەتى جانە اللادان باسقانىڭ اتىنان باۋىزدالعان مال ارام ەتىلدى. بۋىنىپ، ۇرىلىپ، قۇلاپ، ءسۇزىلىپ ولگەن مالدار جانە جىرتقىش (اڭ، قۇس) جەگەن مال ارام. ءبىراق (جانى شىقپاي) باۋىزدالعاندارى باسقا»، – دەپ ۇكىم ەتە وتىرىپ، جەيتىن ەتىمىزدىڭ قايسىسى ادال، قايسىسى ارام ەكەنىن اتاپ كورسەتەدى.
حالال ونىمدەرى ءدىني تۇرعىدا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار زاماناۋي ەكولوگيالىق تالاپتارعا جانە مەديسينا ماماندارىنىڭ تالاپتارىنا دا جاۋاپ بەرەدى. سول سەبەپتى «حالال» تاڭباسى حالىقارالىق دەڭگەيدە سەنىمدىلىك پەن قاۋىپسىزدىك نىشانىنا اينالعان، يسلامنان باسقا دا ءدىن وكىلدەرى تاراپىنان ۇلكەن سۇرانىسقا يە بولىپ وتىر.
«حالال» بەلگىسى قانداي ونىمدەرگە بەرىلەدى؟
«حالال دامۋ» ج ش س سەرتيفيكات بەرگەن كاسىپورىنداردىڭ قاتارىندا: شۇجىق ونىمدەرىن شىعاراتىن كاسىپورىندار، قۇس فابريكالارى، كونديتەرلىك، ۇن، قامىر ونىمدەرەتىن كاسىپورىندار، ەمدىك-پروفيلاكتيكالىق ونىمدەر، كوسمەتيكا، سۋسىن، جارما، شيكىزاتتار وندىرەتىن كاسىپورىندار، قوعامدىق تاماقتانۋ ورىندارى، ەت ونىمدەرىن شىعاراتىن سەحتار مەن قاساپحانالار بار، - دەيدى قمدب-نىڭ حالال ستاندارتتاۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ءارى «حالال دامۋ» ج ش س باسشىسى بەيبىت مىرزاگەلدييەۆ.
قمدب-نىڭ حالال ستاندارتتاۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، «حالال دامۋ» ج ش س باسشىسى بەيبىت مىرزاگەلدييەۆ / فوتو ءمۇفتياتتىڭ رەسمي سايتىنان الىندى
بۇگىنگى تاڭدا الەمدە تاعام ونىمدەرىن حالال ەرەجەلەرىنە ساي سەرتيفيكاتتاۋعا ەرەكشە دەن قويىلعاندىقتان، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە دە حالال ءونىم شىعارۋ مەن ۇسىنۋ وزەكتى ماسەلەگە اينالىپ وتىر. الايدا بۇل ستاندارتتاۋ قىزمەتتەرى يسلام دىنىندەگى حالال نەمەسە حارام بولۋى مۇمكىن نارسەلەرگە قاتىستى جۇمىس ىستەيدى. ياعني بالاباقشا، قوناق ءۇي، مەكتەپ نەمەسە كوللەدجگە، تاكسي قىزمەتىنە جانە تاعى باسقالارىنا حالال، حارام ۇكىمدەرىن بەرۋمەن اينالىسپايدى. تەك سول قوعامدىق ورىنداردىڭ اسحانالارى، تاماقتانۋ ورىندارى ۋاكىلەتتى حالال سەرتيفيكاتتاۋ ۇيىمىنىڭ ساراپتاۋى ناتيجەسىندە عانا «حالال» كۋالىگىنە يە بولا الادى.
ال بالاباقشا، مونشا، اۋرۋحانا سياقتى ورىنداردى سەرتيفيكاتتاۋدىڭ قاجەتى جوق. بالاباقشادا يسلامي تاربيە جۇمىستارى جۇرگىزىلۋىنە بايلانىستى ونى حالال دەپ ايتۋ ورىنسىز بولادى. سەبەبى، بالاباقشانىڭ وقىتۋ باعدارلاماسىندا مۇسىلماندىق تاربيەنىڭ قامتىلۋى ونى حالال دەپ اتاۋعا نەگىز بولمايدى. ەگەر بۇلاي ايتار بولساق، ءدىني تاربيە بەرمەيتىن بالاباقشالار حارام بولعانى ما؟ سول سياقتى، نەكە كۋالىگىنسىز ەر مەن ايەلدى قوندىرمايتىن، دارەت الاتىن، ناماز وقيتىن ورنى بار قوناق ءۇيدى «حالال» دەۋ – ورىنسىز. بالاباقشانى، قوناق ءۇيدى، باسقا دا شاريعات ادەپتەرىنە ساي قىزمەت كورسەتەتىن ورىنداردى «حالال» دەمەي، «قىزمەتى (ەرەجەلەرى، تاربيە جۇمىستارى) شاريعات ادەبىنە ساي ورىندالادى» دەپ ايتقان دۇرىس.
«حالال» سەرتيفيكاتىن بەرۋدەگى ماقسات نە جانە بەكىتىلگەن ستاندارتتار قانداي؟
حالال ونىمدەردى يمپورتتاۋ جانە ەكسپورتتاۋ ءۇشىن ونىڭ حالال ەكەندىگىنە كەپىلدىك بەرەتىن ارنايى رەسمي مەكەمە سەرتيفيكاتىنىڭ بولۋى وتە ماڭىزدى. ول سەرتيفيكاتتى بەرۋشى مەكەمە دە سەنىمدى ۇيىم بولۋى شارت. قازىرگى حالال ونىمدەردى سەرتيفيكاتتايتىن ۇيىمداردىڭ قىزمەتى – وسى كۇماندى نارسەلەردىڭ انىق-قانىعىن اجىراتىپ، ناقتى شەشىمىن تابۋ.
ەلىمىزدە حالال سەرتيفيكاتتاۋمەن جۇيەلى تۇردە اينالىسىپ جاتقانداردىڭ ءبىرى – مۇسىلمانداردىڭ قارا شاڭىراعى قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى. مۇنداعى سەرتيفيكاتتاۋ جۇمىستارىنا وبلىس، وڭىرلەردە ارنايى تاعايىندالعان وكىلدەر، قمدب-نىڭ ءپاتۋا ءبولىمى، بىلىكتى تەحنولوگ، قاداعالاۋشى ماماندارى اتسالىسادى. ونىمدەردىڭ قۇرامىندا شاريعاتقا قايشى كەلەتىن زاتتاردىڭ بار-جوعىن انىقتاۋ ءۇشىن زاماناۋي تەحنولوگيامەن جابدىقتالعان ارنايى عىلىمي زەرتحانالارمەن تىعىز بايلانىستا جۇمىس ىستەيدى. جالپى ايتقاندا، قازاقستاندا قمدب-دان بولەك ەرىكتى تۇردە كاسىپورىنداردى ستاندارتتاۋ جانە سەرتيفيكاتتاۋمەن اينالىساتىن بىرنەشە ۇيىمداردى كەزدەستىرۋگە بولادى. ءبىراق، مەملەكەت تاراپىنان زاڭ جۇزىندە ەشقانداي تىيىم سالىنباعان.
قمدب «حالال دامۋ» ج ش س بەرەتىن كۋالىك ۇلگىسى / فوتو ءمۇفتياتتىڭ رەسمي سايتىنان الىندى
قمدب-نىڭ حالال سەرتيفيكاتى ءبىر جىلعا بەرىلەدى جانە مەرزىمىنىڭ اياقتالۋىنا بايلانىستى قايتا تەكسەرىستەن ءوتىپ، سەرتيفيكاتىن جاڭارتا الادى. سەتريفيكات تابىستالعان كۇننەن باستاپ كاسىپورىن قمدب-نىڭ قاتاڭ باقىلاۋىنا الىنادى. ءار ايدا مەكەمەگە تاعايىندالعان باقىلاۋشى-ينسپەكتورلار وندىرىستىك ورىندى كەزەكتى جانە كەزەكتەن تىس ءتيىستى تەكسەرىستەن وتكىزىپ وتىرادى.
قازىرگى ۋاقىتتا قمدب-عا قاراستى «حالال دامۋ» جشس-نىڭ قۇرامىندا شاريعات زاڭىنىڭ بىلىكتى ماماندارى، ساراپشىلار، تەحنولوگتار، سەرتيفيكاتتالعان كاسىپورىنداردى جۇيەلى تۇردە قاداعالايتىن باقىلاۋشى-ينسپەكتورلار جانە ارنايى ءبىلىم العان وڭىرلىك ساراپشى-يمامدار بار. ق ر بويىنشا ءار وڭىردە باس ءمۇفتيدىڭ بۇيرىعىمەن وكىلدەر تاعايىندالعان. بۇل وكىلدەرگە وزدەرىنە قاراستى ايماقتارىنداعى حالال كاسىپورىندارىن قاداعالاۋ مىندەتى جۇكتەلگەن. سونىمەن قاتار ولار كاسىپورىندارعا باقىلاۋشىنى تاعايىنداۋ، حالال باعىتى بويىنشا وقىتۋ، ۋاعىز-ناسيحات، تۇسىندىرمە جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، كاسىپورىنداردىڭ قۇجاتتارىن سارالاپ جيناقتاۋ، ولاردى «حالال دامۋ» جشس-عا جولداۋ قىزمەتتەرىن اتقارادى.
قمدب وكىلدەرىنىڭ استاناداعى مەكەمەلەرگە كەزەكتى تەكسەرىس جۇرگىزىپ جاتىر /فوتو ءمۇفتياتتىڭ رەسمي سايتىنان الىندى
«ءبىزدىڭ ەكسپەرت ماماندارىمىز «حالال دامۋ» جشس-نىڭ 3 ستاندارتىن جاساعان بولاتىن: 1:2016 «مال باۋىزداۋ جانە ەت وڭدەۋ» حالال ستاندارتى؛ 2:2016 «تاعامعا قاتىستى قىزمەتتەر» حالال ستاندارتى؛ 3:2016 «حالال» ونىمدەردى وندىرۋگە، دايىنداۋعا، وڭدەۋگە، ساقتاۋعا، تاسىمالداۋعا جانە ساتۋعا قويىلاتىن جالپى تالاپتار» ستاندارتى. بۇل ستاندارتتار مالايزيا، رەسەي، سينگاپۋردىڭ حالىقارالىق حالال ستاندارتتارىمەن ۇيلەسە وتىرىپ، ءوندىرىس ورىندارىن ستاندارتتاۋعا، دامۋىنا، ساۋدا نارىعىندا ستاندارتقا ساي تەحنيكالىق كەدەرگىلەردى جويۋىنا، تۇتىنۋشىلار مۇددەcءىنىڭ قورعالۋىنا ىقپال جاسايدى دەپ كوزدەلگەن».
«ە» تاعامدىق قوسپالارىنىڭ ءتىزىمىن بىلە ءجۇرىڭىز
حالال ءونىمدى انىقتاۋدىڭ بىردەن-بىر جولى – ونىڭ قۇرامىنا ءمان بەرۋ. الايدا سوڭعى كەزدە الەۋمەتتىك جەلىلەردە «ە» تاعامدىق قوسپالارى تۋرالى ماعلۇماتتار ءجيى كەزدەسىپ، ونىڭ ىشىندە مالىمەتتەردىڭ بىر-بىرىمەن سايكەسپەي، ادامدارعا تۇسىنىكسىز بولۋىنا بايلانىستى قمدب «حالال-دامۋ» ج ش س الەمدىك جانە مالايزيانىڭ، يندونەزيانىڭ تاجىريبەلەرىنە سۇيەنە وتىرىپ حالال-حارام ۇكىمىن بەرۋ ءۇشىن ەمەس، «رۇقسات ەتىلگەن»، «رۇقسات ەتىلمەگەن»، «كۇماندى» دەپ «ە» تاعامدىق قوسپالاردىڭ كەستەسىن ۇسىندى.
ە تاعامدىق قوسپالارىنىڭ ءتىزىمى / فوتو ءمۇفتياتتىڭ رەسمي سايتىنان الىندى
«الەمدىك حالال ستاندارتتارعا سۇيەنسەك، گمو قوسپالارى شاريعات بىزگە ارام ەتكەن جانۋارلارلاردان الىناتىن بولسا، ول حارام بولىپ كەلەدى دەلىنگەن. دەگەنمەن، ەلىمىزدە قمدب-نىڭ حالال ستاندارتى بويىنشا گمو-نىڭ كەز كەلگەن ءتۇرىن قولدانۋعا رۇقسات ەتىلمەيدى. سونىمەن قاتار كوپشىلىك كۇمانداناتىن ءاسىپ (قانسوك) مالدىڭ ىشەگىنەن جاسالسا ونىڭ ارام تۇگى دە جوق. ال ەگەر ارنايى قان قوسىپ جاسالاتىن بولسا جەۋگە بولمايدى».
سۋدىڭ «حالالى» بولا ما؟
حالىق اراسىندا حالال ونىمدەردىڭ سۇرانىسقا يە ەكەنىن اڭعارعان كوپتەگەن كاسىپورىندار مەن كاسىپكەرلەر ءوز ونىمدەرىنە «حالال» ءسوزىن جالعاۋدى تاۋارىن وتكىزۋدىڭ ءتيىمدى جولىنا اينالدىرعان. ءتىپتى، سۋدىڭ دا سىرتىنا ادال سۋ دەپ جازاتىندار تابىلدى. ءمۇفتيات ماماندارى بۇل تۋرالى مىنانى تۇسىنگەن ابزال دەيدى:
«يبن ءال-مۋنزير «عۇلامالاردىڭ يجماعى بويىنشا ەتى ادال حايۋاندار ىشكەننەن قالعان سۋ – تازا. ونى ىشۋگە جانە تازالانۋعا قولدانۋعا بولادى» دەپ جەتكىزگەن. نەگىزىندە، كولەمى از بولسىن، كوپ بولسىن، سۋ تابيعي بولمىسى تۇرعىسىنان تازا سانالادى. سوندىقتان سۋعا ءناجىس تۇسكەنىن نە تيگەنىن كوز كورمەيىنشە، ونىڭ سيپاتتارىنىڭ ءبىرى وزگەرگەنى ناقتى سەزىلمەيىنشە، قۇر بەكەر سۋدىڭ تازالىعىنا قاتىستى سەزىكتەنۋگە بولمايدى. ويتكەنى، مۇحاممەد پايعامبار (س.ع.س): «راسىندا، سۋ – تازا. ونى ەشنارسە ارامداي المايدى» دەپ ايتقان. تازا سۋعا تۇسكەن ءناجىس ونىڭ ءۇش سيپاتىنىڭ ءبىرىن وزگەرتسە، لاستانعان سانالادى. لاستانعان سۋدى تىرشىلىككە پايدالانۋعا، دارەتسىزدىكتەن تازارۋ ءۇشىن، كىر جۋۋ ءۇشىن قولدانۋعا بولمايدى. بۇل – بارشا عۇلامالاردىڭ يجماعىمەن بەكىگەن ۇكىم. ويتكەنى بۇل – مۇحاممەد پايعامباردىڭ (س.ع.س): «راسىندا، سۋدىڭ ءيىسى نە ءدامى نە ءتۇسى وزگەرمەسە، سۋدى ەشنارسە ارامداي المايدى» دەگەن حاديسىنە نەگىزدەلگەن شەشىم».
سوڭعى كەزدە اۋىز سۋدىڭ دا سىرتىنا «حالالدى» تىركەۋ ترەندكە اينالعان / فوتو ءمۇفتياتتىڭ رەسمي سايتىنان الىندى
حالال سەرتيفيكاتى قالاي بەرىلەدى؟
قانداي دا ءبىر ءونىمدى ساتىپ الماستان بۇرىن ءوز تاڭداۋىڭىزعا سەنىمدى بولۋ ءۇشىن «حالال» سەرتيفيكاتى بەرىلگەن ۇيىمدار تۋرالى بىلگەنىڭىز ءجون. ال قمدب تاراپىنان حالال سەرتيفيكاتىن يەلەنگەن ۇيىمدار مىنا جەردە كورسەتىلگەن.
قمدب-نىڭ «حالال» سەرتيفيكاتى – بارشا مۇسىلمان قاۋىمىنىڭ سەنىمىن ارقالايتىن قۇجات. سوندىقتان «حالال دامۋ» ج ش س تاراپىنان كاسىپورىندار مەن مەكەمەلەردى تەكسەرۋ كەزىندە كاسىپورىننىڭ قىزمەتى، تاعام ونىمدەرىنىڭ قۇرامى حالال تالاپتارىنا ساي بولۋىنا، قۇجاتتارىنىڭ دۇرىستىعىنا، ۇنەمى قاداعالانىپ، تەكسەرىلىپ وتىرۋىنا باسا ءمان بەرىلەدى، - دەيدى بەيبىت مىرزاگەلدييەۆ.
كاسىپورىننىڭ «حالال» سەرتيفيكاتىن الۋى كەلەسى ءتارتىپ بويىنشا ورىندالادى:
- كاسىپكەر «حالال دامۋ» ج ش س ديرەكتورىنىڭ اتىنا ءوتىنىشىن، زاڭدى قۇجاتتارى مەن ءونىم ۇلگىلەرىن (پروبا) جولدايدى؛
- تاراپتار اراسىندا «حالال» ءونىم ءوندىرۋ جانە قىزمەت كورسەتۋ بويىنشا كونسالتينگ وتكىزۋ تۋرالى كەلىسىمشارت جاسالادى؛
- كاسىپورىننىڭ قۇجاتتارى بەكىتىلەدى، سەرتيفيكاتتاۋ ءتاسىلى انىقتالادى؛
- ساراپشىلار كوميسسياسى كاسىپورىننىڭ جۇمىس بارىسىمەن، ءوندىرىس تاسىلدەرىمەن تانىسىپ، شاريعات تالاپتارىنا ساي بولۋ دەڭگەيىن انىقتايدى.
- ءونىم ۇلگىلەرىنىڭ قۇرامى انىقتالادى. ول ءۇشىن قازاقستان-جاپون يننوۆاسيالىق گەنەتيكالىق موديفيكاسيالانعان زەرتحانامەن كەلىسىمگە وتىرىپ، بىرلەسكەن جۇمىس جۇرگىزىلەدى. بۇل زەرتحانانىڭ تەحنولوگياسى ەڭ مىقتى دەگەن زاماناۋي زەرتحانالاردان كەم ەمەس، ءونىمنىڭ قۇرامىندا وتە از مولشەردە كەزدەسكەن دوڭىزدىڭ دنق-سىن انىقتاپ بەرە الاتىن مۇمكىندىككە يە.
- تۋىنداعان سۇراقتار بويىنشا، سونىمەن قاتار فيقھ ماسەلەسى بويىنشا كەڭەس بەرىلەدى؛
- ساراپشى كوميسسيانىڭ قورىتىندىسى شىعادى؛
- مەكەمە ونىمدەرى مەن قىزمەتىن باعالايتىن اكتىلەر بويىنشا شاريعي قورىتىندى دايىندالادى؛
- كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرىنە قمدب «حالال دامۋ» ج ش س ۇيىمى تۋرالى، حالال ەرەجەلەرى، ستاندارت جايىندا اقپاراتتار بەرىلەدى. وقۋ سەمينارلارى، ترەنينگتەر وتكىزىلەدى، وقۋ پرەزەنتاسيالارى مەن ۆيدەولار ۇسىنىلادى؛
- كاسىپورىنعا تۇراقتى باقىلاۋشى رەتىندە جاۋاپتى تۇلعا بەكىتىلەدى؛
- اكت جاسالادى؛
- سەرتيفيكات تابىستالادى.
KFC ونىمدەرى حالال بەلگىسىن قالاي الدى؟
ءقازىر بالانىڭ دا، ەرەسەكتەردىڭ دە ءسۇيcءىنىپ جەيتىن KFC مەيرامحاناسىنىڭ تاعامدارىنا قمدب «حالال» بەلگىسى بەرىلگەنىن جۇرت كورىپ ءجۇر. KFC مەيرامحاناسى 2016 جىلدىڭ ناۋرىزىندا تاعامدارىنا جاسالعان ساراپتاما ناتيجەسىندە ءدىني باسقارمانىڭ حالال سەرتيفيكاتىنا يە بولعان ەدى.
قمدب وكىلدەرى الماتىداعى KFC مەيرامحاناسىنا كەزەكتى تەكسەرىس جۇرگىزىپ جاتىر /فوتو ءمۇفتياتتىڭ رەسمي سايتىنان الىندى
بۇل تۋرالى ءمۇفتيات بىلاي دەيدى:
مۇسىلمان تۇتىنۋشىلارى قازاقستانداعى «KFC» مەكەمەلەرىندە ازىرلەنەتىن تاۋىق ەتى اقش-تان كەلەدى دەگەن جاڭساق پىكىرلەرىن ءجيى ايتىپ جاتادى. قازاقستانداعى «KFC» مەكەمەلەرى «رەسەي ءمۇفتياتىنىڭ كەڭەسىمەن» ماقۇلدانعان، «حالال» سەرتيفيكاتىن العان «بەلايا پتيسا» قۇس فابريكاسىنىڭ ەتىن الادى. ول زاۆودتى رەسەي ءمۇفتياتىنىڭ xالال كوميتەتى ءجىتى قاداعالاپ وتىر. جۇمىرتقادان بالاپان الۋ، جەمدەۋ، ءوسىرۋ، سويۋ پروسەستەرى شاريعات تالاپتارىنا ساي قاداعالانادى. ياعني، شاريعات ادەبىنە ساي قولمەن، «بيسميللامەن» باۋىزدالعان قۇستىڭ ەتى عانا قولدانىلادى. ايتا كەتسەك، اتالمىش كۇس فابريكاسىندا ەلىمىزدىڭ 30-عا جۋىق قاساپشىسى ۆاحتالىق اۋىسىم بويىنشا قىزمەت اتقارىپ ءجۇر. «حالال دامۋ» ج ش س ماماندارى مەن قۇس فابريكاسىنىڭ تاۋەلسىز ەكسپەرت رەتىندە تاعايىندالعان ماماندارى اراسىندا ءوزارا بايلانىس ورناتىلعان.
ەلىمىزدىڭ «KFC» مەيرامحانالارىندا قىزمەت ەتىپ جاتقان قىزمەتكەرلەردىڭ بارلىعى دا قمدب «حالال دامۋ» جشس-نىڭ ارنايى وقۋ سەمينارىنا قاتىسىپ ءبىلىم العان، حالال ەرەجەلەرىمەن تانىسقان. قىزمەتكەرلەرىنە تۇسىندىرمە جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن. بۇل وقىتۋ باعدارلاماسى قازاقستانداعى بارلىق «KFC» ورىندارىندا جۇزەگە استى.
قمدب-نىڭ «حالال» سەرتيفيكاتىن العان «KFC» مەكەمەلەرى مەن باسقا دا كاسىپورىندارى اي سايىن باس ءمۇفتيدىڭ بۇيرىعىمەن تۇراقتى تۇردە تەكسەرىلەدى. ازىق-تۇلىكتەرى مەن ساقتالاتىن قويمالارى دا تەكسەرىلىپ تۇرادى.
تاسىلمالداۋ اسا ماڭىزدى. سول كولىكتەردىڭ ءاربىر پارتياسىنا ايى، كۇنى، جىلى كورسەتىلىپ، ءمور سوعىلادى. جىبەرىلگەن پارتيانى سول فابريكاعا بەكىتىلگەن ءدىني قىزمەتكەر باقىلاپ وتىرادى. ەلىمىزگە جەتكىزىلەتىن شيكىزات مارينادتالعان كۇيدە كەلەدى.
KFC مەيرامحانالار جەلىسىنىڭ «حالال» كۋالىگى / فوتو ءمۇفتياتتىڭ رەسمي سايتىنان الىندى
- سونىمەن قاتار «KFC» مەيرامحانالارىنداعى ىستىق تاماق، ىستىق سۋسىن، گارنير، بالمۇزداق، دەسەرت ازىرلەۋدە قولدانىلاتىن بارلىق ونىمدەر مەن قوسپالار گەندىك مولەكۋليارلىق زەرتحانالىق تەكسەرىستەن وتكىزىلىپ، حالال ستاندارتتارى ەنگىزىلدى. ءبىراق سەرتيفيكات تەك KFC وندىرەتىن ونىمدەرگە عانا تيەسىلى، ياعني تۇتىنۋشىلارعا ۇسىنىلعان قۇتىداعى پەپسي، كوكا-كولا سەكىلدى سۋسىندارعا قاتىسى جوق. دەگەنمەن سول سۋسىنداردى دا ءبىر رەتكە كەلتىرۋ، ستاندارتتاۋ جانە سەرتيفيكاتتاۋ ەندىگى كەزەكتە تۇر، - دەيدى بەيبىت مىرزاگەلدييەۆ بىزبەن اڭگىمەسىندە.
حالال ونىمدەردىڭ اينالاسىندا كەزدەسەتىن داۋ تولاستايتىن ەمەس
الەۋمەتتىك جەلىلەردە وسى سياقتى بەينەجازبالار مەن فوتوسۋرەتتەردىڭ كوبەيۋى حالال ونىمدەرگە دەگەن حالىقتىڭ كۇمانىن ءالى دە سەيىلتپەي تۇر.
بىلتىرعى قاراشادا 11 قازاقستاندىق ءوندىرۋشىنىڭ قاپتاماسىندا «حالال» جازۋى بار شۇجىق ونىمدەرى، ەت كونسەرۆىلەرى مەن جارتىلاي فابريكاتتاردىڭ 40 ۇلگىسىنەن دوڭىز دنق تابىلدى. سونداي-اق، وسى زەرتتەۋ قورىتىندىسىن جاريالاعان دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋدى قورعاۋ كوميتەتى، ناقتى قاي ءوندىرۋشىنىڭ ونىمدەرى ەكەنىن كورسەتپەگەن. ەسەسىنە رەسەيلىك وندىرۋشىلەردىڭ قاي ونىمدەرىنەن دوڭىز دنق تابىلعانى جاريا ەتىلدى.
ەت، شۇجىق سەحىن ستاندارتتاۋ جانە سەرتيفيكاتتاۋ بارىسىندا وسىنداي كەلەڭسىزدىكتەردىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا قمدب-نىڭ «حالال دامۋ» ج ش س ۇيىمى مەكەمە قىزمەتكەرلەرىنە وقۋ-سەمينار، تۇسىندىرمە جۇمىستارىن جۇرگىزىپ جاتىر. الداعى ۋاقىتتا ساۋدا-ساتتىق ورىندارى، ۇلكەندى-كىشىلى دۇكەندەر جەلىسى قىزمەتكەرلەرىنە دە تۇسىندىرمە جۇمىستارىن جۇرگىزۋ قولعا الىنادى دەپ جوسپارلانعان.
ال بازارلاردا ساتىلاتىن ەتتىڭ ادال نە ارام ەكەنىن انىقتاپ ءبىلۋ تۇتىنۋشىلارعا قيىندىق تۋعىزاتىنى راس. البەتتە، ونى ءاردايىم تەكسەرىپ، قاداعالاپ وتىراتىن ۇيىمنىڭ جوقتىعى، قايسىسىنىڭ ادال، قايسىسىنىڭ ارام ەكەنىن ايىرا ءبىلۋ مۇمكىن ەمەستىگى بارشاعا ءمالىم.
- دەگەنمەن، 2016 جىلى قمدب-عا قاراستى «حالال دامۋ» ج ش س ۇيىمى «قاساپشىلىق – ساۋاپتى ءھام جاۋاپتى ءىس» اتتى باعدارلامانى قولعا الدى. بۇگىندە بۇل باعدارلاما بارلىق قالالاردا جۇرگىزىلىپ كەلەدى. قاساپشىلار وقۋ-سەميناردان وتكەندە ارنايى ەمتيحان تاپسىرىپ، قولدارىنا جەكە باس ءمورى، كۋالىگى مەن سەرتيفيكاتىن الادى. ەلىمىزدەگى بارلىق مال سويۋشىلاردى وسى باعدارلامادان وتكىزۋ ارقىلى كەلەشەكتە سول قاساپشىلاردىڭ ءمورى قويىلعان ەت ونىمدەرىن بارلىق جەردەن كەزدەستىرە الامىز دەگەن ۇمىتتەمىز، - دەيدى بەيبىت مىرزاگەلدييەۆ.
تولىق حالال ونىمگە ءوتۋ ۋاقىتتىڭ ەنشىسىندە
حالال ونىمدەردىڭ باسەكەگە قابىلەتتى بولۋى ونىڭ الەم بويىنشا كەڭ تارالۋىنا ىقپال ەتتى. ال بىزدە «حالال» تاڭباسىن يەلەنۋ جانە سەرتيفيكات الۋ ەرىكتى تۇردە جۇرگىزىلەدى. سوندىقتان ەلىمىزدەگى كاسىپورىنداردىڭ بارلىعىنا بەلگىلى ءبىر ۋاقىت ارالىعىندا حالال ستاندارتى ەنگىزىلەدى دەگەن ءسوز ەمەس.
وسىعان دەيىن «حالالدى» «ادالعا» اۋىستىرۋ تۋرالى ۇسىنىستار بولعان ەدى. الايدا، «xالال» قۇراننىڭ ءسوزى بولعاندىقتان ستاندارتتىڭ نەمەسە بەلگىنىڭ اتاۋىن سول قالپىندا قالدىرۋ جونىندە شەشىم قابىلدانعان بولاتىن.
وسى ورايدا، جاقىندا عانا Ranking.kz ساراپشىلارىنىڭ زەرتتەۋى بويىنشا ەتتى ەڭ كوپ تۇتىناتىن ءوڭىر اتانعان اتىراۋ وبلىسىنداعى كوپ جىلدىق تاجىريبەسى بار اۋىل شارۋاشىلىق مامانى سابىرجان سۇلتانوۆ، «ادال اس ىشكەن ادامنىڭ ەلىنە جانى اشيتىن ازامات بولاتىنىنا سەنىمدىمىن» دەيدى:
قازاقتىڭ كۇندەلىكتى تاعامدارىنىڭ ىشىندە ەت، ءسۇت ونىمدەرىنىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە عوي. قاشاندا پايدالى ءارى ساپالى اس دايىنداۋدى ماقسات تۇتقان اتا-بابالارىمىز مۇنى ءاۋ باستان-اق بىلگەن. سوندىقتان حالقىمىز مال سويۋعا، ونى باپتاۋعا باسا ءمان بەرەدى. بۇگىندە سول اتادان قالعان كاسىپتى جالعاستىرۋشى بولعاندىقتان، تابيعي تازا ونىمگە دەگەن سۇرانىستىڭ كۇن وتكەن سايىن ارتىپ كەلە جاتقانىنىڭ تىكەلەي كۋاسىمىن. سول سەبەپتى بارلىق مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسىپ، ونىمدەرىن ساتىپ جۇرگەن شارۋالار مال سويۋعا، كاسىپكەرلەر ونىڭ ونىمدەرىن تاراتۋعا بەي-جاي قاراماسا ەكەن دەيمىن.
اقتوتى بوريس قىزى
پىكىر قالدىرۋ