باسپا، راديو جانە ينتەرنەت-جۋرناليستيكا سالاسىنداعى «ۇركەر-2018» ۇلتتىق سىيلىعىنىڭ تابىستالۋىنا ساناۋلى كۇن قالدى.
بايقاۋدا وتاندىق ب ا ق وكىلدەرى «ۇزدىك فوتوسۋرەت»، «ۇزدىك رەپورتاج»، «ۇزدىك ساراپتامالىق ماتەريال»، «ۇزدىك جۋرناليستىك زەرتتەۋ»، «ۇزدىك سۇحبات» سىندى 14 اتالىم بويىنشا سىنعا تۇسەدى. ال، «ۇزدىك ينتەرنەت-باق» اتالىمىندا كىمدەر ۇزدىك اتانادى؟ ماراپاتتاۋ قارساڭىندا قازاقپارات اگەنتتىگى قازاقستاندىق جاڭالىق تاراتاتىن 10 تانىمال ينتەرنەت-رەسۋرسقا شولۋ جاسادى.
- قازاقپارات حالىقارالىق اقپارات اگەنتتىگى- تاريحى 1920 جىلدان باستاۋ الاتىن قازاقستانداعى تۇڭعىش اقپارات اگەنتتىگى. تۇڭعىش رەت قازاقپارات وتاندىق اقپارات اگەنتتىكتەرى اراسىندا حالىقارالىق دارەجەگە يە بولعان جانە تۇڭعىش رەت قيىرداعى قازاقتارعا لاتىن، توتە الىپبيىندە حابار تاراتقان. جۇڭگو تىلىندە حابار تاراتقان ورتالىق ازياداعى تۇڭعىش اگەنتتىك تە وسى.
اگەنتتىك 98 جىلعا جۋىق ۋاقىت بويى ساياسات، ەكونوميكا، ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، سپورت، مادەنيەت جانە قوعامنىڭ وزگە دە تىنىس-تىرشىلىگى تۋرالى جەدەل ءارى سەنىمدى اقپارات تاراتىپ كەلەدى. قازاقپارات ارقىلى پرەزيدەنت اكىمشىلىگى، پارلامەنت، ۇكىمەت، وڭىرلىك بيلىك ورگاندارى، ۇلتتىق قارجىلىق جانە وندىرىستىك قۇرىلىمداردىڭ قىزمەتى جونىندە رەسمي حابار تاراتىلادى.
قازاقپارات قازاق، ورىس، اعىلشىن جانە جۇڭگو تىلدەرىندە حابار تاراتادى. كيريلليسانى وقي المايتىن شەتەلدە تۇراتىن قانداستارىمىز ءۇشىن قازاقشا جاڭالىقتار لاتىن گرافيكاسى مەن ارابشا توتە جازۋعا اۋدارىلادى. ماتىننەن بولەك، اگەنتتىكتىڭ فوتو جانە ۆيدەوقىزمەتتەرى جۇمىس ىستەيدى. قازاقپاراتتا وزگە وتاندىق اقپاراتتىق اگەنتتىكتەردە جوق تىلشىلەر جەلىسى بار. ەلدىڭ بارلىق ايماقتارىندا تىلشىلەر پۋنكتەرى ورنالاسقان. رەسەي، جۇڭگو بەلگيا، ازەربايجان، وزبەكستان جانە الەمنىڭ ت.ب. ەلدەرىندە مەنشىكتى تىلشىلەرى بار. بۇل ەلىمىزدە جانە الەمدە بولىپ جاتقان جاڭالىقتاردى on-line رەجيمدە جەدەل ءارى شىنايى تاراتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. www.inform.kz پورتالىن پايدالانۋشىلاردىڭ گەوگرافياسى 229 ەلدى قامتيدى.
- Tengrinews.kz- «وزەكتى اقپارات- ءوز ۋاقىتىندا» قاعيداسىمەن جۇمىس ىستەيتىن قازاقستانداعى ءىرى جاڭالىقتار پورتالى. 2010 جىلى نەگىزى قالانعان بۇل پورتال 2017 جىلى «ۇزدىك ينتەرنەت-باق» اتالىمىندا ۇركەر سىيلىعىن جەڭىپ العان بولاتىن. پورتالدىڭ باس كەڭسەسى الماتى قالاسىندا ورنالاسقان. العاشىندا ورىس تىلىندە عانا اقپارات تاراتقان پورتال سوڭعى جىلدارى قازاق ءتىلى ءبولىمىن دە اشتى. قازىرگى ۋاقىتتا Tengrinews.kz Zero.kz سايتىندا العاشقى ورىندا تۇر. تاۋلىگىنە بۇل پورتالعا 400 مىڭنان استام وقىرمان كىرەدى.
- "ينتەرفاكس-قازاقستان"اقپارات اگەنتتىگى - 1989 جىلى قۇرىلعان كسرو-داعى العاشقى تاۋەلسىز جاڭالىقتار پورتالى - «ينتەرفاكستىڭ» قازاقستاندىق بولىمشەسى. اگەنتتىك 1996 جىلدىڭ قازان ايىنان باستاپ، قازاقستاننىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق اقپارات نارىعىندا جۇمىس ىستەي باستادى. اگەنتتىك وقىرماندارعا ەلەكتروندى فورماتتاعى سۇحباتتار مەن جاڭالىقتاردى قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرىندە ۇسىنادى. سونىمەن قاتار، باق-تى مونيتورينگتەن وتكىزۋ، تمد مەن شەت ەلدەردىڭ زاڭدى تۇلعالارى تۋرالى مالىمەت بەرۋ، باسپا ءسوز ءماسليحاتىن ۇيىمداستىرۋ سىندى قىزمەت تۇرلەرىن ۇسىنادى.
- Zakon. kz- زاڭناما جانە قۇقىق سالاسىندا اقپارات بەرەتىن سايت 1999 جىلى قۇرىلعان. مۇندا قازاقستان زاڭدارى مەن قايتا بەكىتىلگەن نورماتيۆتىك اكتىلەرىنىڭ تولىق ءماتىنى بەرىلەدى، زاڭ جوبالارى مەن قۇقىقتىق ماسەلەلەر تالقىلانادى. ارنايى فورۋمدا ساراپشىلار قۇقىق ماسەلەلەرى بويىنشا وقىرماندار ساۋالىنا كەڭەس بەرەدى، انىقتامالىق قىزمەت كورسەتەدى. ودان بولەك، Zakon. kz الەمدىك، سپورت، ساياسات، مادەنيەت بويىنشا كەڭ اۋقىمدا جاڭالىقتار مەن سۇحباتتار، رەپورتاجدار جاريالايدى. سايتتى كۇندەلىكتى 200 مىڭنان استام ادام وقيدى جانە Zero.kz رەيتينگىندە بۇل سايت العاشقى ۇشتىكتەن تۇسپەيدى.
- Informburo.kz- قۇرىلعانىنا ءۇش جىل بولعان مۋلتيمەديالىق اقپاراتتىق-ساراپتامالىق پورتال تانىمال رەسۋرستاردىڭ ۇزدىك بەستىگىنە ەنىپ ۇلگەردى. پورتال كۇندەلىكتى جاڭالىقتارمەن قاتار، كولەمدى ساراپتامالىق ماتەريالدارىمەن «نەگە؟» جانە «نە ءۇشىن؟» دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەۋگە تىرىسادى. پورتالدا ينفوگرافيكاعا، ۆيدەو جانە فوتوجۇمىستارعا دا ەرەكشە كوڭىل بولىنگەن. پورتال اتاۋىن 31 ارناداعى «ينفورمبيۋرو» باعدارلاماسىمەن بايلانىستىراتىندار بار. شىنىندا دا، «ينفورمبيۋرو» باعدارلاماسى مەنInformburo.kz اقپاراتتىق-ساراپتامالىق پورتالى جانە "Informبيۋرو مەگاپوليس" اپتالىق گازەتى - سەرىكتەستەر بولىپ سانالادى.
- BAQ.KZ- «قازكونتەنت» اكسيونەرلىك قوعامىنا تيەسىلى ءقازاقتىلدى اقپاراتتىق پورتال. 2010 جىلى تىلدەردى قولدانۋ مەن دامىتۋدىڭ 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا قۇرىلعان. پورتالدىڭ باستى ماقساتى - بارلىق قازاق ءتىلدى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا ءبىر عانا سىلتەمەمەن قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ورتاق الاڭ قۇرۋ بولاتىن.
پورتالداعى 30 ايداردا كۇن سايىن الەمدە جانە قازاقستاندا بولىپ جاتقان جاڭالىقتار توپتاماسى وقىرمانعا ۇسىنىلادى. BAQ.KZ-تە ەلىمىزدىڭ قازاق تىلىندەگى 104 گازەتى مەن 34 جۋرنالىنىڭ سايتتارى جانە 175 ەلەكتروندى ب ا ق توپتاستىرىلعان. پورتال قولدانۋشىلارى 11 راديو مەن 17 تەلەارنانى ونلاين جۇيەسىندە پايدالانا الادى. سونىمەن قاتار، پورتالدا شەتەلدەگى قازاق دياسپورالارىنىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن قامتيتىن «جاھان قازاقتارى»، ەلىمىزدەگى تاريحي تۇلعالارعا قاتىستى دۇنيەلەردى ۇسىناتىن «التىن قور» ءبولىمى جانە مۇراعاتتارداعى قۇندى دەرەكتەردى جارىققا شىعاراتىن «اسىل قازىنا» بولىمدەرى جۇمىس ىستەپ، وقىرماندارعا سيرەك كەزدەسەتىن بىرەگەي اقپاراتتار تاراتادى.
- Sputnik Kazakhstan- «روسسيا سەگودنيا» حالىقارالىق اقپارات اگەنتتىگى نەگىزىندە قالانعان «Sputnik» جاڭالىقتار پورتالىنىڭ قازاقستانداعى بولىمشەسى. «Sputnik» اگەنتتىگىنىڭ وزگە رەسۋرستاردان باستى ايىرماشىلىعى - شەتەلدىك اۋديتورياعا باعىتتالعان. Sputnik رەداكسيالارى اقش، تۇركيا، مىسىر، جۇڭگو، ۇلىبريتانيا سىندى الەمنىڭ ءبىرقاتار ەلىندە ورنالاسقان جانە كۇن سايىن 30-دان استام تىلدە جاڭالىق تاراتادى. استاناداعى Sputnik وكىلدىگى ساياسات، ەكونوميكا، قوعام، ساراپتاما، سۇحبات ايدارلارىمەن قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە اقپارات تاراتادى.
- Today.kz- تاۋلىك بويى اقپارات تاراتاتىن قازاقستاندىق پورتالداردىڭ ءبىرى. بۇل ۇجىم قازاقستان مەن الەمدەگى وقيعالار تۋرالى ەكسكليۋزيۆتى ماتەريالدارىمەن، اقپاراتتى قىزىقتى ەتىپ بەرۋىمەن تانىلعان. جاڭالىقتاردان بولەك، پورتالدا «وزەكتى تاقىرىپ»، «سيۋجەتتەر»، «سۇحبات»، «الەۋمەتتىك جەلى»، «فوتورەپورتاج» سىندى ايدارلار بەلسەندى تۇردە تولىعىپ وتىرادى. Zero.kz رەيتينگى بويىنشا Today.kz ۇزدىك 20 ينتەرنەت-رەسۋرس قاتارىنا ەنگەن.
- Bnews.kz- «قازكونتەنت» اق قاراماعىنداعى اقپارات اگەنتتىگى. 2009 جىلدىڭ شىلدە ايىندا ىسكە قوسىلعان BNews.kz كۇندەلىكتى اقپاراتتى تەكستىلىك، ۆيدەو، فوتو، گرافيكالىق فورماتتا online رەجيمدە ۇسىنىپ وتىرادى. قازاقستان مەن الەمنىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق، قوعامدىق، مادەني، سپورتتىق جاڭالىقتارىن تاراتادى.
اقپاراتتىق اگەنتتىك قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرىندە جۇمىس ىستەيدى. سونىمەن قاتار قازاق ءتىلدى اقپارات لاتىن قارپىنە اۋدارىلادى. اگەنتتىك جىلدامدىق، ناقتىلىق جانە شىنايىلىق ۇستانىمدارىندا جۇمىس ىستەيدى.
- قازتاگحالىقارالىق اقپاراتتىق اگەنتتىگىقازاقستانداعى اقپاراتتىق قىزمەتتەر نارىعىندا 2008 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەيدى. اقپاراتتاردىڭ وزەكتىلىگى، سەنىمدىلىگى جانە دالدىگى - قازتاگ كومانداسىنىڭ باسىمدىقتارى بولىپ سانالادى. قازاقستاننىڭ الەۋمەتتىك-ساياسي، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق، مادەني جانە سپورتتىق ومىرىندەگى وقيعالار تۋرالى اقپارات ورىس، قازاق، اعىلشىن تىلدەرىندە ونلاين رەجيمدە تاراتىلادى. سونداي-اق، قازتاگ اقپاراتتىق ونىمدەرى قاتارىندا سۇحبات، كوزقاراستار، پىكىرلەر دە بار.
قازتاگ-نىڭ باس كەڭسەسى الماتى قالاسىندا ورنالاسقان، استانادا جانە قازاقستاننىڭ ءاربىر وڭىرىندە قازتاگ تىلشىلەر جەلىسى جۇمىس ىستەيدى. قازتاگ-تىڭ شەتەلدىك قىرتاگ (قىرعىزستان)، وزتاگ (وزبەكستان)، تاجىكتا (تاجىكستان)، يرتاگ (يران)، اۋتاگ (اۋعانستان) جانە Silkroad News اقپاراتتىق اگەنتتىگى سىندى سەرىكتەستەرى بار.
***
ەسكە سالا كەتسەك، «ۇركەر» ۇلتتىق سىيلىعى 2017 جىلدان بەرى ۇيىمداستىرىلىپ كەلەدى. "ۇركەر" - باسپا، راديو جانە ينتەرنەت جۋرناليستيكا بويىنشا قازاقستانداعى تۇڭعىش جۇلدە. بايقاۋعا قاتىسۋ تۋرالى وتىنىشتەر 7 مامىر مەن 10 ماۋسىم ارالىعىندا urker@el.kz ەلەكتروندىق پوشتاسى ارقىلى قابىلداندى.
ۇسىنىلعان ەڭ ۇزدىك جۇمىستاردى ارنايى ساراپشىلار ىرىكتەپ، جەڭىمپازداردى تىلشىلەردىڭ ءتول مەرەكەسى قارساڭىندا ماراپاتتايدى.
بايقاۋ جەڭىمپازدارى ەستەلىك مۇسىنشە مەن 1 000 000 تەڭگە اقشالاي سىيلىققا يە بولادى.
